Trong giai đoạn tranh cử, ông Trump (nay là tổng thống đắc cử Mỹ) thường tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt xung đột Ukraine một cách nhanh chóng nếu ông trúng cử. Tuy nhiên, giải pháp mau chóng cho một cuộc xung đột kéo dài như thế là vô cùng nan giải. Do vậy, trong năm 2025, tân Tổng thống Mỹ Trump có thể đưa ra những quyết định đối lập nhau liên quan đến Ukraine, thậm chí cả kịch bản ít ai ngờ là ông sẽ quay sang viện trợ ồ ạt cho Kiev.
Ông Trump (bên phải) và Tổng thống Ukraine Zelensky trong một lần gặp gỡ. Ảnh: Reuters.
4 nhân tố tác động lớn đến xung đột Nga - Ukraine năm 2025
Thứ nhất là cuộc tiến công quân sự hiện nay của Nga. Liệu Nga sẽ giành thêm đáng kể lãnh thổ Ukraine trước khi lực lượng vũ trang Nga chấm dứt chiến sự? Không thể xem nhẹ khả năng Nga sẽ tạo đột phá lớn từ bây giờ đến khi ông Trump chính thức nhậm chức tổng thống Mỹ vào tháng 1/2025.
Hiện tại, Moscow đang có nhiều dấu hiệu tiếp tục thực hiện tấn công trên nhiều trục, từ đó buộc Kiev phải đưa vào sử dụng lực lượng binh sĩ và hỏa lực mà họ dự trữ cho chiến dịch phản công lớn của họ thời gian tới.
Nhân tố thứ 2 sẽ là kết quả hoạt động quân sự của Ukraine tại tỉnh Kursk bên trong lãnh thổ Nga.
Nhân tố thứ 3 tác động đến xung đột Nga - Ukraine vào đầu năm 2025 sẽ là mùa đông. Tình cảnh của Ukraine vào mùa đông rất bi đát khi mà những cuộc tập kích của Nga đã phá hủy khoảng 50% năng lực sản xuất điện của Ukraine.
Thực trạng này lại có tác động chính trị lên quan điểm của người dân Ukraine về chính phủ của họ và chiến tranh. Vào mùa đông tới, cả quân đội Nga và Ukraine cũng sẽ thực hiện những cuộc tập kích tầm xa, đưa ra những đánh giá cuối cùng và tích trữ hậu cần cho chiến dịch thực địa vào mùa xuân.
Nhân tố thứ 4 chính là việc ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024.
Quan điểm của ông Trump và phó tướng về khủng hoảng Ukraine
Hai cựu thành viên trong Hội đồng An ninh quốc gia của Tổng thống Trump nhiệm kỳ 1, Keith Kellogg và Fred Fleitz, đã đề xuất một lệnh ngừng bắn dựa trên hiện trạng chiến tuyến Nga - Ukraine. Tuy nhiên, hiện chưa rõ ông Trump có phê duyệt kế hoạch này hay không.
Phó Tổng thống Mỹ đắc cử JD Vance rất cởi mở về tầm nhìn của mình đối với Ukraine. Sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm vào Ukraine vào tháng 2/2022, ông Vance tuyên bố “Tôi không thực sự quan tâm điều gì xảy ra đến với Ukraine theo cách này hay cách khác”. Trong một bài bình luận đăng trên tờ New York Times vào tháng 4/2024, ông Vance viết rằng “Ukraine cần nhiều binh lính hơn so với khả năng tuyển quân của họ ngay cả khi áp dụng các chính sách bắt nhập ngũ khắc nghiệt. Họ cũng cần nhiều vật lực hơn so với khả năng cung cấp của Mỹ. Thực tế này phải được tính đến trong bất cứ chính sách tương lai nào đối với Ukraine”.
Trong một cuộc thăm dò dư luận của Trung tâm Nghiên cứu Pew, chưa đến một nửa số cử tri đảng Cộng hòa ủng hộ NATO so với có tới 75% cử tri của đảng Dân chủ. ủng hộ khối quân sự này. Gần một nửa số cử tri Cộng hòa tin rằng Mỹ đang dành cho Ukraine quá nhiều viện trợ.
Trong bối cảnh tâm trạng như vậy, dễ hiểu khi ông Trunp quả quyết rằng ông sẽ để cho Nga “làm bất cứ điều gì họ muốn” với những nước NATO không đóng góp đủ kinh phí.
Mơ hồ khả năng giải quyết xung đột Ukraine trong 24 tiếng
Trước đó phía Nga đã tuyên bố rằng bất cứ kế hoạch hòa bình nào do chính quyền Tổng thống Mỹ Trump tương lai đề xuất đều sẽ phải phản ánh tình hình trên thực địa ở Ukraine, dù rằng Tổng thống Nga Putin vẫn để ngỏ đàm phán.
Hiện nay, khi chiến sự ở Kursk chưa ngã ngũ hoàn toàn thì có thể phía Mỹ và Ukraine phải bổ sung rằng cần tính đến cả thực tế ở Kursk.
Khi ấy, với tính cách có nhiều ngẫu hứng của ông Trump, một số nhà quan sát nhận định rằng trong tình huống Tổng thống đắc cử Trump không tìm kiếm được giải pháp nhanh chóng cho cuộc đối đầu quân sự giữa Nga và Ukraine, ông ấy hoàn toàn có thể bất ngờ… quay sang thách thức Tổng thống Nga Putin và gia tăng viện trợ của Mỹ cho Ukraine.
Trong khi đó, cựu Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nhận định, dưới thời tân chính quyền Trump 2025, xung đột Nga - Ukraine sẽ chỉ leo thang thêm. Lúc đó, Ukraine có thể sẽ nỗ lực tiếp tục chiến đấu mà không còn viện trợ đáng kể từ Mỹ.