Kinh tế Nga “tổn thương”, chiến sự Nga-Ukraine sớm kết thúc?

Số liệu mới nhất do Cơ quan thống kê Liên bang Nga công bố cho thấy GDP nước này giảm 4% trong quý III/2022 sau khi đã giảm 2% trong quý II. Chiếu theo thang đo của phương Tây, kinh tế Nga chính thức suy thoái về mặt kỹ thuật.

Với sự gia tăng sức ép từ EU và Mỹ, lệnh cấm vận thứ 7 - áp trần giá dầu Nga 60USD/thùng, các chuyên gia dự báo nền kinh tế xếp hạng quy mô 11 toàn cầu còn suy thoái mạnh hơn trong năm tới.

Tuy vậy, những con số thống kê chưa phản ánh hết khó khăn đang lan tràn đến mọi ngóc ngách trong nền kinh tế Nga. Song song với áp lực bên ngoài, người Nga đang dần cảm nhận tê liệt từ bên trong khi nền kinh tế bị ngắt kết nối với thế giới.

Dữ liệu của CNBC cho hay, 112.000 người Nga đã di tản sang Gruzia từ đầu năm nay. Từ tháng 2 đến tháng 10, giới nhà giàu Nga đã mang theo 1,4 tỷ USD vào quốc gia láng giềng, nhiều gấp 4 lần so với cả năm 2021.

Tính đến hết tháng 9/2022, công dân Nga cũng đã mở 45.000 tài khoản ngân hàng ở Georgia, gần gấp đôi số tài khoản do người Nga nắm giữ ở nước này. Số tiền mà người dân Nga gửi vào ngân hàng ở Georgia tương đương 59,6% dòng vốn nước ngoài vào Georgia chỉ trong tháng 10, tăng 725% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hơn 12.000 công ty của Nga đã được đăng ký thành lập tại Georgia từ tháng 1 đến 11 năm nay, gấp hơn 13 lần so với năm ngoái. Việc người dân Nga đầu tư mạnh vào Georgia đã góp phần kéo theo giá bất động sản tại thủ đô Tbilisi đã tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái và giao dịch tăng 30%. Giá thuê nhà tại đây cũng tăng tới 74%.

Lần đầu tiên, Qũy tiền tệ quốc tế (IMF) điều chỉnh số liệu nền kinh tế 3,7 triệu dân ở Đông Âu sẽ đạt 10% cho năm 2022, gấp 3 lần so với dự báo trước khi chiến sự Nga - Ukraine xảy ra.

Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ đã cấp giấy phép cư trú cho 118.626 người Nga trong năm nay, theo dữ liệu của chính phủ, trong khi 1/5 doanh số bán bất động sản nước ngoài năm 2022 ở Thổ Nhĩ Kỳ là của người Nga.

Trong khi đó, khối tiền mặt khổng lồ gồm các khoản dự trữ ngoại hối của chính phủ Nga gửi tại các ngân hàng châu Âu và tài sản của giới siêu giàu Nga tại nhiều nơi đã bị đóng băng, ước tính lên 1.000 tỷ USD.

Nền kinh tế quy mô 1.800 tỷ USD của Nga bị xé nhỏ kể từ tháng 2/2022, một phần nguồn lực chảy ra nước ngoài. Mặt khác, động lực tái sinh, tăng trưởng của Nga bị bóp nghẹt do 10.000 lệnh cấm vận của Mỹ và châu Âu đang có hiệu lực.

Một trong những thế mạnh của Nga là lĩnh vực kinh tế công nghệ dân sự - quốc phòng bị tác động rất mạnh do không thể tiếp cận nguồn chip thế hệ mới do Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đứng đầu.

Đặc biệt, ngành công nghiệp ô tô tại Nga chỉ còn duy trì sức sản xuất 36% so với trước chiến sự Nga- Ukraine; 90% khối lượng vi mạch, chất bán dẫn, hệ thống điều khiển tự động - những thành phần quan trọng nhất, đã bị phong tỏa.

Giá dầu toàn cầu có xu hướng giảm, biểu hiện sẽ rõ rệt hơn trong năm tới, khi kinh tế thế giới chính thức bước vào suy thoái; EU, khách hàng năng lượng lớn nhất của Nga ngưng giao dịch hoàn toàn từ đầu năm 2023.

Cũng như các cuộc chiến tranh từng diễn ra, kinh tế - nguồn lực vật chất mới là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại trên chiến trường. Với tốc độ suy thoái kinh Nga ước tính 10% mỗi năm, không một nền kinh tế nào có thể trụ vững, nhất là trong bối cảnh vướng vào cuộc chiến tranh tiêu hao, đòi hỏi chi phí khổng lồ. Do đó, nhiều chuyên gia nhận định, khi kinh tế Nga bị kiệt quệ, thì nước này sẽ buộc phải tìm cách ngừng cuộc chiến ở Ukraine.