Theo RIA, Sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh đã mang đến đỉnh cao của sự kiêu ngạo của Lầu Năm Góc.
Với các cuộc xung đột ở Iraq năm 1991, Bosnia và Kosovo năm 1995 và 1999, Afghanistan năm 2001, Iraq một lần nữa vào năm 2003 và Libya năm 2011 dường như đã chứng minh tính ưu việt của các thiết kế vũ khí Mỹ và các đồng minh đã phát triển vào những năm 1980 để chống lại Liên Xô trong một kịch bản Thế chiến thứ ba không bao giờ xảy ra.
Các nhà phân tích quốc phòng NATO cho rằng những chiến thắng thông thường của họ là nhờ công nghệ và chất lượng vũ khí vượt trội, tính toán rằng nếu một chiếc xe tăng Abrams hoặc Challenger 2 có thể một mình tiêu diệt hàng chục xe tăng T-72 thời Liên Xô của Iraq mà gần như không bị trừng phạt và hầu như không bị tổn thất gì.
Điều đó có nghĩa là có điều gì đó đúng trong các thiết kế xe tăng của phương Tây và có điều gì đó sai trong triết lý thiết kế của Liên Xô. Logic tương tự đã được áp dụng trên diện rộng, từ áo giáp, máy bay, hệ thống phòng không...
Nhưng đến năm 2023, màn trình diễn của các lực lượng được phương Tây huấn luyện và vũ trang của Ukraine chống lại các vị trí cố thủ vững chắc của Nga ở Zaporozhye, Kherson và Donbass đã phá vỡ huyền thoại về tính ưu việt của vũ khí NATO trong cuộc chiến cường độ cao chống lại một đối thủ ngang hàng thực sự.
Từ những chiếc Leopard, Challenger, xe chiến đấu bộ binh Bradley và các thiết bị bọc thép khác của phương Tây cũng dễ dàng bị đốt cháy như các xe Ukraine thời Liên Xô.
Pháo tên lửa phóng loạt Grad, Uragan và Smerch của Nga tỏ ra hiệu quả tương đương với HIMARS do Mỹ tặng Ukraine. Tên lửa hành trình chiến thuật tiêu chuẩn của NATO có xu hướng không thể sánh được với mạng lưới phòng không và tên lửa nhiều lớp được trang bị Tor, Pantsir, S-300 và S-400 của Nga.
Vào tháng 11/2023, khi cuộc phản công của Ukraine rơi vào bế tắc và nhiều binh sĩ thiệt mạng, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine Valery Zaluzhny thừa nhận rằng cuộc xung đột đã đi đến bế tắc.
Vị tướng này nói rằng thiết bị của NATO không đủ và không mạnh như quảng cáo. "Nếu bạn nhìn vào sách giáo khoa của NATO và các phép toán mà chúng tôi đã làm, thì 4 tháng lẽ ra là đủ thời gian để chúng tôi đến Crimea, chiến đấu ở Crimea, trở về từ Crimea và quay đi quay lại nhiều lần", Zaluzhny phàn nàn.
Năm loại vũ khí hàng đầu của Nga năm 2023
Vậy chiến trường, hệ thống vũ khí chiến thuật và chiến lược nào của Nga đã xác định năm sắp tới?
Hệ thống Tor-M2
Mặc dù đến nay các nước NATO vẫn trì hoãn bàn giao tiêm kích F-16 cho Kiev, nhưng họ không ngần ngại bổ sung cho Không quân Ukraine hàng chục máy bay tiêu chuẩn Liên Xô mà phi công Ukraine quen thuộc, trong đó có tiêm kích MiG-29 và Su-27, trực thăng vũ trang Mi-24 và trực thăng vận tải Mi-8.
Hơn nữa, các chuyến hàng của NATO bao gồm hàng nghìn máy bay không người lái do thám và tấn công, từ những chiếc Black Hornet Nano nhỏ bé, đến những chiếc máy bay không người lái tấn công Bayraktar TB2, máy bay không người lái bốn cánh hạng nặng Malloy Aeronautics T150 eVTOL, máy bay không người lái cảm tử Switchblade và đạn dược lảng vảng Phoenix Ghost.
