UAV Orlan-10 của Nga. Ảnh: Tass
Nga và Ukraine đang sử dụng những UAV quân sự nào?
UAV quân sự chính được Ukraine sử dụng là Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất. Nó có kích cỡ bằng một chiếc máy bay cỡ nhỏ, có gắn camera và có thể trang bị bom laser dẫn đường.
Ukaine bắt đầu cuộc chiến với một phi đội gồm chưa tới 50 loại UAV này, Tiến sĩ Jack Watling thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI) cho hay.
Trong khi đó, Nga chủ yếu sử dụng các UAV Orlan-10 "nhỏ hơn và cơ bản hơn".
"Nga đã khởi động cuộc chiến với hàng nghìn UAV này và có lẽ còn lại một vài trăm UAV", ông Jack Watling nói. Những UAV này cũng có gắn camera và có thể phóng tên lửa.
Các UAV quân sự có hiệu quả như thế nào?
UAV của cả hai bên đều có hiệu quả nhất khi được sử dụng để phát hiện các mục tiêu của kẻ thù và dẫn đường hỏa lực pháo binh nhắm vào chúng.
"Nga có thể sử dụng pháo để tấn công kẻ thù chỉ trong 3 - 5 phút sau khi UAV Orlan-10 phát hiện mục tiêu", ông Jack Watling cho hay, đồng thời nói rằng nếu không có chúng, để thực hiện một cuộc tấn công có thể phải mất từ 20 - 30 phút.
Tiến sĩ Martina Miron, nhà nghiên cứu quốc phòng thuộc Cao đẳng Hoàng gia London thì nhận định các máy bay không người lái cho phép Ukraine mở rộng khả năng của các lực lượng.
"Trước đây, nếu muốn phát hiện kẻ thù, bạn phải điều động các đơn vị thuộc lực lượng đặc biệt và có thể tổn thất về quân số nhưng giờ chỉ cần một chiếc máy bay không người lái", chuyên gia này bình luận.
Trong một vài tuần đầu tiên của cuộc chiến, UAV Bayraktar của Ukraine được đánh giá cao. Tiến sĩ Miron cho rằng UAV này chứng minh khả năng của nó qua việc tấn công các mục tiêu như các kho đạn dược.
Tuy nhiên, hiện nhiều UAV Bayraktar đã bị hệ thống phòng không Nga phá hủy.
"Chúng khá lớn, di chuyển tương đối chậm và bay ở độ cao trung bình. Đó là lý do vì sao chúng dễ bị bắn hạ", Tiến sĩ Watling đánh giá.
UAV dân sự đang được sử dụng như thế nào?
Các máy bay quân sự có chi phí thay thế tương đối đắt đỏ khi 1 chiếc UAV Bayraktar TB2 tốn khoảng 2 triệu USD. Một nhà sản xuất UAV của Ukraine ước tính các lực lượng của nước này có khoảng 6.000 máy bay không người lái, song con số này không thể xác minh.
Trong khi đó, các máy bay không người lái thương mại có thể trang bị những quả bom nhỏ. Chúng chủ yếu được sử dụng để phát hiện kẻ thù và dẫn đường cho các cuộc tấn công.
"Ukraine không có nhiều đạn dược như Nga. Việc sở hữu ‘những đôi mắt trên bầu trời’ để phát hiện mục tiêu và dẫn đường hỏa lực pháo binh đồng nghĩa với việc họ có thể tận dụng tốt hơn những gì họ đang có", Tiến sĩ Miron nói.
Dù vậy, các UAV thương mại không mạnh bằng các UAV quân sự. Tầm hoạt động của UAV thương mại DJI Mavic là 30 km và nó chỉ có thể bay trong 46 phút. Những UAV rẻ hơn và nhỏ hơn sẽ bay được ít thời gian hơn và di chuyển quãng đường ngắn hơn.
Nga và Ukraine đang đối phó với các UAV như thế nào?
Nga đang sử dụng radar phòng không để đối phó với các UAV quân sự và các thiết bị điện tử để đối phó với các UAV thương mại.
Các lực lượng của Nga sở hữu súng trường Stupor có thể phóng ra xung điện từ để chế áp các kênh vận hành UAV. Điều này ngăn các UAV thương mại di chuyển bằng cách sử dụng GPS.
Quân đội Nga cũng sử dụng hệ thống Aeroscope để phát hiện và làm gián đoạn liên lạc giữa các UAV thương mại và người điều khiển. Họ có thể khiến các máy bay không người lái phải hạ cánh hoặc quay về căn cứ, cũng như ngăn cản chúng truyền thông tin.
Các nhà cung cấp UAV cho Nga và Ukraine
Theo Nhà Trắng, Nga hiện đang mua UAV quân sự Shahid từ Iran. Trong khi đó, Mỹ đang cung cấp cho Ukraine khoảng 700 UAV "thần phong" (kamikaze) Switchblade.
UAV "thần phong" (kamikaze) Switchblade. Ảnh: Flightglobal
Tập đoàn SpaceX của tỷ phú Elon Musk cũng đang cung cấp hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink cho Ukraine để thiết lập liên kết an ninh giữa các UAV quân sự và nhà điều hành. Trong khi đó, DJI hiện đã ngừng cung cấp UAV cho Nga và Ukraine./.