Lưu Trọng Ninh dựng Truyện Kiều thành phim: Thúy Kiều trong phim tôi là kiểu thách thức số phận

"100 người xem phim của tôi sẽ đặt câu hỏi đầu tiên: Kiều là ai?"

- Thông tin Lưu Trọng Ninh sẽ làm phim về Kiều vừa được hé lộ đã khiến rất nhiều khán giả tò mò, ngóng đợi. Ông có thể bật mí một chút quá trình thai nghén tác phẩm này được không?

Nói thai nghén cũng không phải. Thật ra tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ làm Kiều. Nhưng tôi nhớ khi vừa mới tốt nghiệp ra trường (những năm 90), cha đã gửi gắm tôi rằng: "Ninh ơi, con làm Kiều đi. Kiều xứng đáng làm nhất".

Cùng lý do quan trọng hơn là tôi thấy quốc gia mình có một tác phẩm lớn như thế, mà hơn 60 năm nay điện ảnh chưa hề động chạm đến. Đó là sự âm tính của điện ảnh.

Đáng lẽ thời điểm này phải có hàng chục đạo diễn làm về Kiều, và tôi là người thứ lẻ một rồi mới phải. Vậy nên ngoài sự trao gửi của người cha, thì đó cũng là lý do thôi thúc tôi làm Kiều.

Tôi sẽ là người đặt viên gạch đầu tiên. Tôi có thể sẽ gục ngã. Nhưng phải có mình thì mới có người thứ 2 làm tốt hơn.

- Một tác phẩm lớn và có giá trị văn hoá như Truyện Kiều chắc hẳn đã khiến nhiều nhà làm phim cảm thấy "chùn chân" khi nghĩ đến. Còn Lưu Trọng Ninh thì sao? Ông đã gặp phải những khó khăn gì khi quyết định sẽ là người đầu tiên dấn thân làm điều đó?

Làm Kiều khó. Khó là khó thế này: Giá như Truyện Kiều của Nguyễn Du chuyển thể từ một câu chuyện của Việt Nam thì lại khác. Tôi nghĩ một trong những lý do chưa ai đụng đến Kiều là vì thế, chứ không phải vì người ta sợ hãi nó.

Cụ Nguyễn Du dùng thơ để viết lại Đoạn Trường Tân Thanh, còn mình dùng điện ảnh để làm lại Truyện Kiều. Thì mình có gặp được Nguyễn Du không? Làm thế nào để chuyển tải được cái hồn thơ mà nhiều người gọi là quốc hồn quốc tuý đó.

Nhưng may mà Truyện Kiều có khoảng không gian rộng cho các nhân vật. Ví dụ như trong thơ Nguyễn Du, người ta chỉ biết Kim Trọng là một chàng trai đến rồi yêu Kiều, chỉ biết Kim Trọng là ai, cá tính ra sao, chứ đời sống của cậu ta như thế nào thì không ai biết cả.

Cũng như Hoạn Thư, Thuý Vân trong Truyện Kiều đều có những khoảng trống rất lớn. Và khoảng trống đó cho phép chúng ta đưa vào những yếu tố Việt, con người Việt, cảnh vật Việt.

Chính bởi thế nên tôi mới tự tin làm. Chứ Truyện Kiều mà Nguyễn Du tả kỹ quá thì thật sự rất khó với mình.

- Để chọn được một nữ diễn viên hoá thân vào vai Thuý Kiều hẳn cũng là một bài toán khó đối với Lưu Trọng Ninh?

Tôi nghĩ rằng nếu 100 ngưởi mở tivi xem phim đều có câu hỏi đầu tiên rằng "Kiều là ai?", "Ai đóng Kiều".

Mà câu hỏi đó tôi không bao giờ thoả mãn được. Cụ Nguyễn Du đã nói "một toà thiên nhiên" thì tôi có chọn được người đẹp nhất cũng không thể hài lòng tất cả. Mà mỗi người lại hình dung Kiều theo một kiểu, lại mong muốn Kiều một kiểu, làm sao tôi thoả mãn tất cả được?

Vậy cách tốt nhất của tôi làm gì? Là trong 5 tập đầu tôi kể trước câu chuyện về Đạm Tiên thật sự hấp dẫn, khiến khán giả thốt lên đây là một phim đáng xem. Sau đó mới để Kiều bước ra. Lúc ấy Kiều có là ai khán giả cũng dễ dàng tha thứ và tiếp tục theo dõi.

