Đó là chiếc xe tăng bí mật T-62 của Liên Xô lần đầu xung trận, đã bị lọt vào tay Trung Quốc.
Cũng cần nói thêm, chiếc xe tăng bí mật T-62 là đối tượng truy lùng của tình báo Mỹ và phương Tây, tuy nhiên một thời gian dài nó được giữ kín tung tích, thậm chí không có một tấm ảnh nào về chiếc xe tăng này.
Nó chỉ xuất hiện lần đầu vào Lễ duyệt binh 7/11/1967 trên Quảng trường Đỏ. 20 chiếc T-62, niềm tự hào của quân đội Xô viết trong đội hình sư đoàn tăng cận vệ Kantemirov số 4, lăn bánh xích qua Quảng trường Đỏ.
T-62 có nhiều cải tiến so với thế hệ T-54/T-55 trước đây, như lần đầu tiên trên thế giới được trang bị pháo nòng trơn 115mm mẫu У-5ТС (2А20), được lắp đặt hệ thống kính hồng ngoại hiện đại nhất, giúp T-62 có sức mạnh hỏa lực trội hơn các đối thủ cùng thời.
Xe tăng T-62 tham chiến lần đầu, tại cuộc xung đột biên giới Xô Trung tháng 3/1969. Cuộc xung đột này bắt đầu từ 2/3 nhưng trở nên dữ dội nhất vào 15/3, khi Liên Xô đang tiến hành các cuộc bầu cử vào Xô viết tối cao.
Cũng cần biết thêm, Liên Xô sau nhiều lần chần chừ, đã điều hỏa lực mạnh đến tiếp viện cho các chiến sĩ biên phòng: xe tăng, pháo binh và một sư đoàn bộ binh cơ giới.
Pháo phản lực Grad đã "lên tiếng", và theo nhiều nguồn, nó bắn sâu vào lãnh thổ Trung Quốc 7 km, tiêu diệt 850 lính Trung Quốc.
Chiếc T-62 bị lính Trung Quốc bắn cháy
Kết quả, đôi bên đều bị thiệt hại nặng nề. Ngoài 58 chiến sĩ hy sinh, Liên Xô còn bị thiệt hại 11 xe bọc thép. Và một siêu xe tăng T-62, trong tổng số 3 chiếc tham chiến. Tệ hơn nữa, đại tá Leonov cùng ê-kíp T-62 đã hy sinh.
Ngay sau cuộc xung đột, chiếc T-62 bị quân Trung Quốc bắn hạ bằng súng chống tăng RPG-7 nằm trơ khấc trên băng, ở khoảng giữa đảo Damansky và cách bờ sông Ussuri phía Trung Quốc khoảng 100 m. Liên Xô đã thử nhiều lần, nhưng không kéo xe tăng về được.
Lính Trung Quốc chụp ảnh trên chiếc tăng T-62 sau khi được trục vớt
Để chiếc xe tăng bí mật không bị lọt vào tay kẻ thù, theo lệnh của Bộ trưởng Quốc phòng Liên Xô, nguyên soái Andrey Grechko, công binh vào trận, bí mật đặt mìn phá hủy nhưng bất thành.
Sau cùng pháo binh được lệnh nã đạn vào khu vực quanh chiếc tăng bị cháy. Kết quả là băng tan và chiếc T-62 từ từ chìm nghỉm.
Nhưng phía Liên Xô không ngờ ngay đêm đó, Trung Quốc đã cử đặc công nước lặn xuống đáy sông, mò vào chiếc xe tăng, dỡ đem đi một số thiết bị quan trọng, được coi là những bí mật quân sự trên chiếc tăng bí mật này.
Xe tăng, xe bọc thép Liên Xô trong trận Trân Bảo Đảo
Tháng 5/1969, khi băng tuyết vừa tan, Trung Quốc đã trục kéo xe chiếc xe tăng T-62 này lên bờ. Đến nay, nó vẫn được trưng bày tại Bảo tàng Chiến tranh cách mạng ở Bắc Kinh.
Có nhiều người nói, đó không đơn thuần là cuộc xung đột lãnh thổ. Mà là cuộc chiến để chiếm được chiếc xe tăng bí mật của Liên Xô.
