Tại một ngôi làng nằm phía đông vùng đảo Little Bay Islands, người dân nơi đây đang vướng vào một cuộc khủng hoảng chưa từng có. Nhà máy cá, mảng sản xuất chính của vùng này đã đóng cửa từ 5 năm trước trong khi phần lớn dịch vụ trong vùng, kể cả trường học cũng đã ngừng hoạt động.
Giờ đây, chính quyền Canada đã phải quyết định trả tiền đề người dân vùng này chuyển đi nơi khác thay vì phải tốn kém thêm chi phí duy trì các dịch vụ công.
Nhận 189.000 USD nếu bỏ nhà ra đi
Thị trưởng của hòn đảo này, ông Perry Locke là một trong số những người ít ỏi còn trụ lại được. Vị thị trưởng đáng kính này hiện còn phải kiêm nhiệm cả trưởng trạm cứu hỏa và phụ trách cả xưởng phát điện trong vùng.
Tình trạng của cư dân vùng đảo Little Bay Islands là hậu quả của sự sụp đổ ngành thủy sản, giá dầu giảm cũng như những khoản nợ chồng chất mà các ngư dân nơi đây vay mượn. Chính cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính đã dẫn đến sự xói mòn nhân khẩu học của vùng này khi người trẻ bỏ đi làm việc ở nơi khác và chỉ còn lại người già.
Thậm chí, chính quyền Canada đã phải có động thái nhằm vận động người dân vùng này chuyển đi nơi khác để có thể tiết kiệm chi phí dịch vụ công cho vùng dân cư neo người này. Mỗi hộ dân vùng này sẽ nhận được khoản trợ cấp 189.000 USD nếu chịu di dời.
Tuy vậy, rất nhiều dân cư như thị trường Locke quyết định bỏ phiếu phản đối chính sách trên bởi họ cho rằng nhận tiền cũng chẳng giúp ích được gì khi người dân không có hướng sinh nhai mới. Thêm vào đó, việc nhận được khoản tiền lớn như vậy từ chính phủ nghe có vẻ không mấy khả thi.
Nền kinh tế Canada hiện nay không mấy sáng sủa khi giá dầu hạ cùng bong bóng bất động sản đang đe dọa thị trường. Giám đốc Christine Lagarde của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hối thúc Thủ tướng Justin Trudeau thực hiện các biện pháp nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế, nhưng đây là một nhiệm vụ khó khăn khi thâm hụt ngân sách đã ở mức 118,6 tỷ đô la Canada trong vòng 6 năm qua.
Chính sự eo hẹp về ngân sách này mà nhiều chính trị gia hướng sự chỉ trích đến những vùng như Little Bay Islands, nơi có tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm nhưng chính phủ vấn phải tốn kém chi phí cho các dịch vụ công. Theo đó, Little Bay Islands bị coi là rủi ro tiềm ẩn làm cản đường hồi phục kinh tế của cả nước.
Vùng đảo Little Bay Islands vốn được biết đến từ lâu như là vũng lầy kinh tế của Canada khi là khu vực cuối cùng gia nhập nhà nước Canad vào năm 1949. Tiếp theo đó, vùng kinh tế này chịu một loạt những biến động từ khủng hoảng nợ, tái định cư, thiếu tài nguyên...
Cho đến 10 năm trước, cuộc bùng nổ giá dầu khiến chính phủ thực hiện một loạt đầu tư vào ngành năng lượng tại đây nhằm thúc đẩy kinh tế toàn vùng, nhưng tất cả đều đổ sông đổ bể.
Hòn đảo chết mòn
Theo nghiên cứu của RBC Economics, khu vực Little Bay Islands hiện nay là vùng có tỷ lệ sinh thấp nhất, tỷ lệ người già cao nhất, tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong số các khu vực của Canada. Tính trong năm tài khóa 2016-2017, khu vực này có thâm hụt ngân sách và tỷ lệ nợ công lớn nhất xét theo tỷ trọng trong nền kinh tế.
Trước tình hình đó, một số chuyên gia đề nghị vùng Little Bay Islands thử sức với mảng du lịch khi đồng đô la Canada giảm giá, qua đó khiến giá cả tại quốc gia này hấp dẫn hơn với du khách nước ngoài. Dẫu vậy, đề nghị trên không thể giải quyết được tình hình trước mắt khi nền kinh tế nơi đây vốn phụ thuộc khá nặng vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Mảng giải trí, du lịch nơi đây chỉ chiếm chưa đến 2% GDP toàn vùng, trong khi các lĩnh vực như khai khoáng, khai thác dầu mỏ, xây dựng chiếm tới 39% GDP.
Thêm vào đó, cơ sở hạ tầng ở đây còn yếu khiến mảng du lịch chưa thể bứt phá trở thành giải pháp trước mắt cho Little Bay Islands khi đường giao thông chính đến nơi đây chỉ là 1 tuyến phà mất 90 phút di chuyển. Hơn nữa, hàng loạt các nhà hàng, dịch vụ của khu vực này đã đóng cửa do kinh doanh yếu kém.
Quá bất lực trước khả năng phục hồi kinh tế của Little Bay Islands, chính phủ ban đầu đã đồng ý chi 100.000 đô la Canada cho mỗi hộ dân nếu họ đồng ý di dời khỏi nơi đây.
Tuy nhiên có rất nhiều gia đình đã gắn bó với vùng này quá lâu và bỏ phiếu chống lại chính sách trên. Kết quả là số tiền trợ cấp dần tăng lên 250.000 đô la Canada vào năm 2013 rồi 270.000 đô la Canada hiện nay.
Mặc dù có nhiều hộ dân muốn di dời, nhưng quy định yêu cầu 90% số phiếu ủng hộ của vùng Little Bay Islands thì chính sách trợ cấp trên mới được thi hành và điều này đang gây ra một cuộc tranh cãi nảy lửa giữa những người muốn đi và muốn ở.
Trong khi nhiều hộ gia đình muốn nhanh chóng dọn khỏi nơi ảm đạm này thì những người như bà Dói Tucker, một y tá về hưu lại chẳng mấy mặn mà với khoản tiền trợ cấp.
“Họ đều nghĩ rằng mình sẽ lấy được tiền của chính phủ nhưng điều đó có khi sẽ chẳng bao giờ xảy ra”, bà Tucker đặt nghi vấn về khoản trợ cấp.