Các nhà lãnh đạo của 31 quốc gia thành viên NATO đã tham dự hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày tại thủ đô Vilnius - Litva hôm 11-7 trong bối cảnh quân đội Ukraine nỗ lực để đạt được những thắng lợi đáng kể trong cuộc phản công chống lại lực lượng Nga.
Các nhà lãnh đạo đưa ra một tuyên bố mang tên "Tương lai của Ukraine là ở NATO" nhưng họ không nêu mốc thời gian cho tiến trình này.
Tuyên bố nêu rõ: "Chúng tôi sẽ đưa ra lời mời Ukraine gia nhập liên minh khi các đồng minh đồng ý và điều kiện được đáp ứng. Chúng tôi tái khẳng định tình đoàn kết vững chắc của chúng tôi với chính phủ và người dân Ukraine trong việc bảo vệ quốc gia, lãnh thổ của họ và các giá trị chung của chúng ta".
Tổng thống Volodymyr Zelensky. Ảnh: Reuters
Tuyên bố chung nhấn mạnh: "Nga là mối đe dọa trực tiếp và đáng kể nhất đối với an ninh các đồng minh cũng như hòa bình và ổn định ở khu vực châu Âu-Đại Tây Dương".
NATO đã bỏ yêu cầu Ukraine thực hiện cái được gọi là kế hoạch hành động thành viên, loại bỏ rào cản đáng kể trên con đường Kiev gia nhập liên minh.
Nhưng thất bại trong việc thực hiện lời hứa năm 2008 về tư cách thành viên trong tương lai đã giáng một đòn mạnh mẽ lên ông Zelensky, người cũng có mặt ở Vilnius.
Trước khi đến hội nghị, ông Zelensky đã chỉ trích các nhà lãnh đạo NATO trên Twitter: "Đây là điều chưa từng có và vô lý khi khung thời gian không được ấn định, cả lời mời lẫn tư cách thành viên của Ukraine".
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenbergng. Ảnh: Reuters
Theo kênh Al Jazeera, dù sự hỗ trợ của NATO dành cho Ukraine là không có gì nghi ngờ nhưng kết quả trong ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh không như những gì Kiev mong đợi.
Bước ngoặt tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO
Ông Zelensky đã vận động người đứng đầu hội nghị thượng đỉnh đưa ra lời mời ngay lập tức, ngay cả khi điều đó phụ thuộc vào việc xung đột kết thúc.
Phản ứng trước lời chỉ trích của Ukraine, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenbergng cho biết những lần gia nhập NATO trước đây không có mốc thời gian cụ thể. Ông nói: "Chúng dựa trên các điều kiện thực tế, luôn luôn như vậy".
Trong khi đó, lập trường của NATO cho thấy sự chia rẽ giữa 31 thành viên trong liên minh về việc đưa ra ngày hoặc lời mời gia nhập trực tiếp cho Ukraine.
Các thành viên NATO ở Đông Âu ủng hộ lời kêu gọi của Kiev, lập luận rằng đưa "chiếc ô an ninh" của NATO cho Ukraine là cách tốt nhất để ngăn chặn Nga tấn công trở lại.
Trái lại, các nước như Mỹ và Đức tỏ ra thận trọng hơn, cảnh giác với bất kỳ động thái nào có thể lôi kéo NATO vào cuộc xung đột trực tiếp với Nga.
Nhằm xoa dịu sự thất vọng của Ukraine về việc chưa có thời gian gia nhập NATO cụ thể, các quan chức phương Tây nhấn mạnh sẽ có đề xuất hỗ trợ lớn hơn được đưa ra nhằm mang lại cho Ukraine lợi thế quân sự trước các lực lượng Nga.