Thời phong kiến, có được gương mặt xinh đẹp giống như đứng trên vị trí cao nhất của ngọn núi, như tuyển thủ chơi cờ giỏi nhất, cũng như con ngựa chạy nhanh nhất thảo nguyên. Dựa vào dung mạo người ta có thể đoán được vận mệnh giàu sang hoặc tương lai của người đó. Tài năng đứng trước ngoại hình hoàn toàn lép vế, chỉ là phần thêm chứ không hề có ý nghĩa quyết định.
Nếu nói tới mỹ nhân, người ta thường nhắc tới thời Đường, một phần vì trang phục triều đại này khá đẹp mắt. Nhưng dường như nhan sắc phụ nữ thời Thanh lại không được đánh giá cao. Thậm chí những người trong cung còn không đẹp bằng thường dân. Nguyên nhân là gì?
Thật ra không phải thời nhà Thanh có ít mỹ nữ, mà chủ yếu do không biết chọn góc chụp khiến bọn họ trong ảnh xấu hơn nhiều ngoài đời. Những người chụp ảnh thường là con gái của gia đình danh giá, vì vậy, trong tình huống chụp ảnh có đông người trước mặt, họ sẽ không hề tự nhiên mà nhíu mắt nhăn mày.
Khi hoàng đế chọn thê thiếp sẽ tìm mỹ nữ xinh đẹp như hoa. Nhiều cô gái vốn xuất thân từ thường dân, vì nhan sắc mà có thể trở thành người cận kề bên cạnh hoàng đế. Các bậc quân vương hoàn toàn có đủ điều kiện cũng như thời gian để chọn những người đẹp nhất.
Có người nghi ngờ là do mắt thẩm mỹ của hoàng thượng “có vấn đề”. Nhưng thực tế phi tần thời đó không phải do mình hoàng thượng tuyển chọn mà còn phải thông qua sự chọn lựa của hàng ngàn phi tần thê thiếp trong hậu cung. Dù là dung mạo hay tài năng và khí chất đều rất xuất sắc, nổi bật hẳn so với những phụ nữ bình thường.
Một lý do nữa khiến nhiều người dù không xinh đẹp vẫn trở thành thê thiếp trong cung, vì họ là những người xuất thân cao quý, như con gái gia đình thừa tướng hoặc công chúa nước láng giềng. Dù ngoại hình không xinh đẹp như hoa nhưng vẫn có cơ may bước chân vào chốn hậu cung.
Dù không có vẻ ngoài xinh đẹp nhưng lại được giáo dục từ nhỏ nên tài hoa hơn người. Trước mặt họ dung mạo là thứ tầm thường không đáng nhắc đến, mà phải so về tài hoa cùng quyền lực.
Ví dụ, Hoàng hậu của Hoàng đế Phổ Nghi, Vạn Dung, là người đẹp nhất trong tất cả các hoàng hậu.
Nhưng không có bất cứ bức ảnh nào lưu lại kỹ vẻ đẹp của bà mà chủ yếu là ảnh của Từ Hi thái hậu - người phụ nữ có quyền lực rất lớn khi ấy. Vạn Dung không được ai để mắt tới, thậm chí còn chưa từng được trải qua cảm giác làm hoàng hậu thực sự hay sự quyền quý chốn hoàng cung.
Phụ nữ thời nay xinh đẹp hơn một phần là do điều kiện sống tốt hơn, cũng là do những thay đổi tích cực về trang phục cũng như cách trang điểm so với thời cổ đại. Có lẽ nếu đưa những người phụ nữ thời phong kiến đến thế giới hiện đại, họ không hề thua kém bất cứ ai.