Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND sẽ được trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 23, diễn ra vào tuần tới. Dự thảo Nghị quyết đã được ban soạn thảo lấy ý kiến và được Thường trực Uỷ ban Pháp luật thẩm tra sơ bộ.
Theo Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh, việc ban hành nghị quyết nhằm thể chế hóa chủ trương về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đã được xác định trong các văn kiện của Đảng và pháp luật.
Quốc hội sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn tại kỳ họp thứ 6
Dự thảo Nghị quyết giữ nguyên như Nghị quyết số 85/2014/QH13 với 18 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 13/18 điều và bổ sung 2 biểu mẫu mới.
Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung các trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm; thể chế các nội dung của Quy định số 96-QĐ/TW về hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn; bổ sung các quy định về nguyên tắc và căn cứ lấy phiếu tín nhiệm, việc công khai kết quả lấy phiếu tín nhiệm trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Ban soạn thảo cũng trình xin ý kiến về tên gọi của Nghị quyết, việc bổ sung trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm, việc lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch UBND phường ở thành phố Hà Nội và Chủ tịch UBND phường ở thành phố thuộc TP.HCM, việc bổ sung thêm chủ thể có quyền kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, về quy trình, thủ tục ban hành Nghị quyết và các điều khoản thi hành.
Qua thẩm tra, các ý kiến nhất trí trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 5 theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhằm bảo đảm việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND theo quy định mới sẽ được thực hiện tại kỳ họp cuối năm 2023, đáp ứng yêu cầu tại Quy định số 96-QĐ/TW.
Cùng với việc sửa đổi tên gọi của Nghị quyết, có ý kiến đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, xác định cụ thể phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Nghị quyết này trong trường hợp bổ sung chức danh Chủ tịch UBND quận, phường ở những nơi thực hiện mô hình chính quyền đô thị vào đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm tại HĐND thành phố hoặc HĐND quận, thị xã.
Tại các Điều 10, 15 và 18 dự thảo Nghị quyết quy định về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm theo hướng: Người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu đánh giá tín nhiệm thấp hoặc người được bỏ phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số đại biểu đánh giá không tín nhiệm thì có thể xin từ chức; nhưng đối với trường hợp người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 2/3 tổng số đại biểu trở lên đánh giá tín nhiệm thấp thì dự thảo Nghị quyết lại không quy định về việc xin từ chức.
Để quán triệt và cụ thể hóa yêu cầu của Quy định số 96-QĐ/TW, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định về cách thức và thời điểm xử lý trong trường hợp người được lấy phiếu đạt tín nhiệm thấp. Trong đó, cần thống nhất nguyên tắc có cho người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm quyền xin từ chức trước khi tiến hành các quy trình tiếp theo hay không.
Đồng thời, để có cơ chế thực hiện, dự thảo Nghị quyết cần chỉnh lý theo hướng trong trường hợp cho người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm quyền xin từ chức thì cần xác định thời hạn để họ thực hiện quyền này; nếu qua thời hạn đó mà họ không từ chức thì Quốc hội, HĐND mới tiến hành các thủ tục tiếp theo.