Trong một cuộc họp báo hôm 6/2, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) Raul Hernandez lên tiếng bênh vực phát biểu của Tổng thống Philippines Benigno Aquino về những động thái hung hăng của Trung Quốc tại biển Đông.
"Chủ nghĩa bành trướng bằng đường chín đoạn tại biển Đông là sự vi phạm trắng trợn luật pháp và đe doạ hoà bình, ổn định... Chủ nghĩa bành trướng này được tiếp sức bởi sức mạnh, chứ không phải là lẽ phải. Chúng ta nên rút kinh nghiệm từ lịch sử rằng sự nhân nhượng không thể ngăn chặn được chủ nghĩa bành trướng. Để tránh mắc phải những sai lầm của quá khứ, toàn bộ cộng đồng quốc tế nên đoàn kết để duy trì luật pháp".
Trong khi đó, Thư ký Văn phòng Truyền thông của Tổng thống Philippines Herminio Coloma Jr. giải thích rằng, những phát biểu của ông Aquino trên New York Times chỉ trích dẫn thực tế lịch sử và không nhằm mục đích xúc phạm Trung Quốc. "Là một người kể chuyện, Tổng thống thường đưa ra các chi tiết của một tình huống cụ thể. Vì vậy có thể hiểu rằng ông chỉ đơn giản trích dẫn các dữ liệu lịch sử thực tế cho thấy đã từng có các sự cố như vậy".
Ông Coloma nói rằng Tổng thống Aquino muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác quốc tế, đồng thời bác bỏ những lời kêu gọi phải chính thức làm rõ, hoặc cung cấp cho công chúng bản đầy đủ của cuộc phỏng vấn với tờ New York Times.
Theo ông, Philippines đã biết rằng những gì Tổng thống Aquino sẽ được giải nghĩa và hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, tuy nhiên, đó là một cuộc trò chuyện giữa một nhà báo và một Tổng thống, và rằng ông Aquino "không có lý do" để giải thích rõ câu trả lời của mình với tất cả mọi người. "Các bạn hãy hình dung ra tình huống, khi một nhà báo hỏi Tổng thống về một vấn đề nào đó và ông ấy trả lời, đó liệu có phải là điều cần phải giải thích với quốc gia khác? Tôi nghĩ là không".
Vị thư kí này nói rằng các phương tiện truyền thông có thể tự do đưa ra ý kiến, song cần phải đảm bảo "những gì tốt nhất cho lợi ích quốc gia của chúng tôi... Nếu có bất cứ một ý kiến nào được bày tỏ thông qua các kênh ngoại giao thì Bộ Ngoại giao sẽ giải quyết nó".
Cũng đồng quan điểm với ông Hernandez, ông Coloma tuyên bố: "Điều cần làm là cần phải đứng lên vì lẽ phải... Lẽ phải phải là sức mạnh" chứ không phải bất cứ thứ gì khác, đồng thời khẳng định: "Chúng tôi sẽ không bị ảnh hưởng hoặc bị phân tâm bởi một lời bình luận hoàn toàn không phù hợp với lập trường riêng của chúng tôi".
Trong bài trả lời phỏng vấn tờ New York Times mới đây, Tổng thống Philippines đã cáo buộc Trung Quốc ngày càng hung hăng khi đòi chủ quyền đối với gần như toàn bộ biển Đông, đồng thời kêu gọi sự giúp đỡ của quốc tế. Nói về hành động của Trung Quốc, ông Aquino bóng gió: "Hãy nhớ rằng Sudetenland đã được cống nạp để xoa dịu Hitler nhằm ngăn chặn Chiến tranh Thế giới thứ Hai... Nếu bây giờ chúng ta chấp nhận với những gì chúng ta tin là sai thì lấy gì đảm bảo những cái sai đó không tiếp tục lặp lại? Đến bao giờ quý vị mới chịu nói "Đủ rồi đấy!"?".
Ngay sau đó, Tân Hoa Xã đăng bài bình luận, gay gắt chỉ trích rằng những so sánh này của ông Aquino "lột trần bộ mặt thật (của Tổng thống Philippines) là một chính trị gia nghiệp dư, người không biết gì cả về lịch sử cũng như thực tế. Tổng thống Philippines Benigno S.Aquino III, người đã có cách tiếp cận (vụ tranh chấp) một cách kích động… chưa bao giờ là một chính trị gia giỏi và khôn khéo trong khu vực". Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng nhận định bài bình luận này là sự tấn công "thô bạo" của Tân Hoa Xã nhằm vào ông Aquino.
