Một nghiên cứu mới tiết lộ rằng lần đầu tiên một con cá mập màu cam sáng với đôi mắt trắng đã bị bắt và thả ở vùng biển Caribe. Cá mập (Ginglymostoma cirratum) mắc một chứng bệnh bí ẩn gọi là chứng vàng da (xanthism), khiến da tăng sắc tố vàng.
Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận chứng vàng da ở một số loài động vật, nhưng đây là trường hợp đầu tiên được xác định là cá mập. Con cá mập này dường như cũng bị bạch tạng, khiến nó càng trở nên bất thường hơn.
Con cá mập này bị chứng vàng da toàn thân, với sắc tố bất thường bao phủ toàn bộ cơ thể.(Ảnh: Garvin Watson và Parismina Domus Dei. Parismina Limón Bar, Costa Rica)
Những người câu cá thể thao tình cờ phát hiện ra con cá mập này ngoài khơi bờ biển phía đông Costa Rica. Garvin Watson, chủ sở hữu khách sạn Parismina Domus Dei ở làng Parismina, đã câu được con cá mập dài khoảng 2 m và bơi ở độ sâu 37 m.
Các ngư dân đã chụp ảnh con cá mập, sau đó gỡ lưỡi câu ra khỏi miệng nó và thả nó trở lại biển Caribe. Các nhà nghiên cứu đã mô tả sự kiện này và ý nghĩa của nó trong một nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí Marine Biodiversity .
Chứng vàng da ở cá mập
Các nhà khoa học đã ghi nhận chứng vàng da ở nhiều loài, bao gồm ếch, chim và cá. Mặc dù một số loài động vật thường có màu vàng và cam, nhưng những màu vàng cam lại nổi bật hơn ở những cá thể vàng da của các loài này.
Cá mập thường có màu vàng đến xám nâu. Thỉnh thoảng có báo cáo về màu sắc bất thường ở loài này, bao gồm chứng bạch tạng - đặc trưng bởi sự thiếu hụt hoàn toàn sắc tố melanin ở da và mống mắt - và chứng vàng da tiềm ẩn, nhưng theo nghiên cứu, chưa từng có trường hợp cá mập nào có màu vàng được ghi nhận một cách khoa học trước đây.
"Chúng tôi rất ngạc nhiên và phấn khích khi nhìn thấy [chủng xanthism] trong các bức ảnh", tác giả chính của nghiên cứu Marioxis Macías-Cuyare , đang làm tiến sĩ về hải dương học sinh học tại Đại học Liên bang Rio Grande ở Brazil, chia sẻ.
Các nhà nghiên cứu đã trao đổi với Watson và xem xét ảnh chụp con cá mập. Họ nhận thấy con cá mập này không có mống mắt đen thường thấy ở mắt cá mập, và kết luận rằng nó có thể vừa là cá mập bạch tạng vừa là cá mập vàng. Một nghiên cứu năm 2018 đã ghi nhận tình trạng kết hợp này, được gọi là chứng bạch tạng-xanthochromism, ở một loài cá đuối ( Raja montagui ) được tìm thấy ở Biển Ireland.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu nguyên nhân gây ra sắc tố bất thường ở cá mập. Những tình trạng này thường liên quan đến di truyền, nhưng các yếu tố như căng thẳng môi trường, nhiệt độ cao và mất cân bằng nội tiết tố cũng có thể góp phần tạo nên màu sắc khác nhau, theo nghiên cứu.
Macías-Cuyare cho biết bệnh vàng da thường là do di truyền, nhưng cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về những điều kiện ảnh hưởng đến sắc tố bất thường của cá mập.
