“Rồng lửa” S-400 Triumf
Một trong những hệ thống tên lửa phòng không được nhiều quốc gia mơ ước sở hữu đó là hệ thống tên lửa phòng không “rồng lửa” S-400 Triumf của Nga. Đây là hệ thống tên lửa phòng không di động có khả năng phá hủy các mục tiêu trên không trong phạm vi lên tới 400km.
S-400 là phiên bản cải tiến của hai hệ thống phòng thủ của Nga là S-200 và S-300. Lần đầu trình làng vào năm 2007, S-400 được đánh giá là một trong những tổ hợp phòng không mạnh nhất thế giới cho tới nay.
Theo số liệu mà Nga cung cấp, S-400 Triumf có tầm “săn mồi” trong phạm vi 400km, với mọi loại mục tiêu từ máy bay, phương tiện không người lái, các loại tên lửa ở độ cao 50km và tốc độ tối đa gần 17.300 km/giờ.
Một tổ hợp S-400 được trang bị 4 loại tên lửa khác nhau, đủ sức tiến công tới 36 mục tiêu cùng lúc. S-400 được coi là đối trọng của các hệ thống Patriot và THAAD do Mỹ sản xuất.
Hiện nay, Arab Saudi, Qatar Algeria, Morocco, Ai Cập, Iraq được cho là đã bàn thảo về việc mua S-400 của Nga. Trong khi đó, Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng mua S-400 với Nga, mặc dù Mỹ đã lên tiếng cảnh báo sẽ trừng phạt các quốc gia này, viện dẫn “Đạo luật chống các đối thủ của Mỹ thông qua cấm vận" (CAATSA).
Theo hãng thông tấn PTI, tháng 10-2018, Moskva và New Delhi đã ký kết thỏa thuận về việc Nga cung cấp cho Ấn Độ 5 trung đoàn tên lửa S-400 trị giá hơn 5 tỷ đô-la Mỹ. Theo kế hoạch, Ấn Độ sẽ bắt đầu tiếp nhận các hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumf của Nga từ tháng 10-2020 và sẽ hoàn tất kế hoạch này vào tháng 4-2023.
Theo chuyên gia phân tích quân sự quốc tế Rakesh Krishnan Simha, với S-400, Ấn Độ có thể thiết lập các khu vực nhận diện phòng không hay phòng thủ bao trùm cả không phận Pakítan và nhiều quốc gia khác.
Điều này rõ ràng tạo ra mối đe dọa trực tiếp tới các đơn vị Không quân Pa-ki-xtan và khả năng chiến đấu của quốc gia Nam Á này. Chỉ cần 3 tiểu đoàn S-400, Ấn Độ có thể bao quát gần như toàn bộ lãnh thổ Pakistan, trừ bang cực Tây Balochistan.
Hệ thống Patriot của Mỹ
“Đối thủ” của S-400 Triumf hiện nay là hệ thống tên lửa chống tên lửa đạn đạo MIM-104F PAC-3 (gọi tắt là Patriot). Patriot được Mỹ phát triển để thay thế hệ thống Nike Hercules (hệ thống phòng không tầm trung và tầm cao) và thay thế hệ thống MIM-23 Hawk (hệ thống phòng không chiến thuật tầm trung).
Hệ thống Patriot được trang bị trong Quân đội Mỹ từ tháng 12-1981, được thiết kế để tiêu diệt các mối đe dọa trên không như tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình, máy bay không người lái và chiến đấu cơ từ khoảng cách lên đến 70km, có thể tiêu diệt các mục tiêu di chuyển với tốc độ gần 6.200km/giờ.
Nhật Bản là một trong những nước sở hữu hệ thống Patriot. Ảnh: Reuters
Cho đến nay, Patriot là một hệ thống phòng không được 16 quốc gia sử dụng nhiều nhất, trong đó chủ yếu là các nước thành viên NATO.
Từ lâu, Mỹ và NATO đã triển khai hệ thống Patriot ở các nước có đường biên giới tiếp giáp với Nga như Rumani, Ba Lan với cái cớ quan ngại mối đe dọa từ Moskva. Tuy nhiên, động thái trên càng đẩy căng thẳng trong mối quan hệ Mỹ-Nga lên cao.
Hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt
Trong hơn 50 năm qua, so với các quốc gia Trung Đông khác, Israel có ưu thế hơn hẳn nhờ sở hữu hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt.
Lâu nay, Israel vẫn cho rằng, cách phòng thủ tốt nhất chính là một cuộc tấn công hiệu quả. Tuy nhiên, trong vài thập niên trở lại đây, Israel lại tăng cường các hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không, đặc biệt là để đối phó với mối đe dọa từ các chủ thể phi quốc gia như Hezbollah và Hamas.
Ví dụ điển hình nhất là hệ thống phòng thủ tên lửa trứ danh mang tên Vòm Sắt. Được đưa vào sử dụng năm 2011, Vòm Sắt là tuyến phòng thủ cuối cùng của Israel để đánh chặn rốc-két, tên lửa và pháo gần mặt đất.
Theo hãng chế tạo Raytheon của Mỹ, Vòm Sắt là “hệ thống phòng thủ tên lửa được sử dụng nhiều nhất thế giới, đánh chặn hơn 1.500 mục tiêu với tỷ lệ thành công đạt hơn 90% kể từ khi được đưa vào sử dụng năm 2011”.
Hệ thống đánh chặn tên lửa đối phương của Vòm Sắt. Ảnh: VOA
Tuy nhiên, trong cuộc đụng đầu giữa tháng 11-2018, hệ thống Vòm Sắt của Israel chỉ đánh chặn được 100 trong số 460 tên lửa mà lực lượng Hamas bắn từ dải Gaza vào Israel trong 3 ngày.
Trung tá Jonathan Conricus, phát ngôn viên Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết, Palestine đã nâng cấp hệ thống tên lửa của họ. Israel cho rằng, Hamas sử dụng tên lửa dẫn đường chống tăng do Nga sản xuất trong đợt không kích cuối cùng.
Máy bay ném bom tàng hình B-2
Đầu năm 2018, Không quân Mỹ đã triển khai 3 máy bay ném bom tàng hình Northrop Grumman B-2A Spirit tới căn cứ Trân Châu Cảng - Hickham tại Hawaii nhằm chứng minh năng lực của Mỹ có thể khiến mọi mục tiêu trên trái đất lâm vào vòng nguy hiểm.
Đến tháng 9 cùng năm, quân đội Mỹ tiếp tục triển khai máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit tham gia cuộc tập trận tại Hawaii , sau khi Trung Quốc tuyên bố tên lửa “sát thủ diệt Guam” đi vào hoạt động.
Máy bay ném bom tàng hình B-2. Ảnh: nationalinterest.org
Máy bay B-2 là sự kết hợp của rất nhiều cái nhất trong công nghệ, đáng chú ý là “khả năng quan sát tối đa với ưu thế vượt trội về khí động học và kho vũ khí cực lớn” so với máy bay huyền thoại B-52 tiền nhiệm. Khả năng quan sát tầm thấp và tàng hình của B-2 là rất hữu dụng trước hệ thống lưới lửa phòng không ưu việt của Nga.
Máy bay này được trang bị cảm hiện hồng ngoại, âm thanh, điện từ, hình ảnh và ra-đa giúp nó vượt qua mọi hệ thống phòng không “như chốn không người”.
Theo tập đoàn chế tạo Northrop Grumman, máy bay B-2 có thể chở được lượng nhiên liệu lên tới 75 tấn giúp nó bay liên tục 8.600km. Máy bay này có thể bay cao 15.000km và trang bị hệ thống thông tin để nhận lệnh trực tiếp từ Tổng thống Mỹ dù ở giữa tâm chấn một vụ nổ hạt nhân.
Tạp chí Popular Mechanics nhận định, việc triển khai máy bay ném bom B-2 tới Hawaii là một trong những tín hiệu rõ ràng nhất cho thấy Lầu Năm Góc đang tính đến phương án đảo Guam có thể trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công.