Phần 1 cuộc giao lưu trực tuyến của Putin với người Nga.
Người dẫn chương trình M. SITTEL: Rõ ràng, vấn đề Ukraine, cuộc tiếm quyền bất hợp hiến và Crimea là vấn đề được thảo luận nhiều nhất hiện nay. Trong xã hội Nga, chủ đề này đã gây ra nhiều cuộc tranh cãi nóng bỏng. Theo kết quả một cuộc điều tra, 96% người Nga nghĩ rằng quyết định của ngài về Crimea là đúng đắn. Nhưng cũng có những người không đồng tình.
Hôm nay, tại trường quay này, chúng ta thấy có sự hiện diện của cả hai phe. Đại diện những người ủng hộ là Yury Bashmet, Denis Matsuyev và Karen Shakhnazarov. Tôi cho rằng chúng ta nên nhường lời cho họ.
T. STOLYAROVA: Đúng vậy. Xin cho phép tôi được nhắc tới một lá thư của nhiều trí thức, nhà văn hóa Nga ủng hộ quan điểm của Tổng thống Putin và nước Nga về Crimea. Đã có hơn 500 người ký tên vào lá thư này. Nó cũng gây được tiếng vang lớn trong dư luận.
Karen Shakhnazarov có mặt ở đây hôm nay. Là một trong những người đã ký vào lá thư, xin ông hãy cho biết quan điểm của mình?
K. SHAKHNAZAROV: Đương nhiên là tôi ủng hộ, và tôi đã khẳng định quan điểm này nhiều lần. Tôi có 2 lý do. Lý do thứ nhất mang tính cá nhân. Nó có thể không quan trọng với những người khác, nhưng lại vô cùng có ý nghĩa với tôi.
Người cha quá cố của tôi từng là một người lính tham gia giải phóng Crimea. Khi đó, ông mới 20 tuổi. Ông là chỉ huy trinh sát của một đơn vị pháo, đã có mặt trong cuộc tấn công Sevastopol. Ông là người Armenia. Cả ông và các đồng chí của mình không ai có một chút mảy may nghi ngờ rằng đó là một thành phố của Nga. Thế nên có lẽ ông sẽ không thể nào hiểu được tôi, nếu tôi có một suy nghĩ khác.
Lý do thứ hai, có thể quan trọng hơn. Trong hoàn cảnh thể chế nhà nước Ukraine đã ngừng tồn tại, không có lý do gì để tước đi của người Crimea cái quyền được tự định đoạt vận mệnh của mình. Nói về điều này, ngài Putin có nói rằng quốc hội Ukraine là hợp hiến một phần. Tôi hoàn toàn không đồng tình với điều này, bởi làm sao một quốc hội được coi là hợp hiến nếu nó tự hủy bỏ Hiến pháp của chính mình? Cá nhân tôi nghĩ rằng hiện nay không có quyền lực hợp hiến ở Ukraine.
Do đó, người dân Crimea có toàn quyền tự quyết định số phận của mình. Đương nhiên, tôi hiểu đó là một quyết định khó khăn, sẽ kéo theo nhiều vấn đề chính trị và quốc tế.
Vậy nên, tôi có một câu hỏi với ngài Tổng thống. Mười năm gần đây, chúng ta tăng cường quan hệ gần gũi với Trung Quốc và rõ ràng đây là quan hệ 2 chiều. Trong tình hình hiện nay, liệu có thể hình thành một liên minh chính trị quân sự nào với Trung Quốc hay không?
Vladimir Putin: Trước hết tôi cám ơn ông vì quan điểm cũng như sự ủng hộ trong vấn đề Crimea. Về các mối quan hệ với Trung Quốc thì nó phát triển rất hiệu quả và đang ở đỉnh cao chưa từng thấy, đó là sự tin tưởng lẫn nhau. Nó bao gồm sự hợp tác chính trị và việc chia sẻ quan điểm về các vấn đề quốc tế và an ninh toàn cầu, nhưng điều làm nên nền tảng mối quan hệ giữa hai nước. Nga và Trung Quốc là láng giềng, và cũng là đồng minh theo một nghĩa nào đó. Nhưng chúng ta không đặt ra vấn đề thành lập liên minh chính trị quân sự nào cả.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Nói chung, tôi cho rằng các khối trên thế giới từ lâu đã hết thời. NATO được hình thành để chống lại Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu. Để đáp trả, khối Warsaw được hình thành, sau đó thì Liên Xô sụp đổ, nhưng NATO thì vẫn còn. Họ nói với chúng tôi rằng tổ chức NATO có sự thay đổi, trở thành một tổ chức mang tính chính trị nhiều hơn. Nhưng điều 5 Hiệp ước NATO thì vẫn còn hiệu lực. Đó là điều khoản về hỗ trợ quân sự lẫn nhau. Câu hỏi đặt ra là NATO để chống ai và mở rộng sát biên giới với chúng ta để làm gì?
Còn thành lập những liên minh mới thì thực sự chúng tôi không nghĩ đến. Nhưng chắc chắn chúng ta sẽ tiếp tục mở rộng quan hệ với Trung Quốc. Hãy xem, giá trị giao thương giữa Nga và Mỹ một năm là 27,5 tỉ USD, còn giữa Trung Quốc và Nga, một năm là 87 tỉ USD và vẫn đang tăng. Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc sẽ phát triển để chiếm vị trí số 1 thế giới về kinh tế. Câu hỏi đặt ra chỉ là thời gian: 15 năm, 20 hay 25 năm nữa? Nhưng mọi người đều hiểu rằng đó là điều tất yếu.
Với dân số đông như vậy, cỡ 1,5 tỷ người, với một nền kinh tế ngày một hiện đại, việc Nga phát triển quan hệ với Trung Quốc là điều hiển nhiên. Giữa hai nước cũng chưa từng có những quan hệ dựa trên nền tảng sự tin tưởng phát triển đến vậy trong lĩnh vực công nghiệp quân sự. Nga và Trung Quốc đã bắt đầu tiến hành những cuộc tập trận chung trên biển và trên đất liền, trên lãnh thổ Nga cũng như Trung Quốc. Tất cả những điều đó nói lên rằng quan hệ Nga - Trung sẽ trở thành yếu tố rất cơ bản trong chính trị thế giới và có tầm ảnh hưởng rất lớn tới các mối quan hệ quốc tế.
