SOHA NEWS
Tờ The Hill hôm 13/3 đưa tin, Mỹ có kế hoạch tiến hành thử nghiệm hai hệ thống tên lửa bị cấm theo hiệp ước INF. Mỹ đã tuyên bố rút khỏi hiệp ước INF và đang xúc tiến thực hiện tiến trình rút ra khỏi INF – một tiến trình dự kiến kéo dài 6 tháng.
Một tên lửa hành trình mới dự kiến sẽ được thử nghiệm trong tháng 8 tới đây, trong khi một tên lửa đạn đạo có tầm bắn xa hơn sẽ được thử nghiệm vào cuối năm, khoảng tháng 11, các quan chức quốc phòng giấu tên của Mỹ đã cho các phóng viên biết như vậy.
Theo hiệp ước INF, tất cả các tên lửa có tầm bắn từ 500 đến 5.500km đều bị cấm. Tên lửa hành trình mới của Mỹ được cho là có tầm bắn 1.000km trong khi tên lửa đạn đạo sẽ có tầm bắn từ 3.000 đến 4.000km, giới chức Mỹ cho hay.
Không có tên lửa nào trong số 2 tên lửa mới nói trên được trang bị đầu đạn hạt nhân, giới chức Mỹ cho biết. Điều này phù hợp với những tuyên bố trước đây của Lầu Năm Góc, trong đó cơ quan này khẳng định, những nỗ lực phát triển tên lửa của họ sắp tới sẽ tập trung "chỉ vào tên lửa thông thường – chứ không phải tên lửa hạt nhân."
Trong buổi giới thiệu về ngân sách của Lầu Năm Góc được đưa ra hôm 12/3, giới chức Mỹ đã tránh né câu hỏi về vấn đề liên quan đến việc cấp vốn cho hoạt động chế tạo các hệ thống tên lửa không tuân theo INF. Một quan chức của Lầu Năm Góc - Elaine McCusker chỉ nói rằng, "ngân sách của chúng tôi hiện tại, ngay lúc này, đang tuân theo INF".
Việc Mỹ bắt đầu nhăm nhe ý định tiến hành các vụ thử tên lửa vi phạm hiệp ước INF gây lo ngại, đặc biệt với Nga bởi hai nước đang đối đầu nhau căng thẳng trên một loạt mặt trận. Hành động của Mỹ có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang khốc liệt, tốn kém và chứa đựng nhiều nguy cơ.
INF được ký kết là để giải quyết một cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân thời Xô-viết nhằm vào các thủ đô phương Tây. Hiệp ước INF được ông Mikhail Gorbachev và ông Ronald Reagan ký năm 1987 cấm Nga và Mỹ phát triển, triển khai và thử nghiệm các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo được phóng đi từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 300 đến 3.400 dặm (tương đương từ 482km đến 5470km).
Hiệp ước này được coi là một thành tựu lớn đạt được trong nỗ lực nhằm "tháo ngòi" căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh và giúp hóa giải nỗi lo sợ về vũ khí hạt nhân ở châu Âu.
Nga và Mỹ liên tục cáo buộc lẫn nhau về những vụ vi phạm hiệp ước. Mỹ tố cáo Nga chế tạo các tên lửa bị cấm trong hiệp ước. Trong khi đó, Nga tố ngược lại rằng Mỹ không tuân thủ INF khi thiết lập các căn cứ quân sự ở Đông Âu có khả năng không chỉ phòng thủ mà còn tấn công được và có thể nhằm vào Nga.
Bất chấp những lời cáo buộc trên, chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama trước đó đã quyết định không từ bỏ thỏa thuận này.
Tuy nhiên, hồi tháng 10 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ công khai lên tiếng tuyên bố sẽ rút nước này ra khỏi INF để trả đũa cho việc Nga không tuân thủ INF. Nhà lãnh đạo Mỹ còn thề rằng, nước ông sẽ tiếp tục tăng cường kho vũ khí hạt nhân cho đến khi Nga và Trung Quốc "hiểu ra vấn đề".
Mỹ đã bắt đầu khởi động tiến trình rút khỏi hiệp ước INF từ hồi đầu tháng hai. Ngay sau động thái của Mỹ, Nga cũng tuyên bố rút khỏi hiệp ước. Quá trình rút khỏi hiệp ước sẽ mất thời gian là 6 tháng. Việc Mỹ rút khỏi hiệp ước INF là động thái gây ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh của Châu Âu và vì thế Châu Âu đã không thể tránh khỏi cảm giác choáng váng trước hành động của đồng minh thân thiết Mỹ.
Nếu hiệp ước INF bị hủy bỏ thì sẽ chỉ còn Hiệp ước Cắt Giảm Vũ khí Chiến lược (START MỚI) là bước cản trở cuối cùng đối với viễn cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân không kiểm soát. Hiệp ước này có thời hạn đến năm 2021 và Washington chưa quyết định có làm mới nó hay không.