Chuối không chỉ là thành phần quan trọng trong mâm ngũ quả ngày Tết mà còn là loại trái cây phổ biến bậc nhất để dâng lên bàn thờ thần linh, tổ tiên vào ngày rằm, mùng 1 hay các ngày giỗ chạp, các nghi lễ thờ cúng khác trong năm.
Vì sao chuối thắp hương còn nguyên râu lại đắt hơn?
Khi chọn chuối thờ, người ta thường chọn những nải có quả to, nhiều quả nhưng phải là số lẻ, tượng trưng cho sự sung túc, sum vầy và đủ đầy. Đặc biệt, nải chuối thờ được coi là đẹp phải còn nguyên râu ở phần rốn quả.
Vì sao những nải chuối thờ còn nguyên râu ria lại đắt hơn? Đó là vì những loại trái cây được đặt lên bàn thờ không đơn giản chỉ có hình thức đẹp, hương vị thơm ngon mà còn có ý nghĩa tượng trưng tốt đẹp. Dân gian cho rằng những nải chuối có quả to, tròn, còn nguyên râu tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, đâm chồi nảy lộc, phát tài phát lộc, đem lại may mắn, thịnh vượng cho gia chủ. Vì thế, nhiều người sẵn sàng bỏ ra số tiền cao hơn để mua những nải chuối đáp ứng tiêu chí này để đặt lên bàn thờ.
Những nải chuối thắp hương còn nguyên râu ria thường có giá cao. (Ảnh minh hoạ: Pinterest)
Còn lý do mọi người thường chọn nải chuối có số quả lẻ để thắp hương là theo quan niệm âm dương của người phương Đông, số chẵn thuộc âm, số lẻ thuộc dương, là con số tượng trưng cho sự vận động, phát triển. Vì thế trong nghi lễ thờ cúng, các lễ vật đều được chuẩn bị theo số lẻ, như số trái cây được bày (mâm ngũ quả với 5 loại trái cây, hoặc nếu cúng một loại thì thường bày 3 - 5 - 7- 9... quả), số bông hoa cắm trên bàn thờ, số nén hương được thắp...
Tương tự như vậy, những người cầu kỳ trong việc thờ cúng thường để tâm chọn nải chuối có 15 - 17 - 19 quả thay vì có 16 - 18 - 20 quả. Những nải chuối có số quả lẻ vì vậy cũng thường đắt hơn.
Tại sao người miền Bắc thường chọn chuối và bưởi thắp hương?
Trong mâm ngũ quả của người miền Bắc, chuối và bưởi là hai loại quả quan trọng, thậm chí nhiều gia đình coi là không thể thiếu. Khi đã có chuối và bưởi, họ có thể linh hoạt lựa chọn một số loại quả khác để trình bày cho đẹp và đảm bảo ý nghĩa.
Cách bày mâm ngũ quả truyền thống của người miền Bắc thường là theo quan niệm ngũ hành trong triết học cổ phương Đông, 5 loại quả tương ứng với 5 màu tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Trong đó, nải chuối là thành phần quan trọng nhất, nhất định phải là chuối còn xanh, màu tượng trưng cho hành Mộc. Còn màu vàng của quả bưởi ứng với hành Thổ.
Khi bày mâm ngũ quả, người miền Bắc thường để nải chuối ở dưới rồi đặt quả bưởi vào giữa, trang trí thêm các loại quả khác như thanh long, đu đủ, quýt cho đẹp mắt.
Nải chuối có các quả dài hướng lên trên như bàn tay ôm lấy, đỡ lấy toàn bộ những loại quả khác, tượng trưng cho gia đình sum vầy, quây quần, đầm ấm, đùm bọc và gắn kết. Chính giữa là quả bưởi tượng trưng cho phúc lộc, ngụ ý cầu ước sự an khang, thịnh vượng. Hành Mộc và hành Thổ đều vượng cho thấy mùa màng tươi tốt, cuộc sống no ấm, đủ đầy.
Vào những ngày rằm, mùng 1 bình thường, các ngày giỗ chạp, trên bàn thờ không nhất thiết bày mâm ngũ quả, các gia đình thường chọn những loại trái cây đẹp, ngon để dâng cúng theo sở thích. Tuy nhiên, bưởi và chuối vẫn thường được ưu tiên lựa chọn nhiều nhất.