Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2019 có đến 11 tháng liên tiếp giá trị xuất khẩu (XK) cá tra sang Mỹ giảm sút so với cùng kỳ năm 2018, nhiều doanh nghiệp (DN) rút khỏi thị trường này do XK quá khó khăn.
Do ảnh hưởng của nhu cầu nhập khẩu và giá nguyên liệu trong nước giảm nên trong năm 2019, giá XK cá tra trung bình sang thị trường Mỹ cũng giảm, từ mức 4,73 USD/kg xuống còn khoảng 2,85 USD/kg. Trong năm 2019, có hơn 30 DN tham gia XK cá tra sang thị trường Mỹ.
Chế biến cá tra xuất khẩu tại một doanh nghiệp ở ĐBSCL. Ảnh: Cảnh Kỳ
Tín hiệu tích cực đến khi cuối năm 2019, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã công bố chính thức công nhận hệ thống quản lý và giám sát cá tra của Việt Nam tương đương với Mỹ, tạo điều kiện tốt hơn cho các nhà XK muốn XK cá tra sang Mỹ.
Tháng 1/2020, XK cá tra sang hầu hết các thị trường đều giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thị trường số 1 Trung Quốc giảm mạnh, còn Mỹ đã vượt Trung Quốc để trở thành thị trường lớn nhất của XK cá tra Việt Nam với giá trị XK đạt 18,1 triệu USD (chiếm 17,8% tổng giá trị XK cá tra).
Theo kế hoạch của Cục Kiểm tra An toàn thực phẩm (FSIS) thuộc USDA, từ ngày 2-13/3/2020, đoàn thanh tra của FSIS sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá hệ thống kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) của các trại nuôi, nhà máy chế biến cá tra, cơ quan quản lý ATVSTP ở Việt Nam. Tuy nhiên, do sự lây lan phức tạp của dịch Covid-19, chương trình thanh tra này đã được lùi lại.
Theo VASEP, tình hình dịch bệnh đang ảnh hưởng tới hoạt động giao thương thủy sản, nhưng đó cũng là cơ hội tốt cho các DN gia tăng XK trong bối cảnh tiêu thụ thủy sản (trong đó cá tra) đang tăng rất mạnh tại Mỹ do tâm lý của người tiêu dùng tích trữ nhiều hơn để đối phó với tình hình dịch bệnh.
Còn thị trường Trung Quốc, nhu cầu cá nguyên liệu có thể tăng cao vào quý 3, quý 4 năm nay khi tình hình dịch Covia-19 đã ổn định và nhu cầu tiêu thụ của thị trường này sẽ tăng trở lại để đáp ứng nhu cầu suất ăn cho nhân viên văn phòng cũng như công nhân tại các nhà máy.
Tuy nhiên, VASEP vẫn khuyến cáo người nuôi cá tra chủ động giảm sản lượng, cụ thể sản lượng cá tra cả nước năm 2020 ở mức 1,2 triệu tấn, giảm khoảng 10% so với năm 2019.
Không chỉ rời vị trí số 1 của XK cá tra Việt Nam, thị trường Trung Quốc cũng rời khỏi tốp 8 thị trường XK chính của cá ngừ Việt Nam sau khi sụt giảm liên tục từ giữa năm 2019 và đầu năm 2020.