Máy bay cảnh báo sớm ASC 890 của Thuỵ Điển mang lại lợi thế lớn cho Ukraine. Nguồn: Bộ Quốc phòng Thụy Điển
Theo báo Business Insider, cuối tháng 5, Thuỵ Điển cho biết họ sẽ cung cấp cho Ukraine hai máy bay giám sát và cảnh báo sớm trên không ASC 890, đóng vai trò là trung tâm chỉ huy trên không.
ASC 890 có khả năng phát hiện máy bay, tên lửa và máy bay không người lái của kẻ thù từ xa và phối hợp phản ứng trước các cuộc tấn công.
Các chuyên gia nhận định sự xuất hiện của loại máy bay mới này sẽ mang lại cho Ukraine lợi thế trước đây chưa từng có và giúp nâng cao hiệu quả của chiến đấu cơ F-16.
Tim Robinson, chuyên gia hàng không quân sự tại Hiệp hội Hàng không Hoàng gia Anh, nói rằng máy bay giám sát của Thụy Điển, phối hợp với F-16, sẽ là nhân tố thay đổi cuộc chơi.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Jonson khẳng định máy bay này sẽ bổ sung và củng cố hệ thống F-16.
Ông Peter Layton, một thành viên tại Viện Griffith Châu Á và là cựu sĩ quan Không quân Hoàng gia Australia, chỉ ra rằng ASC 890 có thể chỉ đạo các máy bay chiến đấu của Ukraine phối hợp, từ đó khả năng kiểm soát.
Tuy nhiên, một nhược điểm mà máy bay này đang gặp phải đó là chúng rất dễ bị các máy bay chiến đấu khác tấn công và làm hư hại.
Trong xung đột với Ukraine, Nga đã sử dụng máy bay Kiểm soát và Cảnh báo sớm trên không A-50 để giám sát không phận Ukraine và phối hợp tấn công.
Hồi tháng 1, Ukraine đã phá hủy một chiếc A-50 và cho biết họ đã bắn hạ một chiếc khác vào tháng sau. Đến tháng 4, một quan chức quốc phòng Ukraine cho biết Nga chỉ còn 6 chiếc A-50.
Những thiệt hại trên cho thấy loại máy bay cảnh báo sớm dễ bị tổn hại trong chiến tranh. Theo ông Layton, những máy bay như thế này rất dễ bị máy bay chiến đấu và tên lửa tấn công, đồng thời trong một cuộc xung đột, các bên đều muốn tiêu diệt máy bay cảnh báo sớm.
Chính vì vậy, trong giai đoạn ban đầu sau khi tiếp nhận các máy bay mới, ông Layton cho rằng ASC 890 chỉ nên đứng phía sau để xác định vị trí máy bay không người lái và tên lửa hành trình đang bay, từ đó đưa ra thông tin để giúp F-16 nhắm mục tiêu chính xác. Cách này sẽ giúp máy bay vừa bảo vệ các thành phố, cơ sở hạ tầng vừa tránh xa hầu hết vũ khí của Nga.
Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ cam kết sẽ cung cấp tổng cộng 85 máy bay F-16 cho Ukraine. Mới đây, một quan chức Ukraine tiết lộ những chiếc F-16 đầu tiên sẽ được chuyển giao cho Kiev vào tháng 6 hoặc tháng 7.