Tìm hiểu loại máy bay trinh sát ít được nhắc đến của Việt Nam

Antonov An-30 (Tên định danh NATO: Clank) là loại máy bay chuyên đo đạc bản đồ từ trên không, trinh sát không ảnh và chở khách được Cục thiết kế Antonov (nay nằm ở lãnh thổ Ukraine) phát triển dựa trên mẫu An-24 và An-26.

An-30 được xem là một bước phát triển của An-24T có phần thân phía trước hoàn toàn mới với phần mũi bằng kính và khoang điều khiển máy bay cao hơn thân 41 cm, buồng lái có hình dạng cái bướu tương tự như máy bay chở khách Boeing 747.

An-30 thực hiện chuyến bay đầu tiên ngày 21/8/1967, chính thức ra mắt vào tháng 7/1968, được chế tạo hàng loạt trong giai đoạn từ 1971 - 1980 với tổng số 123 chiếc ở tất cả các biến thể.

Thông số cơ bản: dài 24,26 m; sải cánh 29,2 m; cao 8,32 m; trọng lượng cất cánh 23 tấn. Máy bay được trang bị 2 động cơ cánh quạt ZMKB Progress AI-24T công suất 2.103 kW (2.803 ehp) mỗi chiếc cho tốc độ tối đa 540 km/h, tốc độ hành trình 430 km/h, trần bay 8.300 m, tầm hoạt động 2.630 km.

Với đặc tính chuyên dụng là máy bay trắc địa, An-30 được trang bị 4 camera trắc địa với nắp sấp cho phép sử dụng laser, ảnh nhiệt, phân tích trọng lượng, từ tính và các dụng cụ trắc địa địa lý khác. Để các chuyên bay trắc địa diễn ra liên tục và chính xác, thiết bị tiêu chuẩn cho An-30 bao gồm công nghệ điều khiển đường bay bằng máy tính. Trong ảnh: cận cảnh khoang thiết bị của An-30 với thiết kế nắp kính đặc trưng.

Bên trong khoang mũi phủ kính của An-30, thiết kế này đem lại trường quan sát tốt cho người ngồi trên máy bay, phù hợp với hoạt động đo đạc bản đồ và kể cả trinh sát bằng mắt thường nếu máy bay bay ở độ cao thấp.

Phi hành đoàn của An-30 gồm 7 người. Trong ảnh là vị trí ngồi của nhân viên phụ trách thông tin liên lạc, dẫn đường. Có thể thấy các thiết bị điều khiển mang nặng dấu ấn những năm 1970.

Một số nguồn tin nước ngoài cho biết, Việt Nam đã từng có trong biên chế tất cả 8 chiếc An-30 với cả 2 phiên bản quân sự và dân sự, số An-30 này ban đầu thuộc Không quân nhưng sau đó đã được chuyển qua cho bên dân sự. Trong ảnh: phiên bản quân sự An-30B trinh sát không ảnh thuộc sở hữu của Công ty bay dịch vụ hàng không (VASCO).

Bên cạnh phiên bản quân sự An-30B, Việt Nam còn sở hữu cả phiên bản dân sự An-30A được thiết kế với vai trò máy bay chở khách. Điểm nhận biết An-30A với An-30B là máy bay không có "cục u" phía dưới khoang kính.

Những chiếc An-30A chở khách này thuộc biên chế của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines).

Hiện tại, tất cả số An-30 của Việt Nam đều đã ngừng hoạt động do hết hạn sử dụng. Trong ảnh: An-30B đã nghỉ hưu của VASCO.

2 chiếc An-30A và An-30B của Việt Nam nằm cạnh nhau trong sân đỗ sau khi đã nhận sổ hưu.