Trang 268 sách ảnh 150 năm hình bóng Sài Gòn đăng bức ảnh lịch sử nổi tiếng của phóng viên Hà Lan Hubert Van Es chụp dòng người di tản trên nóc nhà bằng máy bay trực thăng trưa 29-4-1975 tại Sài Gòn (bức ảnh được đánh số 514 với chú thích "Người di tản chen nhau trèo lên nóc một tòa nhà, trên đường Thống Nhất, để được trực thăng chở đi").
Bức ảnh đánh số 515 trong cuốn sách 150 năm hình bóng Sài Gòn được phát hiện là ảnh "chế" - Ảnh: Q.Thi chụp lại từ sách
Ngay bên dưới là bức ảnh đánh số 515 với hình ảnh người đàn ông giơ chân đạp cầu thang khiến nhiều bóng người rơi xuống. Bức ảnh được chú thích: "Nhưng khi quá đầy, cái cầu thang dã chiến bị đạp văng ra... Năm 1990, phóng viên này có dịp trở lại Việt Nam, ông kể: Vẫn không thể nào quên giây phút ấy".
Tuy nhiên, bức ảnh này lại là một tấm ảnh chế bằng… photoshop! Ngày 11-8, trên Facebook của mình, họa sĩ thiết kế Trương Huyền Đức (Duc.Truong Huyen) khẳng định bức ảnh photoshop này là "tác phẩm" của mình.
Anh cho biết thật không ngờ có ngày "tác phẩm chế" của mình được in như một bức ảnh tư liệu lịch sử, và "chuyện lấy cái hình không hài bằng chuyện viết thêm chú giải như thật để hợp thức hoá cái hình".
Cận cảnh bức ảnh gốc nổi tiếng lâu nay (trên) và bức ảnh chế từ photoshop (dưới) bị in nhầm trong sách ảnh tư liệu 150 năm hình bóng Sài Gòn
Về phần tác giả Tam Thái, ông đón nhận điều này với tâm trạng kém vui: "Để xảy ra sai sót như vậy, tôi cũng chưa biết cách khắc phục như thế nào. Nhưng trước tiên hãy cho tôi gởi lời xin lỗi đến bạn đọc!".
Tam Thái cho biết ông lấy bức ảnh này từ trên mạng internet, nhưng không nhớ rõ là lấy từ đâu. Ông trình bày: "Lúc đó tôi cũng ngờ ngợ bức ảnh thứ hai về người đàn ông giơ chân đạp cầu thang. Bởi vì bức ảnh đầu tôi thấy nhiều lần, nhưng bức ảnh thứ hai thì mới thấy lần đầu tiên.
Đáng tiếc là tôi không kiểm tra mới có sai sót như vậy. Tôi nhìn ảnh mà chú thích chứ không dựa trên nguồn nào cả".
Tạm dừng phát hành sách 150 năm hình bóng Sài Gòn
Trao đổi với Tuổi Trẻ trong ngày 11-8, ông Nguyễn Minh Nhựt - giám đốc NXB Trẻ - cho biết phía NXB cũng vừa biết tin về lỗi ở bức hình trong cuốn sách 150 năm hình bóng Sài Gòn qua Facebook. Ông đã yêu cầu biên tập viên cuốn sách trao đổi với tác giả để lắng nghe tác giả trả lời vấn đề này như thế nào.
Mặt khác, biên tập viên và hội đồng biên tập của NXB Trẻ cũng đang thẩm định lại thông tin mà bạn đọc phản ánh.
Khi có thông tin phản hồi chính thức từ tác giả và hội đồng biên tập, NXB sẽ tiếp tục xử lý các bước tiếp theo.
Trước mắt, NXB thông báo cho các đơn vị phát hành tạm dừng phát hành quyển sách để chờ thẩm định nội dung.