Về hệ thống tấn công tầm xa, liên minh đã cung cấp tên lửa hành trình tầm thấp Storm Shadow và SCALP EG, GPS và tên lửa GMLRS được hỗ trợ bởi hệ thống dẫn đường quán tính và tên lửa ATACMS cũng như các loại đạn dược phức tạp, khó phát hiện và phòng thủ khác.
Alexei Leonkov, nhà phân tích quân sự hàng đầu của Nga, đã liệt hệ thống tên lửa Tor là một trong những vũ khí hàng đầu của Nga năm 2023 khi đối phó hiệu quả với những vũ khí công nghệ cao của NATO.
"Hệ thống phòng không Tor-M2 đã nổi bật với khả năng bắn hạ UAV của đối phương một cách xuất sắc. Trong số liệu thống kê về số lượng máy bay không người lái của đối phương bị bắn rơi được Bộ Quốc phòng Nga cập nhật hàng ngày, 2/3 đã bị tổ hợp này phá hủy.
Nói cách khác, hệ thống này đã chứng tỏ bản thân và khẳng định tất cả các đặc điểm được tuyên bố của nó, cho thấy nó có khả năng bắn hạ bất kỳ loại máy bay không người lái nào, cả trực tiếp ở phía trước và ở các khu vực lân cận nó", Leonkov nói.
Chuyên gia Leonkov cũng đề cập đến các hệ thống tác chiến điện tử và pháo phản lực của Nga, giống như Tor-M2 và các vũ khí phòng không và tên lửa khác đã đi một chặng đường dài trong việc ngăn chặn lực lượng Ukraine chọc thủng phòng tuyến của Nga trong cuộc phản công năm nay.
"Các trạm radar phản pháo Zoopark hiện đại hóa đã được trình diễn. Các trạm phản pháo mới, tầm xa hơn cũng xuất hiện, kết hợp với Tornado-S MLRS mới giúp có thể triển khai hiệu quả hỏa lực phản pháo và chế áp các hệ thống pháo binh của đối phương, cũng như nhiều hệ thống HIMARS chính xác", Leonkov nói.
Nhà quan sát quân sự cho biết thêm: "Cuối cùng, có các hệ thống tác chiến điện tử, đặc biệt là những hệ thống bắt đầu được lắp đặt trực tiếp để bảo vệ các phương tiện bọc thép của chúng tôi, bắt đầu chống lại máy bay không người lái một cách hiệu quả".
Xe tăng T-90
Trên vùng đồng bằng Zaporozhye và Kherson, thiết giáp Nga, bao gồm các biến thể nâng cấp của thiết kế xe tăng thế hệ thứ hai và thứ ba, bao gồm T-72, T-80 và T-90, đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội so với xe tăng chiến đấu chủ lực do NATO sản xuất của Ukraine, hỗ trợ lực lượng phòng thủ ngăn chặn các cuộc đột phá của thiết giáp địch.
Ở đây, T-90M Proryv, phiên bản nâng cấp mới nhất của xe tăng Nga, xứng đáng được đề cập đặc biệt. Rustem Klupov, cựu sĩ quan tình báo quân sự Liên Xô và Nga, Anh hùng nước Nga, đại tá dự bị và cựu chiến binh trong các cuộc chiến ở Afghanistan và Chechnya, nói:
"Hiện tại, tôi tin rằng đây là chiếc xe tăng tốt nhất thế giới. Hỏa lực của nó bao gồm một khẩu pháo 125 mm có thể bắn tên lửa dẫn đường qua nòng súng. Hơn nữa, hệ thống bảo vệ tích cực của xe tăng đảm bảo khả năng sống sót, giúp nó có thể 'tàng hình' trước kẻ thù trên chiến trường".
UAV tự sát
Sergei Lipovoy, một phi công quân sự Anh hùng Nga từng chiến đấu ở Afghanistan, Nội chiến ở Tajikistan, và Chiến tranh Chechnya lần thứ nhất và thứ hai, đồng thời hiện là chủ tịch nhóm Cựu chiến binh Sĩ quan Nga, tin chắc rằng máy bay không người lái nói chung và Lancet nói riêng đứng đầu danh sách vũ khí quan trọng của Nga năm 2023.
"Điều khiến tôi ấn tượng nhất là máy bay không người lái, cả máy bay trực thăng và máy bay, bao gồm cả Lancet, loại đã được chứng minh là xuất sắc", Lipovoy nói và cho thêm rằng, Lancet là một vũ khí chiến thuật nổi bật.
