Đây là động thái mới nhất của NATO nhằm đối phó với mối đe dọa của Nga sau cuộc khủng hoảng ở miền đông Ukraine và sự lớn mạnh của tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq.
Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen cho biết lực lượng xung kích này sẽ được hỗ trợ cơ động bằng đường hàng không, đường biển và lực lượng đặc nhiệm, được điều khiển bởi một trung tâm chỉ huy ở Đông Âu.
Tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở xứ Wales hôm 5/9, ông Rasmussen mô tả quyết định này là một thông điệp rõ ràng gửi đến những kẻ có ý định xâm lược NATO, rằng bất kỳ hành động xâm phạm nhắm vào một thành viên NATO sẽ dẫn đến sự đối đầu với cả 28 thành viên trong khối.
Thủ tướng Anh David Cameron và Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen tại hội nghị thượng đỉnh của NATO vào ngày 5/9 ở xứ Wales
Ngoài việc thành lập lực lượng xung kích, kế hoạch hành động của NATO trong cuộc họp lần này còn đề xuất tiến hành nhiều hơn những cuộc tập trận ngắn hạn, nhằm tăng cường khả năng phản ứng nhanh trước các mối đe dọa từ Nga và IS.
Ông Rasmussen khẳng định NATO "sẵn sàng hỗ trợ Iraq" trong cuộc chiến chống lại những kẻ hồi giáo cực đoan IS nếu Baghdad yêu cầu sự giúp đỡ.
Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 5/9 cho biết, NATO phải hành động như là một phần của nỗ lực quốc tế nhằm tiêu diệt nhóm hồi giáo cực đoan này, nhất là khi công dân nhiều quốc gia phương tây đang tham gia trong hàng ngũ IS và trở thành mối đe dọa khủng bố khi những phần tử này quay về nước.
Mỹ hiện đã gửi cố vấn quân sự tới Iraq để giúp chính quyền Baghdad trong cuộc chiến chống IS. Văn phòng Thủ tướng Canada Stephen Harper, một quốc gia thuộc NATO, ngày 5/9 đã tuyên bố sẽ gửi hàng chục cố vấn quân sự đến quốc gia trung đông này.
Tâm điểm của hội nghị thượng đỉnh NATO lần này nổi lên hai vấn đề cần giải quyết, đó là mối đe dọa quân sự từ Nga và sự bùng dậy mạnh mẽ của IS ở Iraq.
Thủ tướng David Cameron ngày 5/9 cam kết Anh sẵn sàng đóng góp 3.500 quân cho lực lượng xung kích của NATO. Anh hiện đang là quốc gia có hàng triệu người theo đạo hồi, chiến binh cắt đầu hai nhà báo Mỹ được cho là người Anh vì tên này nói giọng London.
Các nước NATO cũng nhất trí sẽ tăng chi tiêu quốc phòng trong thập kỷ tới. Ngân sách quốc phòng sẽ chiếm khoảng 2% GDP của các nước NATO, trong khi 20% số tiền đó sẽ được dùng để mua sắm vũ khí.
Tổng Thư ký NATO Rasmussen cho biết chính cuộc khủng hoảng ở miền đông Ukraine đã khiến NATO đi đến quyết định này. Trong khi Nga tăng ngân sách quốc phòng lên 50% chỉ trong vòng 5 năm thì các nước NATO lại cắt giảm trung bình 20% mỗi năm.
Hội nghị thượng định NATO lần tiếp theo sẽ diễn ra vào năm 2016 ở thủ đô Warsaw của Ba Lan, nơi mà Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở đông Âu từng ký kết Hiệp ước Warsaw vào năm 1955, thành lập liên minh quân sự chống NATO.
