F-16 của Ukraine đã tham gia chiến đấu lần đầu tiên vào cuối tháng 8 khi chúng hỗ trợ đẩy lùi một cuộc tấn công lớn của Nga bằng tên lửa và máy bay không người lái. Việc sử dụng F-16 trong vai trò phòng thủ trên không như vậy là điều đã được dự đoán từ trước, do tính dễ tổn thương của các nhiệm vụ tấn công. Kyiv dự kiến sẽ sử dụng những chiếc máy bay này chủ yếu để bảo vệ không phận.
Tướng James Hecker, chỉ huy Không quân Mỹ tại châu Âu và NATO, cho biết rằng các phi công lái F-16 của Ukraine chưa có nhiều thời gian điều khiển máy bay, điều này hạn chế họ trong các nhiệm vụ mà họ có thể thực hiện.
"Các phi công chưa quen thuộc với tiêm kích F-16, vì vậy họ sẽ không được giao những nhiệm vụ rủi ro nhất," Hecker chia sẻ tại hội nghị Không gian, Không quân và Mạng không gian của Hiệp hội Lực lượng Không quân vừa qua. "Cuối cùng, đó vẫn là quyết định của Ukraine. Nhưng tôi nghĩ đó là cách mà họ đang áp dụng," Hecker nói thêm, theo một báo cáo của Air & Space Forces Magazine.
Trước khi Ukraine nhận được những chiếc F-16 ngày đêm mong chờ từ NATO, một trong những câu hỏi lớn xoay quanh việc chuyển giao máy bay này là Kyiv sẽ sử dụng chúng như thế nào trong chiến đấu.
Khi Ukraine ra mắt những chiếc F-16 vào đầu tháng 8, hình ảnh ban đầu về máy bay và tên lửa mà chúng mang theo gợi ý rằng Kyiv có thể sẽ sử dụng chúng trong vai trò không chiến, có lẽ là cho mục tiêu phòng thủ, thay vì cho các nhiệm vụ hỗ trợ cận chiến hay tiêu diệt hệ thống phòng không của đối phương.
Tổng Tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi đã nói rằng ông không muốn những chiếc F-16 bay quá gần tiền tuyến, nơi chúng có thể bị đe dọa bởi hệ thống phòng không đáng gờm của Nga, và khẳng định rằng chúng có thể củng cố lực lượng phòng không của Kyiv.
F-16 của Ukraine đã thực hiện nhiệm vụ chiến đấu đầu tiên vào cuối tháng 8, những chiếc tiêm kích này hỗ trợ bảo vệ trước cuộc oanh tạc trên không quy mô lớn của Nga. Sau đó, có thông tin tiết lộ rằng một trong những máy bay chiến đấu của Ukraine đã bị rơi trong khi giao chiến và một phi công hàng đầu đã thiệt mạng.
Vẫn chưa rõ nguyên nhân vụ tai nạn, nhưng Ukraine đã bãi nhiệm tư lệnh không quân và cho biết sẽ tiến hành điều tra vụ việc.
Các cựu phi công quân sự Hoa Kỳ từng có kinh nghiệm lái F-16 nói với Business Insider rằng, dù các nhiệm vụ phòng không của Kyiv có thể an toàn hơn các nhiệm vụ tấn công nhưng chúng vẫn rất nguy hiểm và rủi ro.
Ngoài môi trường hoạt động đầy thách thức của các nhiệm vụ phòng không, nơi có nhiều loại tên lửa và máy bay không người lái bay xung quanh, các phi công Ukraine còn phải điều khiển một chiếc máy bay rất khác so với các tiêm kích thời Liên Xô mà họ đã quen sử dụng, điều này yêu cầu họ phải vượt qua những kỹ năng và phản xạ cũ trong tình huống căng thẳng.