Quân đội là yếu tố quan trọng nhất để đánh giá sức mạnh của một quốc gia, nhưng làm thế nào để đánh giá quân đội quốc gia nào là mạnh nhất?
Tạp chí National Interest đã xếp hạng 6 quân đội hùng mạnh nhất mọi thời đại thông qua các tiêu chí: khả năng giành chiến thắng và chinh phục các quốc gia khác.
Quân đội La Mã
Một lễ hội truyền thống tưởng nhớ quân đội La Mã hùng mạnh khi xưa.
Quân đội La Mã nổi tiếng với việc chinh phục phương Tây trong thời gian vài trăm năm. Ưu điểm của quân đội La Mã là sự kiên trì, khả năng quay lại chiến đấu không chỉ một mà vài lần, ngay cả khi đối mặt với thất bại nghiêm trọng.
Người La Mã thể hiện điều này trong chiến tranh Punic khi bất chấp sự thiếu hụt về nguồn lực, sự am hiểu về đối phương. Họ đã đánh bại Đế chế Carthage hùng mạnh trong cuộc chiến lần đầu tiên bằng cách chờ đợi đối phương ra khỏi thành và sử dụng nhiều chiến thuật bất ngờ.
Quân đội La Mã đưa ra nhiều sáng kiến chiến đấu để xây dựng sức mạnh và lòng quyết tâm cho quân đội. Đối với những người lính nghèo, chiến thắng trong chiến tranh đồng nghĩa với các khoản trợ cấp đất đai. Đối với các chủ đất, chiến thắng là sự bảo vệ, đồng nghĩa với sự giàu có thêm. Với nhà nước La Mã, chiến thắng góp phần bảo vệ an ninh cho Rome.
Những điều đó thúc đẩy người lính chiến đấu với tinh thần quả cảm - một yếu tố rất quan trọng đối với sức mạnh bất kỳ quân đội nào. Bên cạnh đó, họ có chế độ tuyển quân độc đáo, giúp quân đội liên tục có tân binh cho những trận đánh lớn., binh lính La Mã luôn sung sức khi chiến đấu với kẻ thù
Đặc biệt, quân đội được chỉ huy bởi những vị tướng xuất sắc với tài thao lược giúp đánh bại những quốc gia có chiến lược phòng ngự chặt chẽ nhất. Các quân đoàn La Mã là các đơn vị quân đội chuyên nghiệp, trong đó binh linh có thời gian phục vụ khoảng 25 năm, họ được đào tạo tốt và trang bị đầy đủ.
Quân đội La Mã mặc dù chịu một số thất bại nhưng họ gần như không có đối thủ trong một thời gian dài.
Kỵ binh Mông Cổ
Hình ảnh kỵ binh Mông Cổ trong một bộ phim cổ trang của Trung Quốc.
Quân đội Mông Cổ có quân số tối đa 1 triệu binh sĩ khi họ bắt đầu cuộc chinh phạt vào năm 1206. Họ đánh bại hầu hết các quốc gia ở châu Á và châu Âu trong khoảng 100 năm, ngay cả với những nước có quân đội lớn gấp nhiều lần.
Thành công của đội quân này nhờ vào chiến thuật và chiến lược của Thành Cát Tư Hãn, người sáng lập Đế chế Mông Cổ. Điểm mạnh của họ là chiến thuật sử dụng kỵ binh đột kích vào đội hình đối phương với tốc độ cao. Lối đánh này đã giúp họ chinh phạt khắp lục địa Á – Âu.
Lối sống du mục giúp người Mông Cổ di chuyển trên quãng đường dài trong thời gian ngắn một cách đáng kinh ngạc. Những binh lính có thể sống và chiến đấu trong điều kiện lương thực khó khăn. Họ có thể giết ngựa hoặc bò của mình làm thực phẩm trong một số trường hợp bất khả kháng.
Mỗi kỵ binh Mông Cổ thường có 3 hoặc 4 con ngựa để thay thế trong khi hành quân, giúp chúng luôn sung sức. Những kỵ binh có thể bắn cung chính xác trong khi đang cưỡi ngựa ở tốc độ cao, tạo nên lợi thế khác biệt so với đối phương
Sức chịu đựng cao cùng tinh thần mãnh liệt, kỷ luật nghiêm ngặt là những yếu tố tạo nên sự thành công của quân đội Mông Cổ. Quân đội Mông Cổ dựa nhiều vào chiến thuật khủng bố tinh thần bằng cách gây thiệt hại lớn cho đối thủ, gây hoang mang cho những quốc gia khác.
Đế chế Ottoman
Hỏa lực mạnh là yếu tố quyết định giúp Đế chế Ottoman chinh phục phương Tây.
