Thảo luận Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi chiều 17/6, Đại tá Phạm Trường Dân - Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, quyền của người bị bắt, người bị tạm giữ thực chất là “quyền im lặng”.
Vấn đề này nếu không được quan tâm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng chống tội phạm.
Ông đề nghị cần cân nhắc, xem xét giữ nguyên quyền của người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo như Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành.
“Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc chức năng của cơ quan tiến hành tố tụng.
Người bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền nhưng không buộc phải chứng minh mình vô tội.
Người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền khai báo hoặc không khai báo”, theo ông Dân, thái độ im lặng của người bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo không được coi là tình tiết tăng nặng và cũng không đồng nghĩa với việc họ nhận tội.
“Tôi đề nghị không nên quy định bắt buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình, hoặc buộc phải nhận mình có tội thành một quyền độc lập trong Bộ luật Tố tụng hình sự”, ĐB Phạm Trường Dân nêu.
Về việc này, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cũng cho rằng, quyền của bị can, bị cáo không phải đưa ra lời nhận tội hay chứng cứ chống lại mình.
“Đấy là quyền tự thân, còn ép buộc là tác động từ bên ngoài.
Điều này đã được quy định tại điều 7, tức là cơ quan tiến hành tố tụng không được ép cung, nhục hình để buộc bị can, bị cáo nhận tội”.
Liên quan đến quy định không tạm giam người trên 70 tuổi, Viện trưởng Bình phân tích, theo thông báo tuổi bình quân của chúng ta trên 73 tuổi, nhưng về số đông thì tuổi thọ trung bình 70 là hợp lý.
Tuy nhiên luật cũng đưa ra quy định, trong trường hợp đặc biệt vẫn tạm giam, do vậy không lo những người trên 70 tuổi phạm tội nghiêm trọng cầm đầu tổ chức.
Nếu tiếp tục gây án, tiếp tục gây nguy hiểm cho xã hội, trốn truy nã, xâm phạm an ninh quốc gia… thì vẫn tạm giam.
Đối với quy định không bắt giam phụ nữ đang mang thai, Viện trưởng Bình viện dẫn vụ Huyền Như, trong luật cũ không cho phép bắt giam khi Huyền Như đã mang thai.
“Anh em run tay không dám phê, không dám bắt, nhưng tôi đồng ý với đề nghị cơ quan điều tra bắt giam, nhưng lưu ý phải có chăm sóc của y tế”, Viện trưởng Bình nói và cho rằng luật mới sẽ khắc phục bất cập này.
