Trung Quốc nâng cấp khinh hạm Type 054, quyết không bán rẻ cho đồng minh

Type 054 (Jiangkai I - Giang Khải I) là lớp tàu hộ vệ tên lửa đa năng được đóng cho Hải quân Trung Quốc (PLAN) nhằm thay thế cho vai trò của "người tiền nhiệm" Type 053H3 đã lạc hậu. Chỉ có 2 chiếc mang số hiệu 525 Ma'anshan và 526 Wenzhou được hoàn thành trước khi Trung Quốc sản xuất số lượng lớn phiên bản nâng cấp Type 054A hiện đại hơn với tổng cộng 30 tàu.

Thiết kế của Type 054 dựa trên nguyên mẫu hình học khinh hạm La Fayette của Pháp, được tối ưu hóa cho việc tán xạ sóng radar nhằm nâng cao khả năng tàng hình.

Tàu còn được lắp đặt nhiều thiết bị điện tử có nguồn gốc từ Pháp mà Trung Quốc nhập khẩu trong thập niên 1980 sau đó sản xuất trong nước theo giấy phép. Những hệ thống này khiến Type 054 được cho là tương đương với La Fayette đời đầu.

Jiangkai I có lượng giãn nước 3.900 tấn; chiều dài 134 m; chiều rộng 16 m; mớn nước 5 m. Động cơ CODAD (diesel-diesel) gồm 4 máy SEMT Pielstick 16 PA6 STC công suất 5.700 kW mỗi chiếc cho tốc độ tối đa 27 hải lý/h (50 km/h), tầm hoạt động 8.025 hải lý (14.900 km).

Tàu hộ vệ tên lửa Yiyang số hiệu 548 thuộc Type 054A

So với bản nâng cấp Type 054A, dễ dàng nhận thấy trang bị thiết yếu của Type 054 thua kém rất nhiều. Radar cảnh giới đường không của Type 054 là loại Type 363S 2D (trên đỉnh tháp radar) chỉ phát hiện được mục tiêu từ khoảng cách tối đa 112 km, hơn nữa độ chính xác cũng không hoàn toàn đáng tin cậy.

Đặt cạnh đài nhìn vòng mảng pha 3D Fregat M2EM trên Type 054A (tầm trinh sát 300 km) thì rõ ràng năng lực của Type 363S không thể sánh bằng.

Bên cạnh đó, radar hỏa lực của Type 054 là loại MR-36A dùng để dẫn đường cho tên lửa đối hạm, tầm hoạt động 150 km, quá kém so với con số 250 km ở chế độ chủ động, 450 km ở chế độ thụ động của Mineral-ME trên Type 054A.

Mặc dù cùng được trang bị tên lửa hành trình chống hạm cận âm YJ-83 tầm xa 180 km nhưng với các thiết bị điện tử như trên thì Type 054 chẳng thể nào khai thác hết tính năng vũ khí của mình.

Hỏa lực phòng không là điểm yếu khác của Type 054, đó là thay vì 12 ống phóng thẳng đứng tương thích đạn HHQ-16 tầm bắn 30 km như trên Type 054A thì nó lại mang 8 tên lửa phòng không HHQ-7 chỉ vươn tới cự ly 15 km.

Type 054 - Giang Khải I chỉ nổi trội duy nhất ở tác chiến tầm gần do pháo hạm Type 210 cỡ 100 mm có uy lực cũng như tầm bắn xa hơn H/PJ-26 cỡ 76,2 mm trang bị cho Type 054A.

Tàu hộ vệ tên lửa Ma'anshan số hiệu 525 thuộc Type 054 đang được hiện đại hóa

Do không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Hải quân Trung Quốc mà đã có thời điểm xuất hiện nhận định cho rằng 2 chiến hạm Type 054 sẽ được sớm bán thanh lý cho một đồng minh nào đó, do PLAN không còn tỏ ra mặn mà với lớp tàu này nữa.

Mặc dù vậy, thời gian gần đây Trung Quốc lại đang thực hiện nhiều dự án nâng cấp các chiến hạm cũ tuổi đời còn khá trẻ để có thể sử dụng thêm một thời gian nữa, tiêu biểu là những khu trục hạm lớp Sovremenny mua từ Nga hay chiếc Type 051B Thâm Quyến.

Trên các trang mạng của Trung Quốc vừa xuất hiện hình ảnh tàu Ma'anshan số hiệu 545 - chiếc đầu tiên thuộc Type 054 đang được nâng cấp cải tạo, dự kiến nó sẽ tái gia nhập hạm đội vào năm 2020 với sức mạnh sánh ngang Type 054A.

Con tàu được dự báo sẽ có một vài thay đổi như tích hợp radar trinh sát Fregat M2EM, radar hỏa lực Mineral-ME, thay thế cụm ống phóng thẳng đứng dành cho tên lửa phòng không HHQ-16, bổ sung tổ hợp pháo bắn nhanh Type 730 và cho pháo AK-630 "về hưu".

Với gói nâng cấp trên, các đồng minh của Trung Quốc như Campuchia hay Pakistan có lẽ đã "vỡ mộng" được mua hàng thanh lý giá rẻ tính năng cao.