Reuters cho biết, phái đoàn Nga, Ukraine cùng đại diện Liên Hợp Quốc (LHQ) ngày 13/7 đã tiến hành đàm phán trực tiếp tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ với các quan chức cấp cao nước chủ nhà về giải pháp nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine qua biển Đen.
Các phái đoàn Nga, Ukraine, LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ gặp gỡ ở Istanbul để thảo luận về các thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc. Ảnh: AP
Kết thúc cuộc họp kéo dài hơn 3 giờ, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar xác nhận, các bên đã thống nhất sẽ gặp lại nhau vào tuần tới để chính thức kí thỏa thuận thành lập một trung tâm điều phối hoạt động xuất khẩu ngũ cốc, thiết lập hành lang và giám sát các chuyến tàu trên biển Đen.
Ông Andriy Yermak, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng ngày đã xác nhận thông tin trên. “Nhiệm vụ của trung tâm là thực hiện giám sát chung và điều phối an toàn hàng hải ở biển Đen”, ông Yermak nói.
Tổng thống Zelensky thì khẳng định Kiev “luôn nỗ lực khôi phục nguồn cung cấp lương thực cho thị trường thế giới” và rằng Ukraine “biết ơn LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ vì những nỗ lực của họ”.
Trong khi đó, TASS ngày 14/7 dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin khẳng định, không có trở ngại nào từ Nga với việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine. “Bộ ngoại giao Nga và các cơ quan khác đã có mặt tại cuộc họp ở Istanbul. Các cuộc tham vấn đang được tiến hành”, ông nói.
Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres thì bày tỏ lạc quan thận trọng khi ông ghi nhận “bước tiến quan trọng” nhưng khẳng định “sẽ cần nhiều công việc kỹ thuật hơn để đảm bảo tiến độ” kí thỏa thuận.
Nga và Ukraine là hai nhà xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, chiếm tới 1/3 nguồn cung lúa mì toàn cầu. Bên cạnh đó, Nga cũng là nhà xuất khẩu phân bón chủ chốt, còn Ukraine là nhà cung cấp chính ngô và dầu hướng dương.
Do tình hình chiến sự, hơn 22 triệu tấn ngũ cốc, tương đương lượng thức ăn của hàng trăm triệu người, đang mắc kẹt ở Ukraine.
Việc nguồn cung các sản phẩm nông nghiệp từ Ukraine thiếu hụt khiến giá lương thực toàn cầu tăng mạnh, đồng thời kéo theo nguy cơ đẩy hàng triệu người vào cảnh thiếu ăn, từ đó có thể dẫn tới các bất ổn về chính trị-xã hội ở nhiều quốc gia.
Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát các eo biển kết nối biển Đen với Địa Trung Hải và đã đóng vai trò tích cực cùng LHQ trong nỗ lực hòa giải Nga-Ukraine. Moscow lâu nay khẳng định họ ủng hộ nỗ lực của LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ trong việc thiết lập hành lang an toàn cho việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.
Theo Guardian, hội nghị 4 bên vừa diễn ra là cuộc gặp gỡ trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine kể từ cuộc họp ở Istanbul hôm 29/3. Khi nói đến triển vọng về các cuộc đàm phán hòa bình để chấm dứt chiến sự Ukraine, Tổng Thư ký LHQ Guterres nói rằng Moscow và Kiev đã cho thấy họ có thể tham gia tiến trình đàm phán, nhưng “vẫn còn chặng đường dài phía trước”.