Vụ án sẽ do thẩm phán Nguyễn Văn Thành làm chủ tọa.
Bốn luật sư Đặng Huỳnh Lộc, Dương Phi Anh (Đoàn Luật sư TP.HCM); Trần Văn Đạt, Nguyễn Hoài Tiến (Đoàn Luật sư Bình Thuận) sẽ bào chữa miễn phí cho hai ông Nguyễn Thành Nam và Nguyễn Thanh Tuấn (đều ngụ thôn Lò To, xã Hàm Cần).
Trước đó, ngày 9-8-2016, Công an huyện Hàm Thuận Nam đã ra quyết định miễn trách nhiệm hình sự, đình chỉ điều tra đối với ông Nam và ông Tuấn theo khoản 1 Điều 25 BLHS.
Không đồng ý, ông Nam và ông Tuấn gửi đơn kêu oan, yêu cầu được bồi thường, xin lỗi. Tuy nhiên, đến tháng 11-2016, Công an huyện Hàm Thuận Nam bất ngờ ra quyết định phục hồi điều tra với hai nông dân này và được VKSND cùng cấp phê chuẩn.
Như Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh, ông Nam được Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) huyện Hàm Thuận Nam hợp đồng làm tổ trưởng tổ tiết kiệm vay vốn do UBND xã Hàm Cần quản lý (ông Tuấn là tổ phó).
Ông Nam thấy ông Tuấn thường phải bỏ bê việc đồng áng để lo việc này nên trong một cuộc họp với các hộ nghèo vay vốn đã đề nghị bà con phụ tiền xăng xe cho ông Tuấn đi lại liên hệ vay tiền giúp bà con và mọi người đều đồng ý.
Tháng 3-2015, Công an huyện Hàm Thuận Nam khởi tố, bắt tạm giam hai ông về tội nhận hối lộ (công an tạm giam cả hai ông gần hai tháng thì cho tại ngoại).
CQĐT, VKS quy kết trong hai năm 2013 và 2014, ông Tuấn đã ép những hộ dân cần vay vốn phải bồi dưỡng từ 200.000 đến 2 triệu đồng.
Tổng cộng ông Tuấn đã nhận hối lộ 13,6 triệu đồng của 12 hộ dân. Với ông Nam, dù không trực tiếp đòi hối lộ nhưng khi triệu tập các hộ dân đến họp đã gợi ý bồi dưỡng cho ông Tuấn, được ông Tuấn chia hơn 1 triệu đồng.
Tháng 8-2015, TAND huyện đã phạt ông Tuấn tám năm tù, ông Nam bảy năm tù.
Hai ông kháng cáo kêu oan. Tháng 12-2015, TAND tỉnh Bình Thuận đã hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì những hộ dân vay tiền khai đưa tiền chỉ nhằm để ông Tuấn có chi phí đi lại giúp họ vay vốn.
Họ không hề có ý định tố cáo mà đơn tố cáo là do điều tra viên đọc cho họ viết, có trường hợp đưa mẫu cho họ viết.
Theo ông Nguyễn Thái Hòa, Giám đốc Ngân hàng CSXH Hàm Thuận Nam: Hai ông Nguyễn Thành Nam và Nguyễn Thanh Tuấn được ngân hàng ký hợp đồng ủy nhiệm để giúp người dân thôn Lò To (xã Hàm Cần) tiếp cận được vốn vay với lãi suất ưu đãi. Nhiều năm qua, hai ông đã góp phần giúp bà con có được vốn vay để xóa đói giảm nghèo.
Hợp đồng ủy nhiệm ký giữa Ngân hàng CSXH huyện Hàm Thuận Nam với tổ tiết kiệm và vay vốn do ông Nam làm tổ trưởng, ông Tuấn làm tổ phó đã quy định rất rõ và cả hai người này không hề có quyền hạn gì hoặc được quyết định cho vay hay không.
Cụ thể, hằng tháng họ chỉ được thu lãi từ các tổ viên mang nộp về cho ngân hàng và được hưởng hoa hồng theo quy định là 0,085%, tức nếu thu tiền lãi 1 triệu đồng, hai ông sẽ được 85.000 đồng. Do tổ vay vốn thôn Lò To ít dân nên chưa có tháng nào thu quá 10 triệu đồng tiền lãi, nghĩa là hoa hồng của hai ông không tới 850.000 đồng.
Việc những người này tổ chức họp dân, viết đơn giúp dân đưa lên ban giảm nghèo, UBND xã trình ký và đi về từ thôn Lò To đến ngân hàng khoảng 60 km là có thật.
Do đó việc người dân thỏa thuận bồi dưỡng tiền xăng xe, công sức cho hai ông là quan hệ dân sự.
“Trước đây, khi dự phiên tòa với tư cách là người liên quan tôi cũng đã khẳng định việc này.
Hai ông chẳng có quyền hạn gì, chỉ được đi thu lãi hằng tháng, không được thu tiền gốc, thậm chí cũng không được nhận tiền để trả giúp cho các hộ vay” - ông Hòa cho biết.