Người lao động đủ 20 năm đóng BHXH nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu thì giải quyết như thế nào? Đây là vấn đề vướng mắc khá phổ biến mà rất nhiều lao động gặp phải. Bởi trên thực tế, không ít lao động đóng đủ 20 năm trước khi đến độ tuổi về hưu theo quy định.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, pháp luật cũng tạo điều kiện cho người lao động nghỉ hưu trước tuổi, thậm chí trước rất nhiều tuổi.
Điều kiện để hưởng lương hưu đối với người lao động
Căn cứ vào Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên sẽ được hưởng lương hưu nếu thuộc các trường hợp sau:
- Lao động nam từ đủ 60 tuổi, lao động nữ từ đủ 55 tuổi trở lên.
- Lao động nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ tuổi từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có tối thiểu 15 năm làm việc trong các môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc ở khu vực đặc biệt được phụ cấp từ 0.7 trở lên theo quy định của Bộ Lao động - Thương binh và xã hội, Bộ Y tế.
- Lao động từ đủ 50 đến đủ 55 tuổi và có ít nhất 20 năm làm công việc khai thác trong các hầm lò.
- Lao động bị nhiễm căn bệnh HIV/AIDS do các rủi ro, tai nạn nghề nghiệp.
- Lao động nữ có tham gia BHXH và hoạt động tại xã, phường, thị trấn và có số năm tham gia BHXH là 15 đến 20 năm thì 55 tuổi được về hưu.
Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 đã điều chỉnh các quy định về điều kiện hưởng lương hưu của người lao động.
Theo đó, người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Một là, đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.
Hai là, đủ tuổi theo quy định trên và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
Ba là, người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động quy định như trên và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò.
Bốn là, người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Ai được hưởng lương hưu khi mới 35 tuổi?
Theo quy định trên, thông thường, một người sẽ được hưởng lương hưu khi có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) trở lên và đủ số tuổi theo quy định.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, pháp luật cũng tạo điều kiện cho người lao động được nghỉ hưu trước tuổi, thậm chí trước rất nhiều tuổi.
Cụ thể điểm c khoản 1 Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH sẽ được nghỉ hưu trước tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.
Với quy định này có thể thấy, những người được hưởng lương hưu khi mới 35 tuổi là người đáp ứng đủ 4 điều kiện:
- Có đủ 20 năm đóng BHXH.
- Làm việc từ năm 15 tuổi, mỗi năm làm việc đều đóng BHXH đầy đủ.
- Có ít nhất 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Lưu ý, theo Điều 163 Bộ luật Lao động 2012, trong thời gian làm việc từ năm 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, người lao động không được làm những công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc chỗ làm việc, công việc ảnh hưởng xấu tới nhân cách; đồng thời, thời giờ làm việc không được quá 8 giờ/ngày và 40 giờ/tuần.
Lương hưu của người nghỉ hưu khi 35 tuổi
Theo quy định tại Điều 56 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH như sau:
- Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2020 được tính là 18 năm; năm 2021 là 19 năm và năm 2022 trở đi là 20 năm.
- Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2020 trở đi là 15 năm.
Sau đó cứ mỗi năm được tính thêm 2% cho đến mức tối đa bằng 75%.
Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi giảm 2%. Nếu tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 6 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.