Thỏa thuận do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian hồi tháng 7/2022 đã giải phóng các chuyến hàng bị mắc kẹt tại các cảng bị phong tỏa của Ukraine, giúp hạ bớt giá lương thực và ngăn nguy cơ thiếu đói ở một số quốc gia.
Một thỏa thuận riêng biệt khác cũng tạo thuận lợi cho xuất khẩu phân bón và ngũ cốc của Nga. Tuy nhiên Nga nhiều lần phàn nàn thỏa thuận này không có tác dụng đối với xuất khẩu nông sản của Nga, vì gặp khó khi tiếp cận thị trường thế giới do lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ảnh: UN
Phát biểu tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ tại Ankara, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói với các phóng viên rằng Nga đã đồng ý gia hạn thỏa thuận thêm 60 ngày thay vì 120 ngày nhằm gửi tín hiệu cảnh báo tới phương Tây.
Ông bác bỏ lập luận của phương Tây rằng thực phẩm và phân bón của Nga không bị trừng phạt, mà lưu ý “những trở ngại liên quan đến tài chính, hậu cần, vận chuyển và bảo hiểm hàng xuất khẩu của Nga vẫn còn nguyện và thậm chí còn trở nên khó khăn hơn”.
Các chuyên gia cho biết các công ty bảo hiểm và vận tải tư nhân vẫn thận trọng trong việc xử lý hàng hóa của Nga trong bối cảnh xung đột ở Ukraine, mặc dù các lô hàng lúa mì của Nga đã ở mức hoặc gần mức cao kỷ lục trong 3 tháng từ tháng 11/2022 đến tháng 1/2023.
Theo Ngoại trưởng Lavrov, phương Tây đã ngăn chặn hiệu quả thỏa thuận của Liên Hợp Quốc-Thổ Nhĩ Kỳ về xuất khẩu nông sản của Nga, do vậy, thay vì đồng ý gia hạn thêm vào cuối năm nay, Nga có thể quyết định hợp tác trực tiếp với Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar để đảm bảo ngũ cốc đến được với các quốc gia có nhu cầu.
Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng cảnh báo Nga có thể chấm dứt tham gia sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, nếu các điều kiện của họ không được đáp ứng. Theo Tổng thống Putin Nga mong đợi việc tạo thuận lợi cho xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Nga cần được tôn trọng như một phần của thỏa thuận trọn gói./.