"Lancet bắt đầu được khai thác trước đó, nhưng phải đến năm 2023, chúng tôi mới nhận ra rằng mình đã chuyển sang một lĩnh vực chiến tranh mới. Đây là một cuộc chiến không người lái, và theo đó, việc rải bom, đạn, sự kết hợp giữa khả năng trinh sát và tấn công là những bước tiến theo hướng này.
Lancet có thể tấn công mục tiêu cách xa 40-50 km, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết, là hệ thống vũ khí rất mạnh mẽ và chính xác. Nó là sự kết hợp độ chính xác, tầm xa và sức mạnh. Tùy theo nhiệm vụ, nó có thể được trang bị loại đầu đạn phù hợp có sức nổ cao để đánh bại mục tiêu", Klupov nói.
Các nhà phát triển của Lancet đã tạo ra một số sửa đổi cho máy bay không người lái tấn công trong hơn một năm rưỡi qua, với các mẫu cơ sở có thiết kế cánh x đặc biệt. Biến thể mới nhất, Z-53 có thiết kế cánh trước có thể gập lại, có thể bay theo bầy và phối hợp tự động trong việc lựa chọn mục tiêu theo nguyên tắc chiến tranh lấy mạng làm trung tâm. Phạm vi của chúng đã được mở rộng đến 60-70 km.
Trực thăng tấn công Ka-52
Các nhà quan sát phương Tây cho rằng sự hỗ trợ trên không hiệu quả là yếu tố then chốt đằng sau sự thành công của các hoạt động phòng thủ của Nga trong cuộc phản công mùa hè của quân đội Ukraine, đồng thời chỉ ra tính hiệu quả của trực thăng tấn công Kamov Ka-52 Alligator nói riêng trong việc tìm kiếm, dẫn đường và nhắm mục tiêu vào mọi mục tiêu từ xe bọc thép và xe tăng đến thành trì.
Cuối tháng 7, nhận thấy có điều gì đó không ổn trong cuộc phản công của Ukraine, một báo cáo của tình báo quân đội Anh đã mô tả Ka-52 là "một trong những hệ thống vũ khí có ảnh hưởng nhất của Nga" ở khu vực Zaporozhye của mặt trận.
Được kết hợp với tên lửa không đối đất LMUR mới, có tầm bắn 15 km, Ka-52 hoạt động tốt ngoài tầm bắn của hầu hết các thiết bị phòng không tầm ngắn do NATO cung cấp của Ukraine, bao gồm cả Stinger MANPAD cho đến Gepard Flakpanzer.
Trung tá Không quân Mỹ đã nghỉ hưu Karen Kwiatkowski Kwiatkowski nói và mô tả Ka-52 là lựa chọn số một trong số những loại vũ khí hàng đầu của Nga năm 2023.
Về phần mình, Klupov rất ấn tượng với hoạt động của lực lượng hàng không quân đội tiền tuyến của Nga nói chung, trong đó có Ka-52 và Mi-28 thường được sử dụng song song.
"Khi làm việc cùng nhau, những chiếc trực thăng này tận dụng được ưu điểm của cả hai. Trong khi sức mạnh tấn công của Mi-28 cũng có thể được tăng cường khi trang bị LMUR.
Việc kết hợp các máy bay trực thăng này thành một đơn vị tấn công sẽ cho phép chúng được sử dụng hiệu quả nhất. Và giống như xe tăng T-90, những chiếc máy bay này đã trở thành máy bay trực thăng tấn công tốt nhất trên thế giới hiện nay. Long Bow và Apache không còn có thể so sánh với những chiếc trực thăng này về khả năng chiến đấu", sĩ quan nghỉ hưu nói.
Tên lửa siêu thanh Kinzhal
Dù nói về Tor, T-90, Lancet hay Ka-52, nhưng Kinzhal mới xứng đáng là vũ khí công nghệ cao hàng đầu của Nga năm 2023.
Kinzhal là tên lửa siêu thanh phóng từ trên không đầu tiên trên thế giới được trang bị bởi máy bay đánh chặn MiG-31 và máy bay ném bom chiến đấu Su-34 tùy chỉnh, có thể tăng tốc lên tới tốc độ Mach 10 và tấn công mục tiêu lên tới 2.000 km với đầu đạn thông thường nặng 500 kg hoặc đầu đạn hạt nhân 5-50 kiloton.
