Ít người biết rằng Nhật Bản có một lịch sử ẩm thực phong phú về việc ăn côn trùng. Món dế chiên hoặc dế tẩm đường là đồ ăn vặt được bày bán ở nhiều thị trấn vùng nông thôn. Châu chấu, tằm và ong bắp cày là món ăn đặc trưng ở những vùng đất liền khan hiếm thịt cá.
Hiện nay các công ty đang phát triển mô hình trang trại côn trùng trên quy mô lớn, quảng bá côn trùng dựa trên giá trị dinh dưỡng cao và lợi ích cho môi trường.
Trên khắp Nhật Bản, có những cửa hàng chuyên buôn bán thực phẩm làm từ nhện, dế, mọt và ve sầu. Đối với các nhà hàng tổ chức sự kiện quảng bá, trong thực đơn cũng sẽ có món ăn liên quan đến côn trùng.
Một bữa ăn cân bằng dinh dưỡng
Gryllus Co. là công ty công nghệ thực phẩm được thành lập vào năm 2019 bởi giáo sư sinh học Takahito Watanabe, mục đích là để nuôi dế và biến dế trở thành một nguồn thức ăn. Triết lý của công ty là tạo nên sự hài hòa mới, giúp giải quyết vấn đề lãng phí protein, xây dựng chuỗi thức ăn toàn cầu và cung cấp thực phẩm lành mạnh.
Phát ngôn viên công ty, Fumiya Aokubu cho biết: “Dế từ lâu đã là món ăn quen thuộc đối với người Nhật. Chúng tôi coi đó là nguồn tài nguyên tiềm năng, quan trọng và hữu ích. Nuôi dế rất thân thiện với môi trường, bởi tốn ít đất, ít nước và ít nguyên liệu. Đồng thời, nuôi dế cũng năng suất hơn nhiều so với lợn, bò, gà”.
Watanabe và nhóm của ông tiến hành nghiên cứu xác định giá trị dinh dưỡng của dế và đưa loại côn trùng này vào ngành thực phẩm. Thông qua nghiên cứu, họ thấy được dế có hàm lượng canxi, magie, kẽm, sắt, vitamin và chất xơ cao. Ngoài ra, dế cũng có thể được chế biến thành mỹ phẩm, dược phẩm cũng như phân bón.
Aokubu tiết lộ: “Chúng tôi đang tiến hành chế biến dế thành dầu và bột sử dụng cho nấu nướng, làm bánh quy hay món ăn khác. Ngoài dế ra, chúng tôi cũng muốn mở rộng mô hình của mình sang các loài côn trùng khác trong tương lai”.
Gần đây, các loại bột làm từ côn trùng đã được sử dụng trong bữa trưa và bữa ăn nhẹ ở nhiều trường học.
Giá rẻ và thân thiện với môi trường
Chị Michiko Muira, quản lý nhà hàng Take-Noko, cho biết: “Ngày nay, mọi người không còn quá xa lạ với những món ăn từ côn trùng. Vì vậy, chúng tôi muốn tạo ra một nơi mà họ có thể ăn chúng một cách tự nhiên và gần gũi nhất".
Ngoài kinh doanh những món thông thường, nhà hàng này còn bán hàng loạt các loại thức ăn đóng gói côn trùng. Nhà hàng cũng thường xuyên tổ chức sự kiện nếm thử côn trùng. Ryota Mitsuhashi, người giám sát của quá trình phát triển thực phẩm nhận định: “Dế và châu chấu là thực phẩm quen thuộc với nhiều người, nhưng chúng tôi cũng bán tằm và nhện nữa”.
Món ăn từ tằm và nhện cũng được nhiều người lựa chọn
"Thịt viên" côn trùng
Loài côn trùng yêu thích của Mitsuhashi là ấu trùng ong bắp cày, được chế biến theo cách truyền thống của thị trấn miền núi miền Trung Nhật Bản. Món có thể ăn kèm với súp miso, gừng và đậu phộng xay.
Mitsuhashi nói thêm: “Thông điệp quan trọng nhất mà nhà hàng phải truyền tải tới thực khách là món ăn chúng tôi bán thực sự rất ngon, giá rẻ, thân thiện với môi trường”.
Nhiều công ty khác ở Nhật Bản cũng tìm cách khai thác tiềm năng của nguồn thực phẩm côn trùng. Điển hình, tiệm bánh mì Pasco có bán loại bột làm bánh tại nhà, được làm từ dế xay.
Tại thành phố phía nam Kumamoto, một chiếc máy bán hàng đã thu hút sự chú ý của người dân. Chiếc máy bán các sản phẩm côn trùng chế biến sẵn, như bọ lặn, nhộng, bọ tê giác và dế. Ngoài ra, có một số món ăn được phủ socola để phục vụ thực khách hảo ngọt.
Theo Liên hợp quốc, dân số thế giới sẽ đạt 9,7 tỷ người vào năm 2050. Lúc đó, tình trạng thiếu lương thực diện rộng có thể xảy ra. Và con người sẽ cần nghiên cứu nhiều hơn về các loại thực phẩm làm từ côn trùng.