Trả lời trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh, Tổng thống Obama thừa nhận: "Sẽ là một vấn đề lớn hơn về an ninh đối với Mỹ nếu Trung Quốc bắt đầu đi trệch đường".
Ông Andrew Nathan, một chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Columbia (New York, Mỹ) cho rằng, bình luận này của ông Obama dường như phản ánh nỗ lực của ông trong việc làm dịu đi sự nghi ngờ của các nhà lãnh đạo Trung Quốc đối với quyết định xoay trục về châu Á. Trước đó, các nhà lãnh đạo Bắc Kinh cho rằng, kế hoạch mà Tổng thống Mỹ gọi là "tái cân bằng" là dấu hiệu cho thấy Washington muốn ngăn cản sự trỗi dậy của một siêu cường đối thủ của mình.
"Trung Quốc đang tiến hành một sự biến đổi lớn, cần thiết.... nhưng lại đang gây ra bất ổn về mặt xã hội", ông Kenneth Lieberthal, người từng giúp cựu Tổng thống Bill Clinton xử lý các vấn đề về châu Á, thành viên cấp cao của Viện Brookings (Mỹ), nhận định. "Họ đang làm mọi thứ với một tốc độ, phạm vi và quy mô mà chưa từng có một nước nào thử nghiệm trước đây".
Ông Lieberthal đã nêu ra một kịch bản vô cùng kinh khủng rằng, bất ổn lớn ở Trung Quốc sẽ khiến cho người dân nước này ồ ạt chạy sang Mỹ, hoặc thậm chí là đe dọa sự kiểm soát của Trung Quốc với 250 đầu đạn hạt nhân. "Đó không phải là tương lai mà bạn muốn được thấy".
Đó là chưa kể tới việc, sự phát triển của Trung Quốc có những ảnh hưởng nhất định đối với Mỹ. Trung Quốc hiện đang là chủ nợ lớn nhất của Mỹ - 1,3 tỉ USD trái phiếu, thương mại Mỹ - Trung năm ngoái đạt đỉnh 562 tỉ USD, tăng 38% so với 5 năm trước đó.
Tuy nhiên, theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang chậm nhất trong 24 năm nay.
Ông Yasheng Huang, người sáng lập phòng nghiên cứu Trung Quốc tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) cho rằng: "Sự ổn định của Trung Quốc đang phụ thuộc khá nhiều vào tăng trưởng. Khả năng bất ổn tăng đáng kể khi tăng trưởng chậm lại. Sự ổn định đang phụ thuộc khá nhiều vào tăng trưởng".
Nhà nghiên cứu cấp cao Murray Scot Tanner từ bộ phận nghiên cứu Trung Quốc, thuộc Viện nghiên cứu CNA Corp, cho rằng Trung Quốc "đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về trật tự xã hội. Và một vài trong số chúng dường như càng tồi tệ hơn".
Ở Trung Quốc, mỗi tháng có hảng triệu người di cư từ nông thôn lên thành thị. Kể từ năm 2004, dân số tại các đô thị ở Trung Quốc đã lên tới 200 triệu người, tương đương với dân số của Brazil. Theo Ngân hàng thế giới dự đoán, đến năm 2030, Trung Quốc sẽ có 1 tỷ cư dân thành thị, tăng so với con số 731 triệu như hiện nay.
Ông Sun Liping, một giáo sư Đại học Thanh Hoa ước tính có khoảng 180.000 cuộc biểu tình, đình công, bạo động và các vụ việc khác xảy ra vào năm 2010, gấp đôi so với năm 2006. Theo tờ Nhân dân nhật báo, tháng vừa qua, tại phía đông thành phố Zhongtai, 60 người đã bị bắt giữ trong các cuộc biểu tình phản đối lò đốt chất thải dự kiến dược triển khai. Những người biểu tình đã va chạm với cảnh sát và nhiều ô tô riêng bị lật úp.
Những thiệt hại về môi trường cũng đang trở nên vô cùng nghiêm trọng. Một cố vấn trong chính phủ Trung Quốc từng nói rằng ô nhiễm không khí tại nước này đã đạt tới ngưỡng không thể chịu đựng được nổi, tình trạng thiếu nước cũng xảy ra.
Về phần mình, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng có những lo lắng riêng. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiến hành một chiến dịch "đả hổ, diệt ruồi" nhằm chống lại nạn tham nhũng, mà ngay cả những quan chức cấp cao trong đảng và quân đội cũng đều không được miễn trừ. Mới đây, Trung Quốc đã liên tiếp sa thải, bắt giữ để điều tra những nhân vật tiếng tăm trong chính trường, trong đó chấn động nhất là nguyên phó chủ tịch quân ủy trung ương Trung Quốc, một trong những quan chức quân sự cao nhất nước nàyTừ Tài Hậu, với cáo buộc "vi phạm kỉ luật nghiêm trọng" - một từ thường được dùng để ám chỉ tham nhũng.
Trong khi đó, theo SCMP, sự giàu có của Trung Quốc đã được chuyển thành quân đội mạnh mẽ hơn và sự hung hăng hơn trong khu vực. Máy bay chiến đấu Trung Quốc đã đối đầu với máy bay tuần tra của Nhật Bản ở Hoa Đông, còn tại biển Đông, tàu hải quân Trung Quốc đã ngang ngược đâm va vào tàu Việt Nam tại khu vực giàn khoan Hải Dương 981 mà nước này triển khai trái phép trong vùng biển Việt Nam.
Xem thêm Video:
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lên án Trung Quốc tại Shangri-La (Nguồn VTV)
Xem toàn bộ VIDEO HOT trên SOHA
