Tờ Thời báo Hoàn Cầu mới đây đã đăng tải lại bài viết của tạp chí The National Interest của Mỹ ngày 9/4 về chủ nghĩa dân tộc ở Trung Quốc. Bài viết dẫn nghiên cứu của nhà phân tích người Úc Andrew Chubb về thái độ của người dân Trung Quốc đối với các tranh chấp của nước này tại biển Đông và biển Hoa Đông, qua đó cho thấy chủ nghĩa dân tộc đang tồn tại ở đất nước đông dân nhất thế giới.
Cuộc khảo sát của ông Chubb tiến hành vào tháng 3 năm ngoái trên 1.500 người dân ở 5 thành phố lớn của Trung Quốc, trong đó có Bắc Kinh, Thượng Hải. Theo đó, những người càng quan tâm đến các tranh chấp lãnh thổ, thì thường càng ủng hộ hoặc ít nhất là đồng tình với các động thái cứng rắn gần đây của Bắc Kinh.
Những người thường sử dụng internet để theo dõi thông tin không hài lòng với những động thái của chính phủ. Song đa số người dân Trung Quốc chỉ cập nhật thông tin qua các bản tin của Đài truyền hình Quốc gia CCTV, kênh truyền hình hoạt động dưới sự chỉ đạo gắt gao của chính quyền.
Trong số 9 lĩnh vực chính sách được đặt đưa ra khảo sát, tranh chấp lãnh thổ và biển đảo nằm trong nhóm top 5 các vấn đề được người dân Trung Quốc quan tâm nhất hiện nay, đứng sau tham nhũng, phân hoá giàu nghèo, an toàn thực phẩm và môi trường.
Hầu hết những người dân Trung Quốc được hỏi không đồng tình với việc chính phủ liên tục nêu cao khẩu hiệu “gác bỏ tranh chấp, cùng nhau phát triển” như hiện nay. Họ dường như ủng hộ những động thái hung hăng, mạnh tay hơn, bao gồm các chiến lược mang gây sức ép bằng nhiều hình thức. Quá nửa số người được hỏi tán thành với các biện pháp trừng phạt về kinh tế.
Theo bài viết, phân tích của ông Chubb khẳng định rằng, hiện nay chính quyền Bắc Kinh đang muốn thừa nhận với cả thế giới rằng chủ nghĩa dân tộc đang phát triển ở trong nước và dần ảnh hưởng đến các chính sách của chính phủ nước này, còn các quan chức và nhà phân tích thì không phản đối, thậm chí là sẵn sàng ủng hộ nó. Những nhận định sau khảo sát này cũng nói lên những thông điệp mà Bắc Kinh mong muốn gửi gắm.
Đầu tiên, nó thể hiện rằng việc chính quyền Trung Quốc áp dụng những biện sách cứng rắn là hợp ý dân, và đó là sự lựa chọn đúng đắn. Nó cũng gián tiếp gạt bỏ những ý đồ “diễn biến hòa bình” mà nước ngoài muốn thực hiện ở Trung Quốc.
Cũng theo bài báo, các quan chức Trung Quốc cũng thường xuyên nói với các đồng nghiệp nước ngoài rằng sức ảnh hưởng của những lập trường cứng rắn trong nội bộ chính quyền nước này đang ngày càng gia tăng. Việc thừa nhận sự phát triển chủ nghĩa dân tộc sẽ khiến các nước "dịu giọng" hơn đối với các chính sách của chính quyền Trung Quốc, bởi cũng chính điều này giúp họ tránh khỏi những bất đồng có thể xuất phát từ đường lối cứng rắn mà Bắc Kinh theo đuổi.
Mặc dù nhận định những nhà nghiên cứu quốc tế đang "làm quá" về vấn đề này, song trên thực tế, bài báo cho biết, Trung Quốc cũng chưa có những số liệu đánh giá tương tự về chủ nghĩa dân tộc đang lên. Về phần mình, những nghiên cứu này đã cho thấy dư luận phần nào ảnh hưởng tới chính sách ngoại giao của Trung Quốc, đồng thời cảnh báo các nhà phân tích nước ngoài cần có thái độ cẩn trọng hơn.
The National Interest đánh giá, khi mà thế giới cảm thấy lo ngại và bị đe doạ vì chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc thì Bắc Kinh dường như lại được hưởng lợi.
