"Thưa ngài Putin, ở Ukraine, người ta đang coi nhau là kẻ thù"

Phần 1 cuộc giao lưu trực tuyến của Putin với người dân Nga.

Người dẫn chương trình K.KLEYMENOV: Về phát biểu của ngài, chúng ta sẽ quay lại sau. Còn bây giờ, chúng ta có cơ hội được nghe tiếng nói từ Crimea.

Người dẫn chương trình M.SITTEL: Xin mời thành phố Sevastopol - thành phố anh hùng - tham gia vào cuộc đối thoại với chúng tôi. Ở đó có nhóm phóng viên của chúng tôi: Dmitry Kaystro và Nikolai Dolgachev.

D.KAYSTRO: Xin chào ngài Tổng thống! Xin chào các bạn đồng nghiệp, xin chào tất cả những ai đang nghe và xem chương trình truyền hình này.

Đây đích thực là thành phố Nga anh hùng - Sevastopol, và ở trái tim của nó, đại lộ Primorsky có hàng nghìn người, gồm cả lính thuỷ, trí thức, tất cả những người đã góp tiếng nói để đưa Crimea về với nước Nga.

Hôm nay chúng tôi có 2 địa điểm cầu truyền hình. Một trong 2 đầu cầu nằm chính ở một mũi của bán đảo, ở đó có bạn đồng nghiệp của tôi là Nicholas Dolgachev.

N.DOLGACHEV: Tại khu vực ngay gần vịnh Sevastopol nổi tiếng, nơi đóng quân của Hạm đội biển Đen. Hạm đội này đã tồn tại hơn 200 năm, chúng tôi tới từ khắp Crimea, có sinh viên, người về hưu, cựu chiến binh, công nhân, bác sĩ, binh lính. Chúng tôi đã sẵn sàng nói chuyện.

Xin chào ngài Vladimir Putin!

Vladimir Putin: Xin chào!

N.DOLGACHEV: ...Sevastopol là thành phố pháo đài, thành phố mang hơi thở của cuộc sống Nga. Công dân nơi đây có quyền nói tiếng Nga, có quyền có giá trị Nga. Những người dân Sevastopol đã bảo vệ những quyền đó trong suốt 23 năm qua. Và họ đã bảo vệ quyền được tiến hành trưng cầu ý dân để quay về Nga. Lần này thành phố đã bỏ phiếu thuận.

Hôm nay mọi người tới đây để đặt câu hỏi với Tổng thống. Ai muốn đặt câu hỏi? Xin tự giới thiệu.

L.MEDVEDEVA: Người dân và quân đội rất lo lắng về số phận của Hạm đội biển Đen. Đối với mọi người, ở Hạm đội Biển Đen có công việc, nhân sự, nhà máy sửa chữa các loại vũ khí... Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với Hạm đội Biển Đen và với các xí nghiệp hưởng ngân sách nhà nước?

Vladimir Putin: Chắc mọi người đều biết, chúng ta có một thoả thuận với Ukraine về việc nâng cấp hạm đội, nhưng rất tiếc là thoả thuận đó không được thực hiện tốt, thậm chí là hầu như không được thực hiện. Tôi nghĩ rằng giờ đây vấn đề sẽ không còn. Một phần lớn những tàu hiện đại sẽ được chuyển từ Novorossiysk tới Sevastopol. Điều này cho chúng ta một cơ hội giảm chi phí. Đó là vấn đề đầu tiên.

Vấn đề thứ 2 là Crimea có tiềm năng tốt về sửa chữa tàu bè. Vì vậy, các xưởng đóng tàu sẽ nhận được những khối lượng công việc lớn. Bước đầu, Bộ Quốc phòng đã có đơn đặt hàng đóng tàu trị giá 5 tỉ rúp. Chúng tôi sẽ mở rộng năng lực của Crimea. Crimea rất cần thiết cho chúng ta. Việc này đòi hỏi phải có thời gian. Dĩ nhiên là chúng tôi sẽ cố gắng tiến nhanh theo hướng này. Sevastopol là thành phố anh hùng về quân sự biển của Nga. Chúng tôi đi từ khái niệm đó và sẽ hành động theo khái niệm đó.

