“Đến nay, chưa có quyết định chính thức nào được đưa ra. Vào thời điểm thích hợp trong tương lai chúng tôi sẽ cùng nhau bàn bạc để quyết định lựa chọn con đường tốt nhất ở phía trước cho đất nước của chúng tôi”, Bộ trưởng Esper cho các phóng viên biết khi đến thăm Bộ Chỉ huy Chiến lược Mỹ ngày hôm qua (20/6).
“Nếu chúng tôi tham gia một thỏa thuận hoặc tiếp tục theo đuổi một thỏa thuận thì nó phải vì lợi ích quốc gia của chúng tôi. Điểm xuất phát nơi chúng ta bắt đầu là sự tuân thủ những gì đang diễn ra trong các thỏa thuận đó”, ông Esper nhấn mạnh.
Hiệp ước Bầu trời Mở được phê chuẩn năm 2002. Hiệp ước này cho phép thực hiện chuyến bay trinh sát chung trên bầu trời của 34 quốc gia, trong đó có Mỹ và Nga. Hai cường quốc hạt nhân Nga, Mỹ thường xuyên mâu thuẫn với nhau về Hiệp ước Bầu trời Mở trong những năm gần đây, trong đó có những tranh cãi về việc có nên lắp đặt thiết bị camera trên máy bay và Mỹ cáo buộc Nga đang hạn chế những chuyến bay trên bầu trời khu vực Kaliningrad.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho hay, khi ông đến Brussels hồi tuần trước để tham dự cuộc họp Bộ trưởng các nước thành viên NATO, ông đã thúc giục các đồng minh áp dụng một lập trường cứng rắn hơn với Moscow liên quan đến Hiệp ước Bầu trời Mở.
“Tôi đã nói rõ ràng với họ về chủ đề này. Chúng ta tất cả đều cần phải bắt đầu lên tiếng về việc Nga không tuân thủ. Người Nga đã không tuân thủ hiệp ước trong nhiều năm, đặc biệt khi liên quan đến các chuyến bay gần hay bay qua bầu trời khu vực Kaliningrad và Gruzia”, Bộ trưởng Esper cho hay.
“Chúng ta không thể tiếp tục dung thứ cho sự không tuân thủ hiệp ước của họ. Chúng ta lại một lần nữa cần phải lên tiếng về sự không tuân thủ của Nga và đảm bảo chắc chắn rằng họ phải quay lại thực hiện nghiêm chỉnh hiệp ước”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh.
Tờ Defense News đưa tin hồi tháng 11 vừa rồi rằng, một số quốc gia Châu Âu đang cùng nhau thúc đẩy chính quyền của Tổng thống Trump tiếp tục duy trì Hiệp ước Bầu trời Mở.
Trước đó, chính quyền của ông Trump đã thành công trong việc thuyết phục các đồng minh Châu Âu tin rằng Nga không tuân thủ Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân tầm trung (INF).
Tuy nhiên, bà Rose Gottemoeller – trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao phụ trách vấn đề an ninh quốc tế và kiểm soát vũ khí dưới thời chính quyền Tổng thống Obama trước khi trở thành Phó Tổng Thư ký NATO từ năm 2016 đến 2019, cho rằng Mỹ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc thuyết phục các đồng minh Châu Âu về vấn đề Hiệp ước Bầu trời Mở.
Nga và Mỹ vốn đang rơi vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Hai nước đang đối đầu nhau gay gắt vì một loạt vấn đề như khủng hoảng Ukraine, cuộc chiến ở Syria, cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ, vấn đề tấn công mạng, lá chắn tên lửa… Những cuộc đối đầu này đã đẩy hai cường quốc hàng đầu thế giới vào một “cuộc chiến trừng phạt” bế tắc và nguy cơ xung đột vũ trang cũng dần dần tăng lên.
Mới đây, Tổng thống Trump đã chính thức rút Mỹ ra khỏi Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF). Diễn biến này đẩy căng thẳng trong quan hệ Nga-Mỹ leo thang trong những ngày qua.