Rằm tháng Giêng (hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu) là ngày 15/1 Âm lịch, được coi là ngày rằm lớn nhất trong năm đối với người Việt.
Người ta có câu, "cúng quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng", do vậy, vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị rất cẩn thận, từ mâm cỗ cúng đến ngày giờ cúng phải chuẩn chỉ, đích xác.
Nghi lễ thờ gia tiên
Mâm lễ thờ gia tiên đặt trên ban thờ rồi thắp 1 hay 5 nén nhang mà thưa rằng: Con kính lạy cụ tổ, kính lạy gia tiên nội ngoại, hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất, với tấm lòng thành kính nhớ ơn công đức của tổ tiên.
Nay chúng con lòng thành nhang đăng thỉnh cầu kính mời cụ tổ cùng gia tiên nội ngoại về ngự trước án để chứng minh cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Chúng con cầu xin gia tiên phù hộ che chở cho con cháu một năm mới bình an, mạnh khoẻ, hạnh phúc, vạn sự như ý, vận khí hanh thông, mọi việc được thành công như ý nguyện... (chúng con xin đa tạ) 3 lần rồi vái lạy tổ tiên.
Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất 2018 rơi vào ngày 2/3 dương lịch.
Nghi lễ thờ ngoài trời
Mâm lễ thờ hướng Đông
Ta đứng lễ quay mặt hướng đông để tưởng nhớ các vị Hoàng Đế, các vị Thánh nhân, và các vị quan đại thần, trạng nguyên có công với dân với nước.
Thắp 9 nén nhang quỳ lạy 9 lạy mà thưa rằng: Con kính lạy các vị Đế vương anh minh, các vị Thánh nhân, các vị quan đại thần, cùng các vị quan trạng Việt Nam.
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất, gia đình chúng con có chút lễ vật lòng thành xin được nhang đăng thỉnh cầu kính mời chư vị hạ giá để chúng con được bày tỏ sự tôn kính công ơn của các vị với nhân dân với đất nước.
Đầu xuân mới con nguyện cầu cho đất nước được thái bình, nhân dân được mạnh khoẻ, hạnh phúc, văn minh, thịnh vượng, con nguyện cầu mong các vị ban ơn ban lộc cho con cháu chúng con được mạnh khoẻ, thông minh, học giỏi, sự nghiệp hanh thông để góp công xây dựng tổ quốc ngày càng giàu đẹp, và thịnh vượng.
Chúng con xin thành tâm kính lễ và đa tạ chư vị.
(Con xin đa tạ) 3 lần rồi lễ 9 lễ.
Mâm lễ thờ hướng Nam
Để tỏ lòng kính trọng và biết ơn tới các vị Thần Tiên. Thắp 9 nén nhang lạy 9 lạy mà thưa rằng:
Con kính lạy chư vị thần tiên tam giới, con kính lạy sơn thần long thần thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ, thần tài... hạ đàn chứng giám.
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất, chúng con có chút lễ vật, nhang đăng thỉnh cầu kính mời chư vị hạ đàn chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Đầu năm mới chúng con nguyện cầu chư vị ban cho đất nước con được thái bình, nhà nhà ai cũng được ban tài, ban lộc, ban phúc, ban thọ, toàn dân được văn minh thịnh vượng vạn sự cát tường như ý.
(Chúng con xin đa tạ) 3 lần và lễ 9 lễ.
Mâm thờ hướng Tây
Để tỏ lòng kính trọng với Đức Phật. Thắp 9 nén nhang lạy 9 lạy mà thưa rằng:
(Con Nam Mô A Di Đà Phật) 3 lần.
Con lạy 9 phương trời, lạy 10 phương đất, lạy chư phật ở 10 phương, con lạy Thượng Đế toàn năng, con lạy Phật Tổ vạn pháp, con lạy chư vị tam thiên, chư vị phật pháp, con lạy hội thượng phật bồ tát, con nam mô bạch y linh cảm Quán Thế Âm Bồ Tát ma ha tát hồng niên toạ hạ.
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất, là ngày vía Phật hiển linh, chúng con với tấm lòng thành kính gọi là có chút lễ vật nhang đăng thỉnh cầu kính mời Phật Tổ cùng hội thượng phật bồ tát, chư vị phật pháp hạ đàn chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Năm mới chúng con cầu xin đức Phật Tổ cùng hội thượng phật bồ tát, chư vị phật pháp phù hộ độ trì cho đất nước con, cho bách gia trăm họ được mạnh khoẻ, hạnh phúc, thân tâm an lạc, cầu xin đức Phật Tổ cùng chư vị minh chứng cho tấm lòng thành kính của chúng con, (con Nam Mô A Di Đà Phật ) 3 lần lễ 9 lễ.
Mâm thờ hướng Bắc
Để kính tôn Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Đại Tiên, cùng chư vị thần tướng, thiên tướng, thiên binh, thiên mã.
Thắp 9 nén nhang lạy 9 lạy mà thưa rằng:
Con kính lạy Thượng Đế toàn năng. Con kính lạy Đông phương thanh đế. Nam phương xích đế. Tây phương bạch đế. Bắc phương hắc đế. Trung ương hoàng đế.
Con kính lạy càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, con kính lạy Thái Thượng Lão Quân, con kính lạy Huyền Thiên Trấn Vũ.
Con kính lạy thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã.
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất chúng con thành kính nhang đăng thỉnh tấu lên Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Đại Tiên, cùng các vị Thiên tướng, Thiên binh, Thiên mã.
Kính tấu rằng: Chúng con xin đa tạ Thượng Đế đã tạo lập thế gian và ban cho chúng con sự sống, được tu tâm tu đức và hành đạo, thể xác chúng con được mạnh khoẻ, trí tuệ chúng được minh ý.
Con xin nguyện cầu Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Đại Tiên, cùng chư vị ban cho chúng con sức mạnh, trí tuệ, sự năng động sáng tạo, tâm đức thiên giới và niềm tin tuyệt đối với Thượng Đế để thế giới được thái bình, muôn loài được hạnh phúc, văn minh và thịnh vượng.
(Chúng con biết ơn Thượng Đế) 9 lần và lạy 9 lạy.