D.KAYSTRO: Ở Sevastopol có rất nhiều người dân đang sinh sống, với những số phận khác nhau, những câu chuyện khác nhau và quốc tịch khác nhau. Những biến cố đau thương trong thời gian gần đây ở Ukraine đã chạm đến trái tim của mỗi người. Tôi muốn đề nghị các bạn đặt thêm các câu hỏi cho Tổng thống.

Câu hỏi của một người dân: Xin chào ngài Putin! Tình hình hiện tại ở Ukraine không chỉ làm cho 2 nước chia cắt nhau, mà còn gây ra sự chia cắt trong gia đình nhiều người dân. Tôi sống ở Sevastopol, các chị tôi sống ở Ukraine. Những hoàn cảnh như vậy có rất nhiều ở đây. Ở Ukraine đang có chuyện người ta không chịu hiểu nhau trong nhiều vấn đề, thậm chí coi nhau là kẻ thù.

Ngài hãy nói làm thế nào để chúng tôi trở nên thân thiện với nhau?

Vladimir Putin: Dĩ nhiên đây là câu hỏi không vui chút nào. Tất cả chúng ta đang bị chi phối bởi những cảm xúc nhất định. Nhưng nếu chúng ta biết yêu thương nhau và tôn trọng nhau, thì chắc chắn chúng ta sẽ tìm được cách để hiểu nhau. Tôi nghĩ rằng trong khuôn khổ của một gia đình, chuyện đó làm không khó, so với trong khuôn khổ của một quốc gia. Nhưng ngay cả ở khuôn khổ quốc gia, tôi cũng tin rằng chúng ta sẽ tìm được tiếng nói chung với Ukraine. Chúng ta, Nga và Ukraine, có sự ràng buộc chặt chẽ với nhau.

Ở Ukraine, người ta sẽ hiểu rằng nước Nga không thể hành xử khác với Crimea. Có một việc nữa mà tôi muốn nói, điều này chắc phải quay lại không phải một lần. Đó là nếu chúng ta cư xử tôn trọng nhau thì chúng ta phải thừa nhận quyền tự quyết của nhau. Và những người đang sống ở Ukraine cũng phải tôn trọng quyền tự quyết của những người đang sống ở Crimea. Đó là điều đầu tiên.

Điều thứ hai, nước Nga lúc nào cũng bên cạnh Ukraine. Tôi xin nói những sự giúp đỡ mà nước Nga dành cho Ukraine trong nhiều năm qua, nếu như được quy ra tiền bạc, thì phải cỡ hàng trăm tỉ USD. Nhưng vấn đề không phải là tiền, chúng ta được kết nối với nhau bởi rất nhiều quyền lợi chung. Nếu như hai nước chúng ta đều có mong muốn thành công thì chúng ta phải hợp tác, phải cùng sát cánh bên nhau. Và quan điểm này chúng ta phải nhất quyết duy trì, mặc dù hiện tại có rất nhiều cảm xúc lẫn lộn.

Người dẫn chương trình M.SITTEL: Sevastopol, đề nghị cho thêm câu hỏi.

Rất tượng trưng rằng, các công dân mọi miền Crimea đã đổ về Sevastopol, và mọi người đều coi việc sáp nhập Nga là kết thúc công cuộc bảo vệ thành phố lần thứ 3. Lần đầu tiên là chiến tranh Crimea, Sevastopol đã bảo vệ thành phố trong 349 ngày, còn lần thứ 2 là trong 250 ngày. Lần thứ 3 này là 23 năm. Và lần này thì đã chính thức được sáp nhập với Nga, tuy vậy, đã có rất nhiều vấn đề phát sinh, và chúng ta hãy nghe ý kiến về những vấn đề này.

