Cuối tháng trước, bộ Quốc phòng Philippines cho biết nước này mới phát hiện 75 khối bê tông tại bãi cạn Scarborough, đồng thời cáo buộc Trung Quốc đã đưa các khối bê tông này tới đó nhằm chuẩn bị cho dự án xây công sự mà Philippiens tuyên bố là "trái phép", "xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế" của mình. Chính phủ Philippines thời điểm đó đã dự kiến sẽ có những động thái ngoại giao nhằm phản đối hành động mà nước này. Về phần mình, Trung Quốc phủ nhận cáo buộc này, song vẫn cho tàu tuần tra trong khu vực tranh chấp.
Tuy nhiên, các thông tin về những khối bê tông trở nên không đồng nhất khi cuối tuần trước, tại diễn đàn Hiệp hội các phóng viên nước ngoài ở Philippines năm nay, Tổng thống Philippines Benigno Aquino bất ngờ đưa ra nhận định rằng các khối bê tông này đã "rất, rất cũ, một vài trong số đó còn bị hàu bám. Chúng không phải là hiện tượng mới".
Ông Aquino khẳng định rằng không cần thiết phải loại bỏ các khối bê tông này vì nó đe dọa tới giao thông trên biển. Bộ Ngoại giao Philippines cũng tuyên bố rằng sẽ không phản đối sự xuất hiện của 75 khối bê tông này ở Scarborough.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin
Trước những thông tin trái chiều này, Ông Gazmin đã thừa nhận rằng, những khối bê tông này đã cũ, song chúng mới được đội tuần tra phát hiện gần đây. Tờ Philstar dẫn lời ông này cho biết, "Tổng thống đã đúng khi nói rằng một vài khối bê tông đã bị hàu bám, chứng tỏ rằng nó đã cũ. Nhưng chúng mới với chúng tôi vì chúng tôi mới phát hiện nó gần đây".
Theo giải thích của ông Gazmin, thủy triều lên cao là nguyên nhân khiến các đội tuần tra không phát hiện ra điểm bất thường này trước đây. Ông cũng cho biết tạm thời chưa thể xác định được các khối bê tông được đặt tại đây từ bao giờ.
Khi được hỏi rằng liệu các khối bê tông có phải là của Trung Quốc hay không, ông Gazmin chỉ úp mở: "Chúng tôi chưa thể nói điều gì. Nhưng điều quan trọng là chúng tôi vẫn đang nỗ lực giải quyết các tranh chấp tại đây, vấn đề hiện tại sẽ được xử lý và có lẽ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến toàn cục."
Trong khi đó, ABS CBNNews dẫn các nguồn tin quân sự cho hay, 75 khối bê tông tại bãi cạn tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines thực chất là do Hải quân Mỹ thả xuống cách đây vài thập kỷ nhằm giữ cho xác các con tàu cũ mà Mỹ dùng làm mục tiêu tập luyện chìm dưới đáy biển.
Những bức ảnh chụp các khối bê tông ở Scarborough
Theo đó, bãi cạn Scarborough đã được sử dụng làm bãi tập ném bom của Hải quân Mỹ, còn các khối bê tông này được sử dụng để giúp các tàu cũ, đã đổ nát, đứng thăng bằng trên bãi cạn trong các cuộc tập ném bom và ngắm bắn của Mỹ tại đây. Hai chiếc cột thẳng đứng tại lối vào phía Bắc bãi cạn thực tế là một phần của công trình xây dựng ngọn hải đăng của Hải quân Mỹ bị bỏ dở năm 1989.
Các nguồn tin quân sự này cũng cho biết, theo thông tin từ nhiều ngư dân hoạt động tại bãi cạn này, các khối bê tông đã có từ những năm 1980 và họ thậm chí đã sử dụng chúng làm các bậc lên xuống khi thủy triều dâng cao.