Các mặt hàng thực phẩm trong sự kiện giới thiệu mô hình cửa hàng tiện lợi của Lawson. Ảnh: Reuters
Theo hãng tin Reuters (Anh), dữ liệu của Chính phủ Nhật Bản cho biết việc bỏ đi hơn 6 triệu tấn thực phẩm thừa của nước này đã khiến nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới tiêu tốn khoảng 19 tỉ USD mỗi năm.
Với tình trạng lãng phí thực phẩm trên đầu người cao nhất châu Á, chính phủ nước này đã ban hành luật mới chia một nửa chi phí loại bỏ thức ăn thừa cho các công ty để thúc đẩy họ tìm giải pháp.
Chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson đã bắt đầu áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) của công ty DataRobot (Mỹ) để giải quyết tình trạng này. Công ty này sử dụng AI để ước tính số lượng sản phẩm trên kệ, từ cơm nắm onigiri đến bánh mì trứng và cá ngừ, có thể không bán được hoặc có nhu cầu thấp.
Lawson đặt mục tiêu giảm lượng hàng hóa tích trữ dư thừa xuống 30% tại nơi triển khai AI và giảm một nửa lượng rác thải thực phẩm tại mọi cửa hàng vào năm 2030 so với năm 2018. Chi phí loại bỏ rác thải thực phẩm của các chủ sở hữu nhượng quyền Lawson chỉ đứng sau chi phí nhân công.
Trong khi đó, nhà sản xuất đồ uống Suntory Beverage & Food đang thử nghiệm một sản phẩm trí tuệ nhân tạo khác của công ty trong nước Fujitsu nhằm xác định các loại hàng hóa, như trà ô long đóng chai và nước khoáng, có bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển hay không.
Cho đến nay, đây vẫn là một việc tiêu tốn nhiều công sức và thời gian của con người. Với trí tuệ nhân tạo mới, Suntory hy vọng có thể đánh giá khi nào bao bì của sản phẩm bị hư hỏng, hoặc khi nào những sản phẩm bên trong bao bì không thể dùng được và cần được trả lại.
Công ty đặt mục tiêu giảm 30 đến 50% tỉ lệ hoàn hàng và giảm chi phí rác thải thực phẩm, cũng như phát triển hệ thống tiêu chuẩn chung cho các nhà sản xuất thực phẩm và các đơn vị giao hàng khác.
Logo của chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson tại sự kiện giới thiệu mô hình sản phẩm Nhật Bản. Ảnh: Reuters
Khách hàng Nhật Bản nổi tiếng là người tiêu dùng kén chọn. Các nhà phân tích cho biết có dấu hiệu người Nhật bản muốn tham gia cuộc chiến chống lãng phí thực phẩm, đặc biệt khi dịch COVID-19 ảnh hưởng lớn đến thu nhập của họ.
Tatsuya Sekito đã thành lập Kuradashi, một sàn thương mại điện tử kinh doanh thực phẩm "ế" với giá chiết khấu, vào năm 2014 khi nhận thấy lượng lớn rác thải từ các nhà máy chế biến thực phẩm khi đang làm việc cho một công ty thương mại Nhật Bản ở Trung Quốc.
Việc kinh doanh trực tuyến của ông đang phát triển mạnh một phần do nhu cầu đối với thực phẩm giá rẻ tăng vọt, một phần do người tiêu dùng đã trở nên có ý thức hơn về chi phí trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
“Doanh số bán hàng đã tăng 2,5 lần vào năm ngoái so với năm trước đó. Trong khi lượng rác thải thực phẩm đã tăng gấp đôi kể từ khi đại dịch cắt đứt chuỗi cung ứng thực phẩm,” Sekito nói với Reuters.
Mạng lưới của Kuradashi bao gồm 800 công ty, bán ra tổng cộng 50.000 mặt hàng như cà ri ăn liền, sinh tố. Số thành viên của Kuradashi cũng đã tăng từ 80.000 năm 2019 lên 180.000 năm 2021.
“Người mua sắm Nhật Bản có xu hướng kén chọn. Tuy nhiên, chúng tôi thu hút khách hàng bằng cách không chỉ cung cấp sản phẩm giá rẻ mà những khoản tiền thu được còn đóng góp một phần cho các tổ chức từ thiện, nâng cao nhận thức về các vấn đề xã hội”, Sekito nói.
Nhiều công ty công nghệ khác cũng đang bắt tay với các nhà sản xuất thực phẩm để phát triển nền tảng công nghệ mới nhằm giảm thiểu thực phẩm lãng phí, đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
Nhiều cửa hàng bán lẻ và sản xuất thực phẩm lớn đang dùng công nghệ AI của NEC để giảm chi phí từ 15% đến 75%. NEC hy vọng sẽ chia sẻ và xử lý dữ liệu thông qua một nền tảng chung giữa các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và các công ty hậu cần, nhằm giảm tình trạng không thống nhất trong chuỗi cung ứng.
"Giảm thiểu lãng phí thực phẩm không phải là mục tiêu cuối cùng của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng có thể giải quyết những thách thức kinh doanh khác như giảm thiểu chi phí, khắc phục tình trạng thiếu lao động, hợp lý hóa hàng tồn kho, đơn đặt hàng và hậu cần", Ryoichi Morita, quản lý cấp cao giám sát quá trình tích hợp kỹ thuật số của NEC, cho biết.