E.KOSTYLEV: Điều trước hết tôi thay mặt cho bản thân và công dân Crimea xin cám ơn Tổng thống, chúng tôi đã quay về với đất mẹ nhờ các biện pháp quyết liệt của ngài. Và bây giờ chúng tôi đúng là công dân Nga thực thụ. Tuy vậy, chính quyền tự xưng ở Ukraine đã làm mọi chuyện để gây khó dễ cho chúng tôi. Ví dụ như rút hết hệ thống ngân hàng khỏi Crimea, vì vậy, việc đổi từ tiền Ukraine sang tiền Nga hầu như không thực hiện được, vấn đề thanh toán gặp khó khăn. Đặc biệt là những người về hưu tích góp được một số tiền, nhưng bây giờ muốn nhận cũng không nhận được, bởi vì những ngân hàng này không đáp ứng yêu cầu của chúng tôi. Câu hỏi của tôi là chính quyền Nga điều tiết việc này như thế nào?

Vladimir Putin: Hiện nay đó là vấn đề rất nóng bỏng và ít được điều chỉnh nhất. Tôi nghĩ rằng còn có nhiều vấn đề khó khăn nữa, đặc biệt là về năng lượng và nước. Đúng là với vấn đề ngân hàng, chưa có biện pháp ổn thoả. Chúng tôi sẽ cố gắng thoả thuận với các lãnh đạo Ukraine. Nhưng hiện tại thì chưa có kết quả. Điều này buộc chúng tôi phải tiến hành chuyển sang dùng tiền rúp càng nhanh càng tốt. Vấn đề nằm ở chỗ việc mở tài khoản cho tư nhân và các doanh nghiệp, phát triển mạng lưới của họ. Điều này cần thời gian, nhưng chúng tôi sẽ làm hết trọng trách. Tôi nghĩ sẽ cần khoảng 1 tháng nữa để có thể mở được số lượng tài khoản như mong muốn và tạo ra một mạng lưới, trong đó có các thiết bị ngân hàng hiện đại.

Vừa rồi, ông có nói về những người về hưu, những người hưởng lương ngân sách. Tôi biết rằng ở lĩnh vực kinh tế, tình trạng ngưng trệ đang xảy ra trong hệ thống ngân hàng, nhưng điều này chỉ là hiện tượng tức thời, chúng ta sẽ vượt qua được. Liên quan tới những người về hưu và những người hưởng lương ngân sách, mọi người đều biết chính phủ Nga đã đưa ra quyết định về vấn đề này, và dĩ nhiên là những người ở Crimea sẽ được hưởng lương ngang bằng với người Nga.

Để không xảy ra chênh lệch, có thể dẫn tới lạm phát và tăng giá, chúng tôi đã đưa ra quyết định hành động theo từng giai đoạn. Từ 1/4 sẽ tăng lương những người về hưu và những người hưởng lương ngân sách lên 25%, sau đó lại lên 25% tiếp từ 1/5, rồi tăng tiếp 25% từ 1/6 và kết thúc vào 1/7. Trong khoảng thời gian này, thu nhập của người về hưu và những người ăn lương nhà nước tăng 100%, nghĩa là sự chênh lệch về thu nhập của người về hưu ở Nga và người về hưu ở Crimea là như sau: Lương của người về hưu ở Nga cao gấp 2 lần so với người về hưu ở Crimea, ví dụ như năm nay ở Nga là 11.600 rúp, còn ở Crimea là khoảng 5.500 rúp. Chuyện đó cũng xảy ra với người ăn lương nhà nước - ở Nga, lương của những người này cao gấp 2 lần rưỡi ở Crimea. Còn quân đội, ở Crimea, nếu phục vụ đủ năm, lực lượng quân đội sẽ nhận lương cao gấp 4 lần so với quân đội Ukraine.

Bởi vậy tôi tin rằng, những người đang sống ở Crimea sẽ cảm thấy có lợi về mặt kinh tế khi được sáp nhập vào Nga. Tôi chưa nói đến việc phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng, về nghỉ ngơi và du lịch, về việc này, chúng ta sẽ có dịp được đề cập đến.

M.SITTEL: Còn có một vấn đề nữa từ các bà mẹ ở Sevastopol. Maslennikov Elizabeth hỏi: "Liệu một người mẹ trẻ đang đợi sinh bé thứ 2 ở Crimea và Sevastopol có hi vọng về việc nhận trợ cấp sinh nở?".

