SOHA NEWS
Ngay từ khi bắt đầu các cuộc đụng độ vào Chủ nhật tuần trước, Armenia đã cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ điều lính đánh thuê từ bắc Syria tới chiến đấu cho Azerbaijan.
Lính đánh thuê Syria trong hàng ngũ Azerbaijan?
Hôm thứ Sáu, trả lời tờ Le Figaro của Pháp, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đã chuyển "hàng nghìn lính đánh thuê và khủng bố" từ bắc Syria tới Azerbaijan.
Điện Kremlin cho biết, trong một cuộc điện đàm, ông Pashinyan và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bày tỏ "những quan ngại nghiêm trọng" về "sự can dự của các phiến quân thuộc những nhóm vũ trang bất hợp pháp đến từ Trung Đông".
Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng lên tiếng yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ giải thích về sự xuất hiện của các chiến binh thánh chiến tại Azerbaijan.
"Lằn ranh đỏ đã bị vượt qua, đó là điều không thể chấp nhận được" – ông Macron nói.
Hiện Thổ Nhĩ Kỳ chưa có bình luận chính thức nào nhưng Baku đã bác bỏ các cáo buộc trên.
"Đang có một thông tin sai lệch khác chống lại Azerbaijan" – Ông Hikmet Hajiyev, phụ tá đối ngoại của Tổng thống Azerbaijan tuyên bố trong một cuộc họp báo.
"Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ thông tin đó, Azerbaijan không cần tới bất cứ chiến binh ngoại quốc nào bởi chúng tôi có một lực lượng vũ trang chuyên nghiệp và có đủ cả quân dự bị" – ông Hajiyev nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh cho biết, hơn 850 tay súng Syria thân Thổ đã được đưa tới Azerbaijan kể từ cuối tuần trước, và ít nhất 28 tay súng trong số này đã thiệt mạng khi giao tranh.
Hãng thông tấn AFP đã có được sự xác nhận từ thân nhân của 3 tay súng thiệt mạng. Trong khi đó, người dùng mạng xã hội đã chia sẻ một số hình ảnh về 4 tay súng Syria thiệt mạng trong các cuộc đụng độ.
Xung đột Nagorno-Karabakh trở nên nguy hiểm với sự tham gia của lính đánh thuê nước ngoài
Lai lịch ra sao?
Theo ông Macron, các báo cáo tình báo cho thấy 300 chiến binh thuộc "các nhóm thánh chiến" từ thành phố Aleppo của Syria đã đi qua tỉnh Gaziantep ở Thổ Nhĩ Kỳ trên đường tới Azerbaijan.
"Những tay súng này đã bị phát hiện, theo dõi và nhận dạng" – Ông Macron cho hay.
Trong khi đó, theo SOHR, các tay súng Syria này là thành viên của một số nhóm vũ trang thân Thổ, chủ yếu hoạt động ở vùng Afrin mà Ankara đã chiếm giữ từ tay người Kurd trong năm 2018.
Người đứng đầu SOHR Rami Abdel Rahman cho hay, họ chủ yếu là người dân tộc thiểu số Turkmen sống ở Syria. Những tay súng này chến đấu dưới trướng của 3 nhóm vũ trang trực thuộc tổ chức Quân đội Quốc gia Syria (SNA) do Thổ hậu thuẫn, bao gồm lữ đoàn Sultan Murad, Suleiman Shah và Liwa Al-Muntasser bi Allah.
Thế nhưng, trong một thông báo gửi đến cho AFP, người phát ngôn của SNA Youssef Hammoud đã phủ nhận sự tham gia của lực lượng này tại Azerbaijan.
Tháng trước, Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc – bà Michelle Bachelet cho biết, các nhóm vũ trang ở khu vực do Thổ kiểm soát tại bắc Syria có thể đã vi phạm tội ác chiến tranh và có các hành vi khác vi phạm luật pháp quốc tế.
Aymenn Jawad Tamimi, một học giả và chuyên gia về các nhóm vũ trang tại Syria, cho rằng lính đánh thuê được đưa tới Azerbaijan là một lực lượng hỗn hợp, tương tự như những thành phần đã được tuyển mộ để tham gia chiến dịch can dự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Libya.
"Họ là hỗn hợp gồm những cựu binh quân nổi dậy và những tân binh mới chiêu mộ", ông Tamimi nhận định, "trong đó một số phần tử nổi dậy trước đây từng nhận được sự hậu thuẫn của phương Tây".
Người Armenia từ Syria và Lebanon tới tham chiến?
Vừa phủ nhận những thông tin trên, Azerbaijan đồng thời cáo buộc ngược lại rằng những người Armenia từ Syria và Lebanon đã được triển khai tới Armenia để tham chiến.
"Những người Armenia từ Syria và Lebanon đang được triển khai tới Armenia và họ đang chiến đấu trong hàng ngũ lực lượng vũ trang Armenia để chống lại Azerbaijan" – ông Hajiyev cho hay.
SOHR cũng ghi nhận rằng hàng trăm người Armenia từ Syria đã tham gia cuộc chiến giữa hai phía, nhưng một quan chức Armenia ở bắc Syria đã bác bỏ thông tin này.
Về phần mình, nghị sĩ người Armenia Hagop Pakradounian tại Lebanon cho biết: "Các đảng phái chính trị Armenia không có ý định gửi những người trẻ tuổi tới Karabakh, không có hành động nào như vậy được tiến hành".