Hôm 25.6, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã nhất trí thông qua nghị quyết nhằm “tái xác nhận sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ về các giải pháp hòa bình cho các vấn đề tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền và quyền tài phán ở vùng biển châu Á-Thái Bình Dương", theo tờ Yomiuri Shimbun.
Lính Trung Quốc đồn trú trái phép trên Đá Chữ Thập nằm trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đoạt phi pháp năm 1988
Nghị quyết sau đó đã được chuyển lên phiên họp toàn thể của Thượng viện Mỹ và dự kiến sẽ được thông qua tại đây.
Nghi quyết đã dẫn ra nhiều vụ việc nguy hiểm xuất phát từ các hành động của Trung Quốc ở biển Đông và biển Hoa Đông. Các trường hợp bao gồm vụ tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp thăm dò địa chấn của tàu Bình Minh 02; vụ tàu Trung Quốc phong tỏa bãi cạn Scarborough vào tháng 4.2012; vụ Trung Quốc phát hành bản đồ đường lưỡi bò phi lý; và vụ tàu Trung Quốc lởn vởn ở bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Nghị quyết đã được đệ trình bởi các thượng nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, gồm cả Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Robert Menendez.
Dù không trực tiếp nhắc đến Trung Quốc, Ủy ban Đối Ngoại Mỹ nói họ “lên án việc sử dụng những hành động ức hiếp, đe dọa hoặc vũ lực của hải quân, cảnh sát biển, tàu cá hoặc máy bay quân sự và dân sự tại biển Đông và biển Hoa Đông để xác lập những yêu sách chủ quyền gây tranh cãi hoặc thay đổi hiện trạng”.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama vốn phản đối mạnh mẽ các hành động có thể dẫn đến việc đơn phương thay đổi hiện trạng ở biển Đông và biển Hoa Đông.
Nghị quyết nói trên nhằm mục đích nêu rõ lo ngại của Thượng viện với các hành động khiên khích của Trung Quốc, theo cùng mức độ với chính phủ.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ Robert Menendez (Dân chủ) đã đưa ra một thông báo nói: “Những tranh chấp đó đã đến mức báo động trong vài tháng qua. Chúng tôi cần phải nói rõ rằng những âm mưu sử dụng sự áp bức hoặc vũ lực để thay đổi hiện trạng là không thể chấp nhận”.