Vladimir Putin: Tất nhiên là được. Chúng tôi đi từ khái niệm rằng tất cả những ưu đãi và lợi thế mà người dân ở Crimea ở Ukraine vẫn được đảm bảo. Thậm chí ngay cả những ưu đãi đó có ở Nga hay không thì chúng tôi vẫn có những khoản ngân sách để duy trì chúng. Ngoài ra, người dân Crimea và Sevastopol sẽ được nhận những bảo hiểm xã hội mà luật pháp Nga đã phê duyệt cho tất cả công dân thuộc Nga.

M.SITTEL: Xin cám ơn, Sevastopol, một câu hỏi nữa.

N.DOLGACHEV: Có rất đông người, nhưng còn một câu hỏi nữa.

Câu hỏi: Giờ đây mọi người đều coi Crimea chỉ là một thành phố nghỉ mát và du lịch - không hơn. Thế thì công nghiệp và nông nghiệp có vị trí như thế nào, chính phủ Nga sẽ có những bước đi nào, biện pháp nào cụ thể để tiếp tục phát triển những ngành nghề này?

Câu thứ hai, Ngài có hứa thiết lập một vùng kinh tế tự do ở Crimea. Điều này có nghĩa rằng tất cả công dân bình thường ở Crimea đều được hưởng điều đó?

Vladimir Putin: Ông hoàn toàn đúng. Crimea là nơi du lịch, nghỉ ngơi, nhưng không chỉ có thế. Crimea còn có công nghiệp, nông nghiệp. Chúng ta sẽ phát triển những lĩnh vực này. Cụ thể là gì? Có những xí nghiệp rất có tiềm năng, đòi hỏi phải được hiện đại hoá và rót vốn. Chúng ta sẽ làm việc này. Tôi đã nói về công nghiệp đóng tàu, sửa chữa tàu, nhưng cũng có những cơ sở công nghiệp khác. Cơ sở hạ tầng rất đảm bảo, đặc biệt là hạ tầng về bến cảng.

Về vấn đề nông nghiệp, rất tiếc phải nói rằng so với năm 1990, nền nông nghiệp của năm 2013 ở Crimea đã giảm 60%. Nông nghiệp rất cần vốn đầu tư. Có nhiều vấn đề cần phải giải quyết, ví dụ như vấn đề trồng lúa nước thì liên quan nhiều tới việc cần phải điều hoà, sử dụng nguồn nước, đó cũng là vấn đề nan giải. Phải mất nhiều thời gian và nhiều vốn, nhưng chúng ta nhất quyết sẽ làm. Trong lĩnh vực dịch vụ, cũng không được quên rằng Crimea đã có thời rất nổi tiếng về lĩnh vực dịch vụ.

Ví dụ như, Crimea đã nổi tiếng với công tác phục vụ cho Hạm đội Biển Đen, các nhà nghỉ, nhà an dưỡng. Chúng ta cũng chú trọng phát triển. Rất tiếc rằng các lĩnh vực tôi vừa kể đang đi xuống. Tất cả các chuyên gia đã tới Crimea để khảo sát về vấn đề này và đi tới kết luận rằng, hiện tại chưa thể sử dụng được theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh dịch tễ. Về câu hỏi người dân ở đây nghỉ ngơi như thế nào. Thật xấu hổ khi phải nói ra, nhưng đúng là có câu trả lời như vậy thật, đó là "Nghỉ ngơi gì ở đó, những người thợ mỏ tới đây, đối với họ thế nào cũng được, họ phủi tay, làm nửa cốc rượu và lăn ra bãi biển". Chúng ta không thể tiếp cận theo kiểu như thế, trong công tác tổ chức nghỉ ngơi cho công dân Nga. Bởi vậy, đòi hỏi tiếp tục đầu tư vốn. Còn chuyện liên quan tới vùng kinh tế tự do mà bạn vừa đề cập, thì cần phải cho phép vốn đầu tư của Nga được tiếp cận tới vùng lãnh thổ Crimea nhanh chóng để tăng tốc quá trình phát triển...

Mời độc giả đọc tiếp phần 3 cuộc giao lưu trực tuyến của Putin với người dân Nga tại đây. Trân trọng!