Phát hiện kim loại nặng vượt chuẩn trong gạo bán tại Mỹ

(Ảnh minh họa: Getty Images)

Báo cáo phát hiện hàm lượng arsen và cadmium - hai kim loại nặng độc hại ở mức nguy hiểm trong gạo bán tại nhiều siêu thị và cửa hàng bán lẻ trên toàn nước Mỹ. Đáng chú ý, đây là loại gạo đang được tiêu thụ phổ biến trong các gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Theo bà Jane Houlihan, giám đốc nghiên cứu của HBBF và đồng tác giả báo cáo, kể cả khi các kim loại này xuất hiện với nồng độ thấp, vẫn có thể gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như: tiểu đường, bệnh tim, rối loạn sinh sản, chậm phát triển và đặc biệt là suy giảm nhận thức ở trẻ em. "Trẻ nhỏ tiếp xúc với arsen có thể bị giảm IQ, chậm phát triển hành vi và trí tuệ", bà nhấn mạnh.

Đáng lo ngại, báo cáo cho thấy cứ 4 mẫu gạo được thu thập ngẫu nhiên tại Mỹ thì có 1 mẫu vượt ngưỡng arsen vô cơ mà Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) quy định cho ngũ cốc ăn dặm dành cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, quy chuẩn này chưa được áp dụng cho các loại gạo thông thường - vốn là nguồn tiêu thụ chính của nhiều gia đình có con nhỏ.

"Trẻ từ 0 đến 2 tuổi hấp thụ arsen từ gạo còn nhiều hơn từ ngũ cốc trẻ em. Gạo chính là thủ phạm chính gây phơi nhiễm arsen ở nhóm tuổi này", bà Houlihan cảnh báo.

Mối nguy từ arsen và cadmium

Arsen là một nguyên tố có mặt tự nhiên trong đất và nước, nhưng dạng vô cơ lại đặc biệt độc hại. Theo Học viện Nhi khoa Mỹ, tiếp xúc sớm với arsen, kể cả từ thai kỳ, có thể gây sẩy thai, sinh non và rối loạn phát triển thần kinh…

Bên cạnh arsen, cadmium cũng là một kim loại nặng đáng lo ngại. Nó có thể tích tụ trong thận, xương và phổi, gây tổn thương lâu dài. Đặc biệt, cadmium có khả năng vượt qua hàng rào nhau thai, ảnh hưởng đến bào thai trong quá trình phát triển.

Gạo được bày bán tại siêu thị ở Mỹ. (Ảnh minh họa: Adobe Stock)

Mặc dù Liên đoàn Gạo Hoa Kỳ (USA Rice Federation) cho rằng gạo Mỹ có hàm lượng arsen vô cơ thấp nhất thế giới và không gây lo ngại sức khỏe cộng đồng, song các chuyên gia của HBBF phản bác rằng chính gạo lại là nguồn arsen đơn lẻ lớn nhất trong khẩu phần ăn của người Mỹ, đặc biệt đối với trẻ em.

Theo CNN trích dẫn từ một báo cáo, với hơn 1 tỷ trẻ em trên thế giới ăn gạo hằng ngày, arsen trong gạo là vấn đề sức khỏe mang tính toàn cầu. Đối với trẻ em Mỹ gốc Latin, arsen nhiễm từ gạo chiếm đến 14% tổng lượng arsen tiêu thụ - cao nhất trong tất cả các thực phẩm rắn.

Tình hình còn nghiêm trọng hơn với trẻ gốc Á: Ở nhóm từ 0–2 tuổi, gạo chiếm hơn 30% lượng arsen ăn vào. Với trẻ từ 18 đến 24 tháng tuổi, tỷ lệ này có thể lên tới gần 55%.

Bà Gloria Tan, Giám đốc Trung tâm Phụ nữ Châu Á tại San Francisco, cho biết nhiều gia đình gốc Á có biết gạo chứa kim loại nặng nhưng chưa hiểu rõ mức độ nguy hiểm. "Khi hiểu arsen ảnh hưởng đến não bộ và sự phát triển, các gia đình có thể cân nhắc lại loại gạo họ đang sử dụng".

Báo cáo phân tích 145 mẫu gạo được trồng tại Ấn Độ, Italy, Thái Lan và Mỹ, cho thấy gạo chứa lượng arsen cao gấp 28 lần so với các loại ngũ cốc cổ đại như kê, quinoa, farro, spelt... Dù nhóm ngũ cốc này có hàm lượng cadmium nhỉnh hơn (gấp 1,5 lần), tổng lượng kim loại nặng vẫn thấp hơn 3 lần so với gạo.

Đặc biệt, gạo lứt và gạo hoang có hàm lượng kim loại cao nhất vì lớp cám chưa bị xay bỏ chứa nhiều arsen. Gạo lứt Mỹ trung bình chứa 151 phần tỷ (ppb) kim loại nặng - trong đó 129 ppb là arsen, vượt xa chuẩn FDA là 100 ppb.

Trong khi đó, một số loại gạo được đánh giá là an toàn hơn như gạo basmati Ấn Độ, jasmine Thái Lan, sushi Nhật Bản và Calrose trồng tại California - đều dưới ngưỡng quy định. Gạo California có mức arsen thấp nhất (chỉ 55 ppb).

Tasha Stoiber, nhà khoa học cao cấp tại Nhóm Công tác Môi trường (EWG), cho biết: "Phân tích loại gạo và nơi trồng cho thấy sự khác biệt đáng kể về độc tố. Chọn đúng loại gạo có thể giảm phơi nhiễm cho cả gia đình".

(Theo CNN)