Quyền như đế vương, sống như thường dân
Sinh thời, Tào Tháo nổi tiếng là người tiết kiệm, thậm chí còn sống rất kham khổ.
Trong "nội giới lệnh", vị chính trị gia họ Tào từng nói về phong cách sinh hoạt hà tiện của mình một cách đầy tự hào: "Quần áo, chăn màn của ta đều đã dùng hơn 10 năm, hàng năm đều tháo giặt, may vá rồi dùng tiếp."
Trong suốt những năm tháng chinh chiến, Tào Tháo khi ra trận chỉ mang theo một rương hành lý. Chiếc rương này cũng không được làm từ gỗ mà chỉ đan bằng tre trúc, bên trong lót vải thô, hết sức đơn bạc.
Khi vào triều, bản thân ông cũng không ngồi xe ngựa mà tự mình đi bộ. (Ảnh minh họa).
Cũng trong "nội giới lệnh", chính trị gia họ Tào này từng bộc bạc: "Cô bất hảo tiên sức nghiêm đủ", đại ý là ông không thích dùng những thứ xa xỉ.
Đời sống riêng tư của Tào Tháo lại càng đơn giản. Khi ở nhà ông đọc sách, săn thú, lên chiến trường thì giết giặc lập công, hoàn toàn không thích những chuyện tiệc tùng tốn kém.
Trong việc mai táng, chính trị gia họ Tào này hành xử rất khác so với các bậc đế vương thuở trước. Ông cho rằng việc xây lăng tẩm rộng lớn hay chôn theo nhiều báu vật hoàn toàn không cần thiết.
Theo đó, Tào Tháo chính là người đầu tiên đề xuất và khởi xướng phương thức "bạc táng" – chôn cất một cách đơn giản. Dù rằng việc này mang toan tính chính trị và thể hiện sự lo xa của Ngụy vương song không thể phủ nhận, nó cũng xuất phát từ bản tính keo kiệt của ông ta.
Làm khổ người nhà cũng vì tiết kiệm
Trong quá trình đề xướng việc tiết kiệm, Tào Tháo không chỉ tự mình thể nghiệm mà còn áp dụng lên người trong nhà. Tuy nhiên, người của Tào phủ lại không ít lần khổ sở vì gia quy quá kham khổ và hà khắc.
Tào Tháo cũng lệnh cho người nhà và người hầu phải thực hành tiết kiệm tối đa trong việc sinh hoạt. Theo đó, tỳ nữ trong phủ không được mặc y phục có họa tiết thêu, vải may trang phục của người hầu cũng không được nhiều hơn hai màu.
"Nội giới lệnh" của Tào Tháo sau này còn đưa ra quy định giày vải của người trong phủ không được dùng những loại vải quý giá có màu đỏ tía hay vàng óng.
Tương truyền rằng, có lần vợ của Tào Thực là Thôi thị từng vi phạm "nội giới lệnh", cả gan mặc quần áo làm từ tơ lụa quý, lại bị Tào Tháo nhìn thấy ở Đổng Tước đài.
Kết quả là Tào Tháo không hề nương tay với con dâu, dùng gia quy ép Thôi thị phải "tự trừng phạt" mình.
Tào Tháo còn đem tiết kiệm trở thành một trong những yếu tố hàng đầu để tuyển chọn và đánh giá cấp bậc của thủ hạ, quan lại. (Ảnh minh họa).
Về phần ăn uống, ông và người nhà lại càng thêm kham khổ. Bàn ăn nhà Tào gia luôn duy trì nguyên tắc "nhất nhục" – chỉ có một món thịt. Ngay tới em trai của Biện phu nhân (em vợ của Tào Tháo) tới Tào gia ăn cơm cũng không được thưởng thức thịt cá.
"Vệ kí truyện" trong mục "Ngụy thư" của "Tam Quốc chí" có ghi lại: "Khi Võ đế còn sống, hậu cung hông bao giờ ăn quá một món thịt, y phục không dùng gấm vóc, đệm giường không tô điểm, đồ vật không phủ nước sơn, lấy đó để bình thiên hạ, tạo phúc cho con cháu."
Ngay cả khi trong nhà có đại hỷ, Tào Tháo vẫn không hề hào phóng. Lúc con gái được gả cho Hán Hiến Đế làm phi, Tào phủ không hề có sắc đỏ mà dùng màn che đều là màu đen, của hồi môn cũng vô cùng đơn giản, nô tỳ theo vào cung còn chưa tới 10 người.
Vào cuối thời Đông Hán, thiên hạ rộ lên phong trào dùng túi thơm. Ngay tới mưu sĩ của Tào Tháo là Tuân Úc cũng bị trào lưu này mê hoặc.
Theo "Tương Dương ký", mỗi khi Tuân Úc ngồi đâu, mùi hương sẽ lưu lại nơi đó tới 3 ngày. Bởi vậy, vị mưu sĩ họ Tuân này được mệnh danh là "Tuân lệnh hương" hay "Lệnh quân hương".
Thân là thủ hạ của Tào Tháo, điều kiện kinh tế của Tuân Úc chắc chắn không thể vượt qua chủ tử. Điều này cũng chứng minh túi thơm lúc ấy là một mặt hàng bình dân và phổ biến. Tuy nhiên, Tào Tháo lại coi đây là một thú chơi xa xỉ, còn cấm người trong nhà dùng túi thơm.
Con gái của Tào Tháo vốn thích chưng diện, lại gả cho Hoàng đế, đương nhiên không thể bỏ qua trào lưu này. Tào Tháo biết chuyện, giận sôi người, nhưng con gái đã gả ra ngoài nên chỉ còn cách nuốt giận cho qua.