Theo tờ Asahi Shimbun (Nhật Bản), hai nhà thầu Nhật Bản sẽ cung cấp 24 thành phần để lắp ráp trên các máy bay cho không quân nước này, điều này đã đẩy giá thành của hai chiếc F-35 Lightning II đầu tiên lên đến 15,2 tỷ yên (154 triệu USD) cho mỗi chiếc.
Trong khi đó, mỗi chiếc F-35 tương tự được lắp ráp tại Mỹ chỉ vào khoảng 10,2 tỷ yên (103 triệu USD).
Về cơ bản, các thành phần của máy bay F-35 sẽ được sản xuất bởi Lockheed Martin và một số công ty khác tại Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và một số quốc gia tham gia phát triển dự án JSF.
Các máy bay thế hệ thứ năm này sẽ được lắp ráp tại Mỹ, Ý và Nhật Bản. Các thành phần do các công ty Nhật Bản sản xuất sẽ chỉ được lắp lên các máy bay của lực lượng phòng vệ Nhật Bản, kết quả là, vì số lượng sản xuất hạn chế, dẫn đến chi phí cho mỗi sản phẩm cao hơn.
Chính phủ Mỹ cho phép sản xuất tại Nhật Bản 24 thành phần của động cơ và radar được trang bị trên các máy bay F-35, chiếm 10% tổng giá trị của mỗi máy bay. Theo Washington, trong dự án có thể cho phép thêm một số thành phần được sản xuất tại Nhật Bản, thế nhưng nếu nhiều hơn nó sẽ đẩy giá thành của máy bay lên rất cao.
Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, công ty IHI sẽ sản xuất 17 thành phần của động cơ và tua bin, còn công ty Mitsubishi Electric sản xuất 7 thành phần của hệ thống radar bao gồm cả thiết bị thu tín hiệu.
Một số công ty khác của Nhật Bản, trong đó có Mitsubishi Heavy Industries-MHI rất mong muốn được sản xuất các thành phần cho máy bay F-35, đặc biệt là sản xuất các thành phần của thân vỏ, cánh máy bay và hệ thống càng.
Theo các điều khoản của hợp đồng đầu tiên được ký vào năm 2011, Mỹ cho phép các công ty Nhật Bản sản xuất không quá 40% các thành phần trên máy bay.
Nhằm đáp ứng nhu cầu này, năm 2013, Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã phân bổ nguồn ngân sách 83 tỷ yên để xây dựng cơ sở hạ tầng cho việc lắp ráp các máy bay F-35 tại nhà máy của MHI ở tỉnh Aichi, cũng như các hạ tầng khác liên quan đến dự án.
Theo một quan chức cấp cao trong Bộ Quốc phòng Nhật Bản, có thể phân bổ thêm hàng chục tỷ yên nữa nếu như Nhật Bản được cung cấp một hạn ngạch sản xuất 40% các thành phần của máy bay.
Trong năm tài chính 2012, Nhật Bản đã mua 4 chiếc máy bay đa chức năng F-35 Lightning II với giá thành 10,2 tỷ yên mỗi chiếc. Thế nhưng trong năm tài chính 2013, theo kế hoạch sẽ mua 2 chiếc với giá lên đến 15,2 tỷ yên/mỗi chiếc.
Bây giờ nó đã trở nên rõ ràng rằng, việc gia tăng giá thành các máy bay có liên quan đến thỏa thuận về việc lắp ráp các máy bay F-35 tiếp theo và sản xuất các chi tiết cho các thành phần của chúng trên lãnh thổ Nhật Bản mà trước đó trong các thông cáo báo chí không được nhắc đến.
Trước đó, vào 11/4/2011, trước tình hình ở khu vực ngày càng trở nên phức tạp, nguy cơ tụt hậu so với các đối phương tiềm năng và mong muốn tăng cường sức mạnh lực lượng không quân của mình, Nhật Bản đã công bố đấu thầu cung cấp máy bay chiến đấu thế hệ mới FX.
Tham gia đấu thầu có các hai hãng sản xuất máy bay hàng đầu nước Mỹ đó là Boeing và Lockheed Martin với hai loại máy bay tương tứng F/A-18E/F Super Hornet và F-35 Lightning II cùng với đối thủ đến từ Châu Âu, tập đoàn Eurofighter với máy bay EF-2000 Typhoon.
Ngày 19/12/2011, với sự “đề nghị” của chính phủ Mỹ, công ty Lockheed Martin với máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 phiên bản cất cánh và hạ cánh bình thường đã được phía Nhật Bản công bố là người thắng thầu để cung cấp máy bay chiến đấu FX cho Không quân của lực lượng phòng vệ của mình.
Ngày 30/4/2012, Cơ quan Hợp tác an ninh và quốc phòng (DSCA) của Bộ quốc phòng Mỹ đã thông báo cho Quốc hội nước này về kế hoạch bán cho Nhật Bản 4 máy bay chiến đấu F-35 phiên bản cất cánh và hạ cánh thông thường và tiếp theo sẽ là 38 chiếc trong khuôn khổ chương trình “Bán hàng quân sự cho nước ngoài”. Toàn bộ thỏa thuận náy có giá trị lên đến 10 tỷ USD.
Phía Nhật Bản yêu cầu, trên máy bay được trang bị động cơ F-135 do công ty Pratt & Whitney chế tạo, cũng như việc cung cấp 5 bộ động cơ dự phòng, các thiết bị tác chiến điện tử, hệ thống chỉ huy, kiểm soát, thông tin liên lạc, máy tính, trinh sát và tình báo (C4I/CNI); hệ thống hỗ trợ toàn cầu tự động (ALGS), hệ thống thông tin tự động (ALIS); hệ thống mô phỏng bay, hệ thống vũ khí và trung tâm chuyển tiếp.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng yêu cầu phía Mỹ và nhà thầu cung cấp các phần mềm phát triển/tích hợp, các thiết bị cho bay kiểm tra, vận chuyển, phụ tùng và các bộ phận dự phòng, các thiết bị giảng dạy và kiểm tra, các dụng cụ, tài liệu kỹ thuật, đào tạo các cán bộ, hỗ trợ hậu cần kỹ thuật và các yếu tố liên quan khác.
Theo kế hoạch, những chiếc máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm này sẽ thay thế cho các máy bay “già nua” F-4EJ Phantom II Kai, sẽ được cho “nghỉ hưu” vào năm 2015. 4 chiếc F-35 đầu tiên sẽ được chuyển giao cho Không quân Lực lượng phòng vệ Nhật Bản vào tháng tư năm 2016.
Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, tổng chi phí của chương trình, bao gồm cả việc mua 42 máy bay, bảo dưỡng, sửa chữa và bảo trì trong vòng 20 năm cũng như việc đào tạo cán bộ ước tính vào khoảng 1,6 nhìn tỷ yên (hơn 20 tỷ USD).
Đúng ra, việc mua máy bay F-35 chỉ là phương án “dự bị”, mục tiêu ban đầu của Tokyo là chiến đấu cơ tàng hình F-22A Raptor được phát triển bởi Lockheed Martin nhưng đã bị Washington thẳng thừng từ chối.
Ngoài ra, để “bắt kịp” với khu vực, Nhật Bản tài trợ cho chương trình phát triển máy bay chiến đấu tàng hình made in Japan ATD-X.
Bài vở và ý kiến đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về địa chỉ email: quansu@soha.vn. Trân trọng!
