Tờ Nhật báo của Quân đội giải phóng nhân dân cho rằng bằng chuyến thăm tới hòn đảo Ishigaki ở phía nam gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà cả Nhật Bản và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền ông Abe đang sử dụng chiêu bài “mối đe dọa từ Trung Quốc” để giành chiến thắng trong đợt bầu cử ngày 21/7 sắp tới.
Vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà cả Nhật Bản và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền là vùng biển giàu tài nguyên, hiện đang cùng Biển Đông trở thành điểm nóng ở châu Á có nguy cơ xảy ra xung đột.
Theo hãng tin Reuters, trong suốt chuyến đi tới đảo Ishigaki, ông Abe nhắc đi nhắc lại lập trường của Tokyo rằng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở gần đó là lãnh thổ không thể tách rời của Nhật Bản và khẳng định ông không có ý định lùi "dù là một bước".
Theo tờ Nhật báo Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc: “Đây là hành động giống như uống thuốc độc để giải tỏa cơn khát. Hành động đó sẽ không chỉ đe dọa tình hình ổn định của khu vực mà còn khuyến khích Nhật Bản “chuyển sang tư tưởng bảo thủ cực hữu”.
Ông Abe muốn sửa lại Hiến pháp của Nhật Bản, bản Hiến pháp được Hoa Kỳ thảo ra sau Chiến tranh thế giới lần II, nhằm hợp thức hóa quyền xây dựng quân đội của nước này. Các nhà bình luận cho rằng kế hoạch của ông Abe có thể đưa Nhật Bản trở về thời kì bảo thủ và độc đoán trước đây.
Tờ báo của Quân đội Trung Quốc cho rằng ông Abe đã chọn nhầm thời điểm để đến thăm đảo Ishigaki, hòn đảo nằm cách quần đảo Senkaku/Điếu Ngư 160km.
“Chúng ta không thể chỉ trích một nhà lãnh đạo quốc gia vì đã đến thăm lãnh thổ của chính quốc gia mình nhưng trong lúc cuộc tranh chấp về quần đảo Điếu Ngư (Senkaku) đang tiếp diễn và tình hình đang rất phức tạp và nhạy cảm thì những hành động của ông Abe rõ ràng là vô cùng nguy hiểm và vô trách nhiệm”, tờ báo này bình luận.
Trong khi đó, tờ Nhân dân nhật báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng lên tiếng cảnh báo rằng nước này sẽ không bao giờ cho phép mình bị “giày xéo” thêm một lần nữa; ám chỉ tới giai đoạn lịch sử cay đắng của Trung Quốc khi bị Nhật Bản chiếm đóng trong thời kì Chiến tranh thế giới lần II.
Trong một bài bình luận của người có bút danh Zhong Sheng (có nghĩa là Tiếng nói Trung Quốc), Nhân dân nhật báo cho rằng ông Abe đang tìm cớ để tái vũ trang Nhật Bản và con đường tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc là con đường thuận tiện để đạt mục đích đó.
“Mục đích (của ông Abe) là nhằm gây ra căng thẳng và khơi lên các biến cố nhằm thúc đẩy sự phát triển về quân sự của Nhật Bản”, tờ báo này nhận định.
Trong những tháng vừa qua, tàu tuần tra của Nhật Bản và Trung Quốc thường xuyên đối đầu nhau trên vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư khiến dư luận lo ngại về nguy cơ xảy ra giao tranh ngoài ý muốn.
Hôm 18/7, 3 tàu hải giám Trung Quốc lại tiến vào vùng biển mà Nhật Bản coi là lãnh hải của mình. Bắc Kinh tuyên bố đây là cuộc tuần tra như thường lệ. Lực lượng canh gác bờ biển Nhật Bản cho biết sau đó con tàu hải giám Trung Quốc đã dời đi nhưng vẫn ở lại vùng biển tiếp giáp.
Hôm 17/7, cuộc tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc và Nhật Bản trở nên phức tạp hơn sau khi có tin các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc có kế hoạch xây dựng các mỏ khai thác khí đốt mới trên biển Hoa Đông, có khả năng sẽ hút khí đốt từ vùng thềm lục địa mà Nhật Bản tuyên bố chủ quyền.
Trước đó, Bắc Kinh đã từng bước khai thác vùng biển Hoa Đông giàu tài nguyên năng lượng nhưng gần đây đã đẩy nhanh tốc độ khai thác khí đốt, loại năng lượng rẻ và sạch hơn so với than đá và dầu mỏ.
Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết chính phủ Nhật Bản đã yêu cầu Trung Quốc giải thích về kế hoạch này.
“Nếu phía Trung Quốc đơn phương tiến hành các hoạt động xây dựng ở khu vực đang tranh chấp, Nhật Bản sẽ không bao giờ chấp nhận”, ông Suga nói trong cuộc họp báo ngày 18/7.