"Kiều trong phim của tôi phải mang hơi thở đương đại ngày hôm nay"

- Vậy những tiêu chí đạo diễn Lưu Trọng Ninh đưa ra khi tìm kiếm diễn viên vào vai Thuý Kiều là gì?

Tiêu chí đầu tiên của tôi là Kiều phải mang hơi thở của ngày hôm nay chứ không phải của 300 năm trước.

Nếu chúng ta cứ bám sát theo những mô tả của Nguyễn Du "khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang" thì chắc chắn không ổn. Kiều phải có một chút gì đó hiện đại, phong trần và tươi tắn hơn.

Các bạn thử hình dung xem, nếu Kiều cứ ủ rũ từ sáng đến tối, đi lại e lệ nói năng chậm rãi thì người ta đâu có xem được. Kiều có khi phải là một cô gái 16 tuổi chạy chân đất, cười vang trời. Mình phải đưa Kiều sang thế giới ngày hôm nay, gần với chúng ta hơn.

Thứ 2, diễn viên đẹp đến bao nhiêu cũng chỉ giúp được 1-2 tập đầu. Nếu không thật sự thu hút được khán giả bằng sự thông minh, bằng sức mạnh nội tâm của mình, người ta xem 50 tập vẫn chỉ thấy cô ấy đẹp thôi thì vô nghĩa.

Cái cô Kiều của tôi có thể không đẹp như mọi người mong ước, nhưng thuyết phục được người xem dần dần bằng vẻ đẹp bên trong, sức mạnh tinh thần thì tôi nghĩ đó là thành công.

(Ảnh Vy Linh)

- Đến nay đã có "nàng Kiều" nào lọt vào mắt xanh của vị đạo diễn nổi tiếng khó tính chưa?

Nếu khó tính mà chọn Kiều thì có lẽ ta nên đút tay vào túi rồi đi thẳng ra chỗ khác. Không bao giờ chọn được đâu.

Vì Kiều trong thơ Nguyễn Du không đi, không ăn, không nhai, không làm đủ thứ. Còn kiều trong phim cô ấy phải làm tất cả những hành vi đời thường, không còn ảo nữa. Từ Kiều "ảo" bây giờ thành Kiều thực sẽ rất khó.

Hiện nay chúng tôi vẫn đang trong quá trình casting để tìm ra người phụ hợp nhất.

Bức vẽ về nhân vật Thuý Kiều trong con mắt của một người trẻ đương đại

- Với ý định thổi một luồng gió hiện đại hơn vào trong "Truyện Kiều", Lưu Trọng Ninh đã có kế hoạch sẽ làm mới tác phẩm này như thế nào?

Kiều của Nguyễn Du dù sao vẫn là Kiều của những "đau đớn thay phận đàn bà". Còn Kiều trong phim tôi là Kiều thách thức và chiến thắng số phận.

Toàn bộ kịch bản xuyên suốt sẽ là cuộc chiến của Đạm Tiên và Kiều. Đạm Tiên là người đi trước trong lầu xanh và bị chết. Trong tiết thanh minh, Kiều đứng bên mộ Đạm Tiên thì Đạm Tiên nói: "đau đớn thay phận đàn bà".

Kiều cười bảo: "Không phải". Rồi mỗi lần cô ấy chiến thắng số phận của mình lại bị dìm xuống them một lần nữa, nhưng cô ấy không bao giờ đầu hàng.

Cái kết trong phim của tôi là Kiều phải đứng trước một thử thách lớn nhất, chứ không phải cảnh đoàn viên như của Nguyễn Du.

Tôi cũng không muốn Thuý Vân có con với Kim Trọng. Thuý Vân có tình yêu, có cuộc sống của cô ấy. Vả lại, trong quan niệm của những người đương đại, càng xót thương chị bao nhiêu thì càng phải tránh xa người yêu của chị bấy nhiêu, chứ không trả nghĩa như vậy.

Kim Trọng trong phim của tôi phải ra đi tìm Kiều, đến lúc tưởng như không được nữa, tưởng Kiều đã chết rồi, anh ấy mới quay trở về với Thuý Vân.

Trong hệ thống phim của tôi cũng có 5-7 nhân vật mới xuất hiện. Số phận của những người đàn bà đó sẽ tải toàn bộ cái văn hoá, vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam chứ không riêng gì Kiều.