Trước đây, xe Hàn Quốc được lựa chọn nhiều hơn xe Nhật do có lợi thế lớn về mẫu mã, công nghệ và giá cả dễ chấp nhận. Các hãng xe Hàn nổi tiếng như Hyundai, Kia... một thời gian dài có doanh số vượt trội.
Xe Nhật rút ngắn khoảng cách
Cho đến năm 2022, doanh số bán hàng tại Việt Nam của các hãng ô tô Hàn Quốc vẫn khá ấn tượng khi Kia bán ra hơn 60.700 chiếc, còn Hyundai là trên 81.500 chiếc. Những năm trước đó, các hãng xe Hàn cũng liên tục ghi nhận doanh số 50.000 - 70.000 chiếc/năm. Trong đó, riêng Hyundai luôn dẫn đầu doanh số và vượt cả hãng xe Nhật Bản Toyota. Tuy nhiên, từ năm 2023, số lượng ô tô Hàn được tiêu thụ tại thị trường Việt Nam giảm dần, nhường thị phần cho xe Nhật rút ngắn khoảng cách và vượt lên.
Nếu không có chương trình ưu đãi, giảm giá mạnh, hãng xe Hàn Quốc sẽ khó thu hút khách hàng trở lại
Theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), 10 tháng đầu năm 2024, hãng ô tô Toyota bán ra gần 50.000 chiếc - tăng 21,5% so với cùng kỳ năm ngoái; Mitsubishi ghi nhận doanh số 32.334 chiếc; Mazda bán được 25.000 xe. Trong khi đó, cả năm 2023, hãng Kia của Hàn Quốc chỉ bán được 40.000 chiếc ô tô và 10 tháng đầu năm nay là 27.000 chiếc. Với xe Hyundai, cả năm 2023, thị trường vẫn tiêu thụ ở mức khá tốt - hơn 57.680 chiếc và 10 tháng đầu năm 2024 là hơn 40.000 chiếc, song cách khá xa so với Toyota.
Theo giới kinh doanh, tháng 12-2024, chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước sẽ hết hiệu lực nên doanh số của 2 hãng xe Hàn Quốc khó có khả năng "bùng nổ". Hơn nữa, khách hàng có nhu cầu mua sắm ô tô đa phần đã "xuống tiền" trong 3 tháng qua để tranh thủ hưởng ưu đãi lệ phí trước bạ nên nguồn cung không còn quá lớn.
"Đòn" mạnh của hãng xe Nhật
Trước tình hình suy thoái kinh tế toàn cầu tác động mạnh đến ngành sản xuất ô tô, các hãng xe Nhật đã đưa ra các chính sách kịp thời để vực dậy sức mua, gồm ra mắt nhiều mẫu xe mới, giảm giá đáng kể, triển khai nhiều ưu đãi cho khách hàng... Trong khi đó, các xe Hàn Quốc dường như chậm phản ứng hơn và chưa có chính sách đủ mạnh như các đối thủ.
Ông Trần Hoàng Thái, chủ một showroom ô tô tại TP HCM, nhận xét các hãng xe Hàn Quốc đang có dấu hiệu bị "đuối" về tiềm lực tài chính, kéo theo khả năng xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ và nhận định thị trường đều có hạn chế. Trong khi đó, về phía người tiêu dùng, do kinh tế khó khăn, dòng tiền eo hẹp nên tâm lý tiêu dùng cũng thay đổi, đa phần chuyển sang chọn các mẫu xe Nhật với đặc điểm "ăn chắc mặc bền".
Theo ông Nguyễn Văn Tôn, Giám đốc điều hành mảng ô tô Công ty CP Vận tải Hàng không miền Nam, ưu thế nổi bật của xe xuất xứ Hàn Quốc trước đây là mẫu mã thay đổi liên tục, khiến khách hàng háo hức muốn mua. Sức hấp dẫn này hiện không còn đủ lớn trong khi chính sách bán xe của các thương hiệu Hàn Quốc không nhất quán, khiến người tiêu dùng dần quay lưng.
"Những năm trước, xe Hàn được tiêu thụ tốt còn nhờ nhu cầu lớn của nhóm khách hàng chạy xe dịch vụ như taxi, xe công nghệ... nhưng nhóm này không còn là lợi thế kể từ khi một hãng gọi xe điện của doanh nghiệp lớn ra mắt thị trường. Chưa kể, ô tô Hàn Quốc khi bán lại thường mất giá hơn nhiều so với xe Nhật bởi xe Nhật có ưu điểm về độ bền cao" - ông Tôn phân tích.
Bà Nguyễn Thị Hiền, chủ hệ thống ô tô Hiền (TP HCM), cho rằng một trong những lý do khiến xe Nhật ngày càng ghi điểm cao đối với người tiêu dùng là các hãng đã khắc phục được những nhược điểm trước đây như mẫu mã chậm thay đổi, công nghệ hạn chế. Hiện nay, xe Nhật Bản có nhiều thay đổi lớn với thiết kế bắt mắt không thua kém xe Hàn, công nghệ được trang bị nhiều hơn.
"Đáng chú ý, các hãng xe Nhật trước đây ít có mẫu xe cỡ nhỏ với giá rẻ thì nay có nhiều mẫu trong phân khúc này để cạnh tranh với xe Hàn. Hãng Nhật Bản cũng "đánh" mạnh vào phân khúc xe 7 chỗ với giá hợp lý trong khi phân khúc này của Hàn Quốc có giá khá cao" - bà Hiền nêu.
Ông Đào Công Quyết, đại diện VAMA, chỉ ra thêm một lợi thế của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản là nhanh tay cho ra đời hàng loạt mẫu xe hybrid tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường. Đặc biệt, xe Nhật còn có "giá trị vô hình" về thương hiệu cũng như chứng minh được chất lượng trong nhiều thập kỷ, chiếm được lòng tin của khách hàng.