"Nếu thấy một tên Nga, hãy cầm lấy gậy", QĐ Thổ sử dụng phiến quân Syria chống Nga ra sao?

Ngày 7/2/2020, tờ svpressa.ru xuất bản bài viết "Если я увижу русского, я засуну палку ему в…Как Турция мотивирует сирийских боевиков на войну против России в Сирии и Ливии" (tạm dịch: Nếu thấy một tên người Nga, hãy cầm lấy gậy... cách mà Thổ "răn dạy" các tay súng ở Syria và Libya) của tác giả Zaur Karaev.

Trong bối cảnh một cuộc xung đột quân sự có thể diễn ra bất kỳ lúc nào giữa một bên là Quân đội Thổ, phiến quân và các nhóm khủng bố và bên còn lại là Nga-Syria-Iran ở tây bắc Syria, nhằm đem lại cái nhìn khách quan cho độc giả, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.

Cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều đang hưởng "trái đắng" ở Syria?

Quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ rất lỏng lẻo. Điều này có thể thấy rõ trong những sự kiện mới đây ở Idlib khi hai bên không thể cùng nhau giải quyết vấn đề.

Tất cả bắt đầu từ Thoả thuận Sochi về việc thiết lập khu phi quân sự tại tỉnh mà chủ yếu do các nhóm khủng bố kiểm soát. Moscow và Ankara cũng đã đạt được thoả thuận tuần tra chung ở khu vực xung đột miền bắc Syria.

Mọi thứ có vẻ đều hướng tới việc giải quyết một cách hòa bình cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn ở Syria.

Các thỏa thuận đã có hiệu quả nhất định, giao tranh lớn đã chấm dứt ở Syria, còn Nga và Thổ bắt đầu hợp tác trong tất cả các lĩnh vực từ các hợp đồng vũ khí tới các dự án tài chính quy mô lớn.

Nhưng mặt khác, các thỏa thuận được đánh giá là thiếu sót lớn của các nhà ngoại giao, không ai trong số họ quan tâm tới các lợi ích của đồng minh đang trên chiến tuyến ở Syria.

Phiến quân Syria tại Idlib được Thổ Nhĩ Kỳ vũ trang (Nguồn: AFP).

Damacus vô cùng khó chịu trước diễn biến này. Thừa nhận Idlib tự trị (hay chính xác hơn là độc lập của Idlib) với người Syria chính là đồng thuận chia cắt Syria, điều mà người Mỹ đã thực hiện một cách không thương tiếc bằng cách trợ giúp các tay súng người Kurd.

Dĩ nhiên, Tổng thống Bashar al-Assad vẫn quyết tâm lấy lại không chỉ tây bắc Syria, mà cả những vùng đất bên bờ sông Euphrate hiện đang bị dân quân người Kurd kiểm soát trong lãnh thổ Syria.

Thiếu sự toàn vẹn lãnh thổ, ông Assad khó có thể được coi là tổng thống thực thụ, ít ra của một đất nước đã từng tồn tại cho đến năm 2011.

Đối với người Thổ, họ cũng chẳng "dễ thở" hơn, họ phải hợp tác với những người Syria cho đến ngày nay vẫn nuôi sự thù hận và quyết tâm lật đổ chính phủ ở Damascus.

Đa số các nhóm vũ trang tại Idlib, dù là cực đoan tôn giáo hay thế tục đều tin vào việc xây dựng một "Syria không có Assad". Họ vẫn nuôi hi vọng rằng có thể xây dựng một nhà nước Syria hoàn toàn khác.

Đương nhiên, liên minh giữa người bảo trợ Thổ Nhĩ Kỳ với Nga đồng nghĩa với việc thừa nhận một phần quyền lực của TT Assad gây cho họ sự phẫn nộ, mặc dù từ vài năm trước, Thổ Nhĩ Kỳ từng cho rằng việc lật đổ chính phủ Syria chắc chắn sẽ phải xảy ra.

Nói chung, cả Moscow lẫn Ankara không tính tới một yếu tố quan trọng – ý kiến của chính những người Syria. Và hiện giờ Nga cũng đang đang hưởng "trái đắng".

Trong lúc lính Thổ cùng với phiến quân bỏ mạng dưới làn đạn pháo dày đặc của Quân đội Arab Syria (SAA), thì Nga phải thực hiện vô số các cuộc không kích Idlib với mục đích không làm mất đi tầm ảnh hưởng đối với Damacus.

Bên cạnh đó, lính Nga cũng tiếp tục đổ máu.

Tháng 2/2020, Bộ Ngoại giao Nga đã xác nhận thông tin về 4 lính đặc nhiệm FSB Nga thiệt mạng tại Syria (Chiếc xe chở các sĩ quan Cục S/Smerch và K/Kavkaza thuộc FSB đã bị tấn công bằng chất nổ khi đang di chuyển tới các cứ điểm của SAA).

Hoá ra, các thoả thuận không còn hiệu lực nữa. Hệ quả của nó là mối quan hệ Nga-Thổ đang xấu đi nhanh tới mức, ngày càng có nhiều thông tin về việc Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng phiến quân Syria một cách có chủ đích nhằm vào binh lính Nga ở Syria.

Phiến quân Syria đã bị Thổ Nhĩ Kỳ "lừa phỉnh"?

Trong bối cảnh nói trên, phóng sự điều tra của tạp chí Anh The Investigative Journal (lưu ý rằng người Thổ hiện nay đang kích động người Syria chiến đấu chống lại Nga) đang thu hút sự quan tâm của công chúng.

Bài viết viện dẫn các ví dụ cụ thể như những tay súng Syria được đưa tới tham chiến tại Libya được thông báo rằng có nhiều người Nga đang chiến đấu bên phe của Tướng Haftar (Quân đội Quốc gia Libya-LNA).

Theo một trong những nguồn tin của tạp chí, các sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ nói với lính đánh thuê Syria rằng "có nhiều người Nga ở đây, và cần phải chiến đấu với họ". Thông tin này được các tay súng Syria hoan hỉ đón nhận.

Cũng chính nguồn tin này trích dẫn tuyên bố của các tay súng Syria đang chiến đấu tại Bắc Phi: “Ở đây có nhiều lính Nga, người Thổ đã xác nhận với bọn tao thông tin này. Tao sẽ không làm hại người Libya, nhưng nếu tao gặp người Nga, tao sẽ nhét gậy vào hậu môn của chúng”.

Lý do chiến đấu của các tay súng Syria không chỉ là sự căm thù người Nga thông qua việc tuyên truyền, mà còn bằng vật chất.

Theo một số nguồn tin, các tay súng Syria kiếm được từ 1,5 đến 2 nghìn USD tại Libya, thậm chí có những mức thù lao cao hơn cho những nhiệm vụ khó khăn và nguy hiểm. Tiền được chi trả từ phía Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoài ra chỉ cần tham chiến ở Libya trong 6 tháng, Ankara sẵn sàng cấp hộ chiếu cho những "kẻ chặt đầu người" này.

Một nguồn tin khác của tạp chí Anh với bí danh Hasan Khalid bất chấp việc đứng về phe đối lập Syria vẫn lên án việc người Thổ tuyên truyền sự thù hận với người Nga nhằm mục đích kích động người Syria tham chiến ở Libya.

“Người Thổ nói với các tay súng Syria rằng tại Libya có lính Nga, họ tin người Thổ. Và tin rằng ở đó họ cũng sẽ chiến đấu với chính những kẻ đang ném bom phá hủy nhà họ tại Syria. Nhưng đó là sự dối trá".