Tàu ngầm mini có những ưu điểm rất lớn khi so sánh với tàu ngầm thông thường như giá thành rẻ, độ ồn khi hoạt động cực nhỏ, bộc lộ sóng điện từ thấp, khai thác sử dụng đơn giản, không đòi hỏi các cơ sở bảo trì bảo dưỡng phức tạp...
Hơn nữa, các tàu ngầm mini hiện đại đều đã được lắp đặt động cơ AIP giúp duy trì hoạt động dưới nước rất lâu và còn được trang bị vũ khí tấn công có sức mạnh không thua kém gì tàu ngầm cỡ lớn.
Với đường bờ biển rất dài và đứng trước yêu cầu ngày càng cao của tác chiến hải quân trong tình hình mới, hạm đội tàu ngầm Việt Nam vẫn yêu cầu phải có sự bổ sung lực lượng cho 6 chiếc Kilo 636.
Tuy nhiên với tiềm lực còn hạn chế của mình, Việt Nam khó có thể tiếp tục đầu tư mua sắm thêm tàu ngầm thông thường với khả năng hoạt động xa bờ mà nhiều khả năng lữ đoàn tàu ngầm thứ hai sẽ được trang bị các loại tàu cỡ nhỏ.
Vậy những ứng viên tàu ngầm mini nào tỏ ra phù hợp với Việt Nam?
Tàu ngầm Dự án 865 Piranha
Tàu ngầm mini Piranha
Tàu ngầm Dự án 865 Piranha của Nga (NATO gọi bằng cái tên Losos), được thiết kế bởi SPMBM Malakhit và đóng tại nhà máy Admiralteiskye Verfi.
Piranha được thiết kế cho nhiệm vụ tác chiến đặc biệt như trinh sát, thả biệt kích... thân tàu làm bằng hợp kim titan rất vững chắc, có tác dụng chống nhiễm từ và đặc biệt lớp tàu ngầm này phát ra rất ít tiếng ồn khi hoạt động.
Tàu ngầm Piranha có lượng giãn nước 218 tấn khi nổi, 390 tấn khi lặn; chiều dài 28,2 m; chiều rộng 4,8 m; độ sâu lặn tối đa lên tới 300 m; tốc độ di chuyển 12,32 km/h khi lặn, 11,91 km/h khi nổi; thủy thủ đoàn gồm 9 người và có thể hoạt động liên tục 10 ngày trên biển.
Vũ khí trang bị của tàu gồm mìn và 2 ống phóng ngư lôi. Hiện chỉ có 2 chiếc Piranha mang số hiệu MS-520 và MS-521 được hoàn thành, nhưng Nga đang có kế hoạch khôi phục lại lớp tàu này với việc bổ sung động cơ AIP thế hệ 2 Kristall-27 do SKBK chế tạo.
Tàu ngầm SMX-26
Tàu ngầm "bò sát" SMX-26
SMX-26 là loại tàu ngầm cỡ nhỏ do Pháp chế tạo, có chiều dài 40 m, chiều rộng và chiều cao đều là 15 m, lượng giãn nước khoảng 1000 tấn.
SMX-26 có 4 thiết bị đẩy chuyển hướng trục kép kiểu co - duỗi có điều khiển, tựa như vây ngực và vây bụng của một con cá, giúp cho tàu có khả năng chuyển hướng cực kỳ linh hoạt, dễ dàng tiếp cận đáy biển và cơ động sát mặt nước mà vẫn giữ trạng thái ổn định rất tốt.
Vỏ tàu bằng vật liệu composite kiểu liền mạch, làm giảm sức cản của nước và sóng âm, giúp tàu di chuyển cực êm, độ ồn rất thấp, đủ sức tàng hình trước hệ thống định vị thủy âm của đối phương.
Vũ khí trang bị của SMX-26 có phần vượt trội nhiều tàu ngầm cỡ lớn, với 8 ngư lôi cỡ nhỏ và 2 ngư lôi cỡ lớn lắp đầu đạn hạng nặng có thể đánh chìm cả tàu sân bay.
SMX-26 còn được trang bị pháo 20 mm và tên lửa phòng không, hai vũ khí tích hợp trên một trục nâng nằm trong thân tàu, khi tác chiến, module này sẽ nhô lên khỏi mặt biển để tấn công tàu thuyền và máy bay địch.
Đặc biệt, lớp tàu ngầm này mang theo được cả xuồng đệm hơi, tàu đệm khí cỡ nhỏ, phục vụ hoạt động cho 6 đặc công người nhái, rất phù hợp với nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Nếu SMX-26 nhanh chóng được đưa vào sản xuất hàng loạt và có giá thành ở mức chấp nhận được, đây sẽ là ứng viên tàu ngầm mini sáng giá nhất để trang bị cho Hải quân Nhân dân Việt Nam.
