Trong lần này, chính quyền Kiev không vội vàng quy tội “có bàn tay Kremlin”. Những cáo buộc không chứng cứ đã khiến cộng đồng Ukraine hoàn toàn mất tin tưởng.
Đến thời điểm này, châu Âu có rất nhiều lý do chính đáng để không tin những tuyên bố cáo buộc của Kiev, khi có sự cố liên quan đến tiền và vũ khí.
Sau vụ hỏa hoạn, công tố viên quân sự Ukraine khởi tố vụ án hình sự theo Chương 3 Điều khoản 245 Bộ luật hình sự của Ukraine với tội danh là Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo truyền thống, một số chính trị gia và bộ trưởng tiếp tục đổ lỗi cho "hành động xâm lược" - trong đó có Bộ trưởng Bộ hạ tầng xã hội Omelyan và phó Thủ tướng phụ trách "vấn đề nhân đạo" Kirilenko.
Những người này cách đây một năm, sau vụ hỏa hoạn tại kho vũ khí ở Kalinovka, đồng thanh lên tiếng cáo buộc "có bàn tay của đặc nhiệm Nga". Nhưng cuộc điều tra của đoàn thanh tra quân sự kết luận rằng, những quân nhân Ukraine đã hút thuốc lá tại vị trí canh gác trong kho và chính hành vi này là nguyên nhân gây ra cháy nổ.
Chỉ còn 2 tổng kho vũ khí đạn dược chưa phát nổ do những sự cố đáng tiếc. Và cần có một lời giải thích hợp lý về các vụ cháy nổ thường xuyên gây kinh hoàng trong các tổng kho vũ khí quân sự của Ukraine.
Lời giải thích này, dù không chính thức, vẫn được nhắc lại nhiều lần trên mạng xã hội. Trong đó, các chuyên gia Ukraine và các nhà chính trị đều thừa nhận, hỏa hoạn là giải pháp tuyệt vời để che dấu những thiếu hụt vũ khí trang bị lưu kho.
Tình trạng này thường xuyên diễn ra do những vụ bán lậu vũ khí và đạn dược. Kịch bản này có một tình huống giải thích gián tiếp: hai ngày trước khi đoàn thanh tra NATO đến kiểm tra sự tuân thủ của Ukraine về Hiệp ước Lực lượng vũ trang thông thường châu Âu (Hiệp ước CFE), kho vũ khí Balakliya nổ tung.
Sau năm 2014, The New York Timеs và nhiều tờ báo châu Âu khác đăng tải thông tin, khẳng định Ukraine đã trở thành thị trường cung cấp vũ khí lậu từ châu Âu cho toàn thế giới, gồm lính đánh thuê, các tổ chức khủng bố và Hồi giáo cực đoan ở Trung Đông và Bắc Phi, bao gồm cả IS...
Cuối tháng 6.2018, Ủy ban châu Âu công bố bản báo cáo hiện thực hóa chiến lược chống buôn bán vũ khí bất hợp pháp. Trong bản báo cáo này, Ukraine cùng với Kosovo trực tiếp bị coi là nhà cung cấp vũ khí bất hợp pháp lớn nhất EU.
Một câu đùa phổ biến trên các mạng xã hội Ukraine là: "Tại sao kho vũ khí nổ tung? - Lính canh chờ đợi thanh tra, lo lắng và hút rất nhiều".
Đối với quân nhân Ukraine, từ binh nhì đến tướng lĩnh và bộ máy lãnh đạo chính trị, cuộc chiến Donbass là một phương thức để làm giàu. Có thể thấy, các quan chức quân sự Ukraine nhắm mắt làm ngơ để bán vũ khí cho ai có tiền, kể cả lực lượng dân quân Donbass.
Cách đây không lâu, trước sự chứng kiến của của một số phóng viên, quân nhân Ukraine đã bán 2 tổ hợp tên lửa phòng không MANPAD Igla cho "kẻ thù" là lực lượng dân quân Donetsk.
Trước đó không lâu, quân nhân Ukraine cũng bán cho Donetsk 2 máy bay không người lái Mỹ, được cung cấp theo thỏa thuận viện trợ trang thiết bị "phi sát thương".
Ukraine cần tiến hành điều tra các loại vũ khí từ tổng kho Ichnya đã bị bán những gì và bán cho ai? Nhưng điều đó thực sự khó làm nổi dưới sự kiểm soát của chính phủ hiện hành.
Một điều thú vị nữa có thể là nguyên nhân khiến tổng kho vũ khí của Ukraine bay lên trời. Theo thông cáo báo chí của Nước cộng hòa Nhân dân tự xưng Donbass , trong tổng kho Ichnya có lưu giữ các tên lửa phòng không 9М38 "Buk" cùng với hồ sơ, tài liệu đi cùng.
Nhưng vũ khí và tài liệu này lại liên quan đến những cáo buộc của Bộ Quốc phòng Nga về việc phòng không Ukraine đã phóng tên lửa bắn hạ chiếc Boeing của Malaysia tháng 7.2014.
Nga đưa ra đề nghị Ủy ban điều tra quốc tế kiểm tra các tài liệu sẵn có của Kiev về tên lửa 9M38 Buk, đang trong biên chế của lực lượng vũ trang Ukraine.
Đại diện chính thức của Lực lượng dân quân vũ trang nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) Daniel Bezssonov, khẳng định ngay trước khi xảy ra hỏa hoạn, kho vũ khí Ichnya "được một nhóm các sĩ quan nước ngoài đến thăm.
Trong đó, có các đại diện quân sự cấp cao NATO". Nhưng trong một cuộc phỏng vấn của báo chí nước ngoài, phó Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Ukraine Rodion Timoshenko từ chối cho biết có bao nhiêu đạn dược và chủng loại tại địa điểm xảy ra cháy nổ.
Sau vụ hỏa hoạn kinh hoàng ở kho vũ khí Ichnya, Quân đội Ukraine thông báo mất khoảng 40% vũ khí đạn dược trong 3 tổng kho chiến lược.
Vụ hỏa hoạn ở kho vũ khí Ichnya thiêu hủy 69.000 tấn vũ khí đạn dược, từ đạn súng tiểu liên AK đến đạn lựu pháo hạng nặng cỡ nòng lớn.
Các quan chức quân sự Kiev cho biết, kho vũ khí ở Ichnya chủ yếu là đạn pháo tự động 30mm, số lượng lên đến hàng triệu viên.
Khoảng 900 nghìn viên đạn cối các loại, 117 nghìn đạn rocket phản lực Grad, 700 nghìn quả lựu đạn và 700 triệu viên đạn AK và trung liên 7,62mm.
Theo báo Tấm gương trong tuần của Ukraine, kể từ năm 2015, 6 kho vũ khí khổng lồ của Ukraine đã phát nổ, phá hủy khoảng 210 nghìn tấn vũ khí trang bị, từ súng ngắn đến tên lửa đạn đạo chiến thuật Tochka-U.
Trong 5 năm nội chiến, quân đội Ukraine tiêu hao 70 nghìn tấn đạn dược các loại. Như vậy số vũ khí đạn dược bị hủy diệt do cháy nổ "thiếu trách nhiệm" gấp 3 lần số vũ khí dùng trong chiến tranh.