Để có được quyền kiểm soát trên biển, việc phát triển các hạm đội và chiến hạm là điều kiện tiên quyết.
Song song với nó là sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện, vũ khí, trang bị chống hạm như tên lửa hành trình siêu âm, đạn pháo điều khiển chính xác, bom có sức công phá lớn.
Một hạm đội hay chiến hạm hiện đại thường có nhiều lớp phương tiện và vũ khí bảo vệ từ tầm xa, tầm ngắn cho đến cực ngắn để tạo thành mạng lưới phòng thủ tối ưu. Lớp phòng thủ này được coi như lá chắn cuối cùng ngăn chặn các nguy cơ đối với chiến hạm.
Hệ thống phòng thủ chiến hạm ngắn và cực ngắn là loại vũ khí phòng không trên chiến hạm, có khả năng phát hiện và tiêu diệt các loại tên lửa chống hạm, máy bay chiến đấu hay đạn pháo của đối phương khi chúng xâm nhập và vượt qua hệ thống phòng thủ bên ngoài.
Hệ thống này thường bao gồm các thiết bị như rada, máy tính và pháo bắn nhanh nhiều nòng hoặc tên lửa tầm ngắn.
Dưới đây là một số hệ thống pháo phòng thủ tầm ngắn nổi tiếng trên thế giới được trang bị trên các chiến hạm: