Trong bối cảnh Niger “căng như dây đàn”, Cộng đồng kinh tế Tây Phi (ECOWAS) sẽ tổ chức họp thượng đỉnh bất thường vào ngày 10/8, khi tối hậu thư cho lực lượng đảo chính Niger hết hạn. Niger đang chuẩn bị mọi thứ, để ứng phó với khả năng bị can thiệp quân sự từ bên ngoài. Với Mỹ và Liên minh châu Âu, trong 2 ngày tới, cánh cửa ngoại giao vẫn mở cho Niger.
Người biểu tình ủng hộ chính quyền quân sự ở Niger. Ảnh: BBC.
Yêu cầu lực lượng đảo chính Niger khôi phục quyền lực cho chính quyền Tổng thống Mohamed Bazoum bị lật đổ trước ngày 6/8 không được đáp ứng, Cộng đồng Kinh tế Tây Phi ECOWAS quyết định họp thượng đỉnh bất thường tại Nigeria vào ngày 10/8. Và nội dung cuộc họp sẽ là can thiệp quân sự vào Niger hay không.
Cuộc họp diễn ra sau khi những người đứng đầu Bộ Quốc phòng các nước ECOWAS đã lên được một kế hoạch can sự quân sự vào Niger có thể thực hiện, trong trường hợp được các nhà lãnh đạo ECOWAS chấp thuận.
Italy cho rằng ECOWAS nên gia hạn tối hậu thư. Còn Mỹ và Liên minh châu Âu cho rằng, trong 2 ngày hôm nay và ngày mai, sẽ là cơ hội cho một giải pháp ngoại giao.
Tuy nhiên, cuộc gặp của Quyền Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland ngày hôm qua với giới chức cấp cao quân sự Niger đã diễn ra theo cách “khá khó khăn”. Bà không được gặp Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum cũng như nguyên thủ tự xưng Niger - tướng Abdourahamane Tiani. Bà nhận định rằng, quan điểm của Mỹ về việc khôi phục chính quyền bị lật đổ Niger cũng không được giới quân sự Niger quan tâm đúng mực.
Hiện lực lượng đảo chính tại Niger đang chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với kịch bản xấu nhất, là ECOWAS can dự quân sự với sự hậu thuẫn của phương Tây, đặc biệt là Pháp.
Người phát ngôn quân đội, Đại tá Amadou Abdramane kêu gọi tất cả người dân sẵn sàng bảo vệ tổ quốc: “Các lực lượng vũ trang của Niger đang được ủng hộ bởi người dân sẵn sàng bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ và danh dự của đất nước chúng tôi. Để đạt được mục tiêu này, Hội đồng quốc gia về Bảo vệ Tổ quốc đưa ra lời kêu gọi giới trẻ, những người con trai và con gái xứng đáng của đất nước chúng ta, hãy sẵn sàng bảo vệ tổ quốc.”
Chính quyền quân sự Niger cũng vừa có bước đi mới được lòng dân khi bổ nhiệm cựu Bộ trưởng Tài chính Ali Mahamane Lamine Zeine làm tân thủ tướng. Trên thực tế, nhiều cuộc biểu tình ủng hộ chính quyền quân sự Niger và phản đối sự can dự quân sự từ bên ngoài đã diễn ra với quy mô lớn trong những ngày qua.
Về phía quốc tế, chính quyền quân sự Niger cũng nhận được những cam kết ủng hộ vững chắc từ hai quốc gia láng giềng Mali và Burkina Faso, với tuyên bố bất kỳ sự can dự vào Niger chính là lời tuyên chiến với 2 quốc gia này. Hôm qua, hai quốc gia này cử phái đoàn tới Niger, để gặp giới lãnh đạo quân sự cao nhất tại quốc gia láng giềng, bàn cách hợp tác và ứng phó với các mối đe dọa tiềm tàng.
Người phát ngôn chính phủ Mali Abdoulaye Maiga cho biết: “Đối với những người anh em Niger, đây là những thời điểm khó khăn. Mali và Burkina Faso cũng đã trải qua những thử thách tương tự. Chúng tôi muốn trấn an họ một cách chắc chắn nhất về sự hỗ trợ và đoàn kết của chúng tôi. Chúng ta phải kiên cường. Như lời Tổng thống lâm thời Mali Assimi Goita đã nói: Tất cả những gì quan trọng và tích cực đều không thể đạt được một cách dễ dàng. Đơn giản là chúng ta sẽ chiến thắng.”
Hiện thế giới đang rất quan ngại về tình hình Niger. Một cuộc xung đột vũ trang đang cận kề với Niger hơn bao giờ hết, khi nhìn lại lịch sử 7 lần can dự quân sự của ECOWAS vào các nước thành viên từ năm 1990 đến nay. Nỗi lo về sự hỗn loạn gia tăng hơn nữa, ở một khu vực vốn nhiều bất ổn, với những nhóm khủng bố như Boko Haram, al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo tự xưng hoạt động. Nhiều nước vẫn đang tìm cách sơ tán công dân, bất chấp không phận Niger đóng cửa. Mới nhất, Đại sứ quán Trung Quốc hôm qua khuyến cáo công dân rời Niger đến nước thứ 3 hoặc về nước.