Các lực lượng Nga đã giành được một số lãnh thổ dọc mặt trận phía Đông Ukraine trong những tuần gần đây do tận dụng được lợi thế về nhân lực trong các trận chiến khốc liệt. Ukraine đang phải cân nhắc việc huy động tới 500.000 binh sĩ để duy trì chiến đấu trong năm 2024.
Tuần trước, Giám đốc cơ quan tình báo quân sự Ukraine Kyrylo Budanov cho biết ông không thấy có giải pháp nào khác ngoài việc huy động quy mô lớn để bù đắp tổn thất của Kiev.
Binh sỹ Ukraine ở Donetsk, tháng 11/2023. Ảnh: New York Times
Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng cho hay, các tư lệnh quân đội đã yêu cầu ông huy động 450.000 đến 500.000 quân.
“Đây là một con số rất lớn”, ông Zelensky nói trong cuộc họp báo ngày 19/12, đồng thời nhấn mạnh, kế hoạch cụ thể cần phải được soạn thảo trước khi ông đưa ra quyết định.
Việc huy động thêm quân có thể giúp Ukraine bổ sung lực lượng vốn đã trở nên mệt mỏi sau gần 2 năm đối phó với Nga, nhưng cũng có thể gây ra làn sóng phản đối.
Ukraine không cung cấp thông tin chi tiết về quân số hiện tại nhưng trước đó cho biết có khoảng 1 triệu người trong quân ngũ. Trong khi đó, Nga cũng mở rộng quy mô quân đội kể từ khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022. Moscow có kế hoạch tăng quân số lên 1,5 triệu người.
Một số binh sỹ Ukraine hoan nghênh ý tưởng về việc tuyển quân quy mô lớn, nói rằng các vị trí ở tiền tuyến được bảo vệ rất mỏng.
Tuy nhiên, một số người cho rằng, việc tuyển thêm quân sẽ không đủ để giành chiến thắng nếu không có sự hỗ trợ cả về tài chính và vũ khí của Mỹ và phương Tây.
Nga nắm thế chủ động trên phần lớn chiến trường
Trong một diễn biến gần đây nhất, quân đội Nga đã áp sát thành phố Avdiivka, một thành trì của Ukraine ở khu vực Donetsk. Chiếm được Avdiivka sẽ là một thành công chiến lược đối với Nga bởi thành phố này là trụ cột của lực lượng phòng thủ Ukraine trong khu vực, đồng thời giáng một đòn mạnh vào tinh thần của người Ukraine do Avdiivka còn là biểu tượng của sự kháng cự.
Những bước tiến gần đây của Nga gần Avdiivka cũng như xung quanh các thành phố Kupiansk, Bakhmut và Marinka là bằng chứng cho thấy Nga đã nắm chắc thế chủ động trên phần lớn chiến trường.
Nga đang đạt được nhiều bước tiến vào thời điểm quan trọng đối với chính phủ ở Kiev. Những bất đồng chính trị nội bộ ở Washington và Liên minh châu Âu đã làm cản trở các gói viện trợ quân sự và tài chính mà Ukraine cho rằng họ rất cần trong cuộc chiến chống lại Nga.
“Hiện tại, tình hình ở tiền tuyến rất khó khăn và đang dần xấu đi. Không có đạn dược của Mỹ, chúng tôi đang bắt đầu mất đi lãnh thổ mà chúng tôi đã rất khó khăn mới có thể giành lại được trong mùa hè này”, ông Yehor Chernev, Phó chủ tịch Ủy ban an ninh, quốc phòng và tình báo thuộc Quốc hội Ukraine cho biết trong một cuộc phỏng vấn mới đây.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở ở Mỹ, kể từ khi phát động tấn công gần Avdiivka vào tháng 10, Nga đã tiến được tổng cộng khoảng 11km trên tất cả các hướng xung quanh thành phố.
Xung đột vẫn ở thế giằng co nhưng Nga có lợi thế nhiều mặt
Những bước tiến của Nga đạt được chủ yếu là nhờ vào số lượng lớn quân đội của nước này.
“Họ có lợi thế hơn do có nhiều người hơn, có nhiều đạn dược, tên lửa và đạn pháo hơn”, Tykhyi, một chiến binh của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine ở Avdiivka, cho biết.
Theo chiến binh Tykhyi, lực lượng Nga đang sử dụng một loạt chiến thuật trên chiến trường, bao gồm tấn công trực diện, nghi binh, hoặc tạo khói để che giấu các cuộc tấn công. Nga có thể theo dõi các hoạt động di chuyển vào Avdiivka, do đó, binh lính Ukraine chỉ có thể tiến vào khu vực vào ban đêm.
Ông Vasily Samovar - Chỉ huy Lực lượng hàng không và phòng không của Lữ đoàn bão số 3 Ukraine cũng thừa nhận Nga có ưu thế hơn trên nhiều khía cạnh, từ sức mạnh kinh tế đến dự trữ lực lượng. Trong khi đó, Kiev vẫn đang quay cuồng với cuộc phản công thất bại trong mùa hè, không mang lại bất kỳ thay đổi lớn nào cho tiền tuyến trong khi tổn thất hàng chục nghìn người và hàng trăm thiết bị hạng nặng.
Hiện nay, Nga đang tiến hành các cuộc tấn công cục bộ theo một vòng cung trải dài từ Kupiansk ở phía Bắc đến Marinka xa hơn 190km về phía Nam.
Kupiansk hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine sau khi Kiev giành lại được khu vực này trong năm 2022. Tuy nhiên lực lượng Nga không ngừng tấn công từ phía Bắc và phía Đông, và đang cố gắng tiến tới vùng ngoại ô thành phố.
Ở Avdiivka, điểm nóng trong cuộc chiến giành thành phố này là khu công nghiệp ở phía Đông. Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, tháng trước cho biết lực lượng Nga đã tiến vào khu vực phía Đông. Đoạn phim video ược định vị địa lý cho thấy hiện tại Moscow đã chiếm được phần lớn khu công nghiệp.
Ông Thibault Fouillet, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng, một trung tâm nghiên cứu của Pháp, cho biết cả hai bên hiện đang giao tranh ác liệt, xung đột vẫn đang ở thế giằng co.
Trong khi đó, theo một phân tích gần đây của Bộ Quốc phòng Estonia, các hoạt động tấn công của Nga, từ Bakhmut hồi đầu năm nay đến Avdiivka hiện tại, đã giúp lực lượng Moscow chiếm được nhiều vùng đất hơn so với số lượng đã mất vào năm 2023. Tuy nhiên, không có bước tiến nào trong số này có thể thay đổi căn bản cán cân dọc theo chiến tuyến vốn hầu như không thay đổi trong năm nay.
Theo chuyên gia Fouillet, cả Nga và Ukraine đều đang nhấn mạnh những bước tiến nhỏ của mình là thành công chiến lược vì mục đích chính trị.