Nga đã sử dụng Kinzhal thông thường rộng rãi ở Ukraine, nhằm vào hệ thống phòng không, kho vũ khí, sân bay, cơ sở hạ tầng năng lượng và các vật thể khác của đối phương.
Alexei Leonkov, nhà phân tích quân sự, đã liệt Kinzhal là một trong những vũ khí hàng đầu trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga.
"Kinzhal không chỉ đảm nhiệm nhiệm vụ tiêu diệt các vật thể được bảo vệ mà còn xuất sắc trong việc tiêu diệt hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ. Đây là một điểm cộng lớn vì cho đến gần đây vẫn có tin đồn rằng Patriot là hệ thống phòng không tiên tiến nhất do Mỹ sản xuất và nó có thể tiêu diệt bất kỳ mục tiêu nào", Leonkov nói.
Klupov đồng ý. Ông nói: "Sức mạnh, độ chính xác và tốc độ của tên lửa này không chỉ ấn tượng mà còn khiến bất kỳ biện pháp đối phó và phòng thủ nào được thiết kế để ngăn chặn nó thành cát bụi… Cho đến nay không một hệ thống phòng không hay hệ thống phòng thủ tên lửa nào có thể bắn hạ nó".
"Sức mạnh đáng sợ nhất của tên lửa này, đặc biệt là trong các ứng dụng xuyên bê tông, là khả năng xuyên sâu vào lòng đất. Những tên lửa này đã nhiều lần được sử dụng để chống lại các trung tâm điều khiển, hệ thống tên lửa phòng không và các mục tiêu khác của đối thủ", sĩ quan tình báo quân đội kỳ cựu đã nghỉ hưu nhấn mạnh.
Michael Maloof, cựu nhà phân tích chính sách an ninh cấp cao của Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, đã liệt kê khả năng siêu thanh của Nga nói chung và Kinzhal nói riêng là vũ khí quan trọng nhất của Nga vào năm 2023.
"Kinzhal bay với tốc độ Mach 10. Nó có tầm bắn 2.000 km và có thể được phóng từ máy bay ném bom và máy bay đánh chặn. Gần đây, 4 quả trong số chúng đã được khai hỏa để tấn công mục tiêu tại Ukraine nhưng không một quả Kinzhal nào bị phát hiện, hay bị đánh chặn", Maloof cho biết.
Chuyên gia Maloof nhấn mạnh: "Mỹ không có biện pháp phòng thủ trước tên lửa siêu thanh Nga dù rất đang nỗ lực trong vấn đề này. Trong nhiều chương trình được đồng thời thực hiện, Mỹ cũng chưa đạt được sự thành công đáng kể nào trong phát triển vũ khí siêu thanh của riêng mình.
Thực tế này làm cho bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lửa nào mà Mỹ hoặc Châu Âu có đều có thể xuyên thủng và trở nên lỗi thời. Đặc biệt là khi chúng phải đối đầu với cuộc tấn công của tên lửa siêu thanh. Bạn có thể có hệ thống tên lửa chống đạn đạo phức tạp nhất trên thế giới, nhưng với đặc tính riêng của vũ khí siêu thanh, chúng không đủ năng lực để đánh bại tên lửa siêu thanh.
Và nếu tất cả chúng được triển khai cùng một lúc theo cách tiếp cận bầy đàn và nếu được trang bị vũ khí hạt nhân thì điều đó sẽ có sức tàn phá khủng khiếp".
Maloof cũng chỉ ra rằng Nga chỉ tiếp tục chương trình siêu thanh của mình sau khi Mỹ quyết định rút khỏi Hiệp ước chống tên lửa đạn đạo vào năm 2002.
Bên cạnh Kinzhal, Maloof còn đề cập đến Zircon - tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh có thể phóng từ tàu chiến mặt nước hoặc tàu ngầm vào các mục tiêu cách xa 1.000 km.
"Kết quả là nó đã khiến 12 nhóm tác chiến tàu sân bay của chúng ta gần như lỗi thời. Nếu tên lửa Zircon được đưa lên tàu ngầm, nó thực sự có thể thay đổi thành tựu lớn nhất về quốc phòng của đối phương một cách nhanh chóng", nhà quan sát Mỹ lưu ý.
Clip pháo phản lực Nga tấn công loạt mục tiêu quân sự Ukraine.