Quân đội Đế quốc Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) chinh phục hầu hết khu vực Trung Đông, Balkan và Bắc Phi, thời kỳ hoàng kim của họ kéo dài khoảng 500 năm. Đội quân này bắt đầu nổi tiếng khắp thế giới khi họ chinh phạt thủ phủ Constantinople của Đế chế Đông La Mã, thành phố được bảo vệ tốt nhất thế giới vào năm 1453.
Thành công của đế chế Ottoman nhờ vào việc sớm sử dụng pháo và súng hỏa mai trong khi các đối thủ vẫn chiến đấu với vũ khí cổ điển. Hỏa lực mạnh đã tạo cho quân đội Ottoman lợi thế áp đảo, cho dù họ là một đế chế trẻ.
Pháo đã giúp Đế chế Ottoman đánh bại Constantinople, người Ba Tư, Mamluks, đội kỵ binh tinh nhuệ của Ai Cập. Một lợi thế khác của họ là tập trung mạnh vào việc sử dụng các đơn vị bộ binh ưu tú, còn gọi là Janissary. Đơn vị này gồm những người lính được đào tạo đặc biệt từ khi còn trẻ nên rất trung thành và chiến đấu hiệu quả cao trên chiến trường.
Quân đội Liên Xô
Xe tăng T-34, phương tiện quan trọng góp phần tạo nên sức mạnh cho quân đội Liên Xô
Hồng quân là quân đội có quy mô lớn nhất trong Thế chiến II. Sức mạnh của Hồng quân được khẳng định bằng việc đánh bại Tập đoàn quân số 6 của Đức trong trận Stalingrad tháng 2/1943, tạo nên bước ngoặt xoay chuyển cục diện Thế chiến II.
Sức mạnh quân đội Liên Xô là sự kết hợp giữa việc lãnh đạo tối cao Joseph Stalin trao quyền chỉ huy và công nghệ quân sự đầy hứa hẹn, đặc biệt là xe tăng T-34. Tuy vậy, đây không phải là yếu tố quyết định trong thành công cuối cùng của quân đội Liên Xô.
Theo ước tính của các nhà sử học, Hồng quân đã đánh bại khoảng 75-80% sức mạnh quân đội Quốc xã trên mặt trận phía Đông, góp phần quan trọng trong việc đánh bại phát xít Đức.
Chiến thắng của quân đội Liên Xô trong Thế chiến II cùng quy mô và sức mạnh to lớn khiến phần lớn châu Âu e sợ. Điều đó dẫn đến Chiến tranh Lạnh giữa Moscow và Khối NATO kéo dài trong nhiều thập kỷ.
Quân đội Mỹ
Ngày nay, Hải quân Mỹ vẫn là lực lượng thống trị đại dương.
Trong phần lớn thời gian, Mỹ né tránh việc duy trì đội quân thường trực quy mô lớn. Điều này là do Hiến pháp Mỹ yêu cầu duy trì lực lượng hải quân làm nòng cốt. Mỹ chỉ tập trung quân đội thường trực quy mô lớn khi Quốc hội cho phép những lúc cần thiết.
Điều này được thể hiện trong Thế chiến II, khi Mỹ tập trung quân đội quy mô lớn trong chiến tranh và nhanh chóng cắt giảm sau đó. Quân đội Mỹ đầu thế kỷ 20 là lực lượng chiến đấu hiệu quả cao.
Mỹ tham gia vào Thế chiến I, lãnh đạo phe Đồng minh trong Thế chiến II góp phần quan trọng đánh bại Đức quốc xã và Đế quốc Nhật Bản. Quân đội Mỹ cũng đánh bại quân đội Iraq vào năm 1991 và 2003.
Đáng chú ý, quân đội Mỹ là lực lượng duy nhất trong lịch sử có thể triển khai sức mạnh một cách nhanh chóng.
Điều này nhấn mạnh một trong những yếu tố quan trọng trong thành công của quân đội Mỹ. Khác với Liên Xô dựa vào quân số, quân đội Mỹ là lực lượng chiến đấu được đào tạo chuyên nghiệp với vũ khí công nghệ cao. Họ được hỗ trợ bởi không quân và hải quân lớn nhất thế giới.
Ngoài ra, bài viết của National Interest cũng đề cập đến đội quân của Đức quốc xã. Theo đánh giá của tạp chí này, quân đội Đức quốc xã đã thể hiện sức mạnh khi đánh chiếm Trung và Tây Âu chỉ trong vài tháng.
Tuy nhiên, sự hung bạo, tư tưởng phát xít và một nhà lãnh đạo hoang tưởng đã khiến đội quân này đi đến chỗ thảm bại.